Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 23 oppslagsord

høgsong

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk; frå hebraisk ‘songen over alle songar’

Tyding og bruk

høgstemd, lyrisk song eller lovprising;
Døme
  • diktet er ein høgsong til våren
Artikkelside

ikleding

substantiv hokjønn

Opphav

av ikle; jamfør kle

Tyding og bruk

i overført tyding: form, drakt (4)
Døme
  • diktet har ei metaforisk ikleding
Artikkelside

hylling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å hylle (2, 1) eller bli hylla;
Døme
  • diktet er ei hylling av heimbygda
Artikkelside

ynde 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt yndi

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ho er etter ditt ynde
  2. lag, veremåte som gjer ein omtykt;
    Døme
    • ho har ynde med seg;
    • det var slikt ynde med henne;
    • han har eit underfullt ynde
  3. Døme
    • dei har hatt ynde til kvarandre i fleire år;
    • eg har fått slikt ynde til denne staden – liker meg, trivst på denne staden
  4. noko særs fint, blidt og tillokkande i utsjånad eller i lag eller åtferd
    Døme
    • kvinneleg ynde og ungdom;
    • ei kvinne av det finaste ynde;
    • gå, føre seg med ynde;
    • dette landskapet eig eit særskilt ynde;
    • bygda ligg der i alt sitt ynde;
    • diktet er fullt av lyrisk ynde
Artikkelside

var 3

adjektiv

Opphav

norrønt varr

Tyding og bruk

  1. som lett merkar noko;
    merksam på
    Døme
    • vare auge
  2. Døme
  3. Døme
    • ein var fugl
  4. kjenslevar, kjenslefylt
    Døme
    • ein var person;
    • det er ei var stemning i diktet

Faste uttrykk

  • bli var
    sjå, få auge på noko
  • vere var om seg
    akte seg vel
Artikkelside

uttrykk

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter tysk Ausdruck; frå fransk expression

Tyding og bruk

  1. det å vise seg;
    det å kome fram;
    (språkleg) utforming
    Døme
    • la kjenslene kome til uttrykk;
    • kritikken kjem til uttrykk i avisspaltene;
    • gje uttrykk for stor sorg;
    • gje uttrykk for tankane sine
  2. ytre teikn eller utsjånad (særleg på andlet) som viser sinnsstemning eller liknande;
    Døme
    • andletsuttrykk;
    • setje opp eit forundra uttrykk
  3. synleg innleving og kjensle
    Døme
    • tolke diktet med uttrykk;
    • leggje uttrykk i spelet, songen
  4. språkleg formulering;
    Døme
    • faguttrykk;
    • kraftuttrykk;
    • ord og uttrykk frå talemålet;
    • faste uttrykk;
    • bruke sterke uttrykk – ta hardt i (når ein taler el. skriv)
  5. teikn som står for eit omgrep
    Døme
    • matematisk uttrykk
Artikkelside

språkform

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  2. språkleg utforming;
    Døme
    • diktet er prenta i den opphavlege språkforma
Artikkelside

sluttord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

siste ord
Døme
  • sluttorda i diktet
Artikkelside

fornyrdislag

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt fornyrðislag, opphavleg med tyding ‘gammalt versemål’

Tyding og bruk

norrønt versemål med åttelinja strofer, to trykkstavingar i kvar linje og linjene parvis samanbundne med stavrim
Døme
  • diktet Haraldshaugen er skrive i fornyrdislag
Artikkelside

flog

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt flog; samanheng med fly (10

Tyding og bruk

  1. det å flyge i lufta;
    Døme
    • ein fugl i flog
  2. bratt fjellside;
  3. renning, flyging ute, sverming
    Døme
    • vere, kome i vilt flog;
    • ta floget;
    • ta, leggje til flogs;
    • jage nokon på flog;
    • i (same) floget – i (forbi)farten;
    • få flog på noko;
    • vere ute på flog
  4. rensle, flage i kroppen (til dømes av gikt)
    Døme
    • ryggflog
  5. i dikting, kunst: liv og fart, driv, lyfting;
    Døme
    • det er (poetisk) flog i diktet
  6. Døme
    • uthuset ligg i flog med stova
  7. brett på ski eller mei

Faste uttrykk

  • i eitt flog
    utan stans
Artikkelside
Side 2 av 3