Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no
, Bokmålsordboka og Nynorskordboka
Bokmålsordboka og Nynorskordboka
NN
Nettsidespråk,
, Display language
, Мова
Meny
Hjelp
Om ordbøkene
Innstillingar
Kontakt oss
NN
Nettsidespråk,
, Display language
, Мова
Avansert søk
Vanleg søk
Ordbøker
Begge ordbøkene
Bokmålsordboka
Nynorskordboka
Søk
Oppslagsord
Med bøygde former
Fritekstsøk
Ordklasse
alle
verb
substantiv
adjektiv
pronomen
determinativ
adverb
preposisjonar
konjunksjonar
subjunksjonar
interjeksjonar
Nullstill
Listevisning
Søkjehjelp
12 treff
Bokmålsordboka
4
oppslagsord
førsterett
substantiv
hankjønn
Vis bøyning
Betydning og bruk
rett
(
2
II
, 1)
foran andre
;
prioritet
Eksempel
ha førsteretten til noe
Artikkelside
førsteprioritet
substantiv
hankjønn
Vis bøyning
Betydning og bruk
prioritet foran alt annet
;
førsterett
Eksempel
saken har
førsteprioritet
;
ha
førsteprioritet
til noe
panterett
(2)
foran andre kreditorer
Eksempel
pantegjeld med førsteprioritet
Artikkelside
forkjøpsrett
substantiv
hankjønn
Vis bøyning
Betydning og bruk
førsterett til kjøp
Eksempel
statlig forkjøpsrett
;
ha forkjøpsrett til en eiendom
Artikkelside
bygselrett
substantiv
hankjønn
Vis bøyning
Opphav
jamfør
rett
(
2
II)
Betydning og bruk
førsterett til å
bygsle
(1)
en gård
eller
rett til å
bygsle
(2)
bort en gård
fellesbetegnelse for rettsregler om
bygsel
Artikkelside
Nynorskordboka
8
oppslagsord
førsterett
,
fyrsterett
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
rett
(
2
II
, 1)
framfor andre
;
prioritet
Døme
ha
førsteretten
til noko
Artikkelside
hand
substantiv
hokjønn
Vis bøying
Opphav
norrønt
hǫnd
Tyding og bruk
kroppsdel ytst på arm, med fingrar som mellom anna kan gripe og halde
Døme
store hender
;
vaske hendene
;
bruke begge hendene
;
arbeide med hendene
;
ha hendene på ryggen
;
stå på hendene
;
klappe i hendene
;
vri hendene
;
spå i handa
brukt i uttrykk for helsing, semje
eller liknande
Døme
takke i handa
;
ta nokon i handa
brukt i
uttrykk
for arbeid, verksemd, medverknad
eller liknande
Døme
ikkje lyfte ei hand for å hjelpe
;
ikkje ta si hand i nokon ting
;
arbeidet er ferdig frå mi hand
brukt i
uttrykk
for eige, forvaring, makt, mynde, vern
eller liknande
Døme
ha mykje pengar mellom hendene
;
samle makta på få hender
;
vere i trygge hender
;
leggje noko i Guds hender
side, kant, plassering i høve til ein person
Døme
huset ligg ved vegen på venstre handa
;
sitje ved Guds høgre hand
samling av kort som kvar av spelarane har fått tildelt i kortspel
Døme
sitje med ei sterk hand
handskrift
(
1
I)
Døme
ha ei leseleg hand
Faste uttrykk
bere nokon på hendene
halde alt vondt borte frå nokon
;
forkjæle
døy for eiga hand
ta livet av seg
falle i hendene på nokon
kome inn under makta til nokon
han fall i hendene på fienden
for handa
tilgjengeleg
nytte dei materialane ein har for handa
for hand
med handa eller hendene
;
manuelt
bunaden er sydd for hand
;
skrive brev for hand
frie hender
full handlefridom
ho fekk frie hender til å lage ein ny radioserie
frå første hand
direkte frå opphavsperson eller kjelde
;
jamfør
førstehands
få noko frå handa
fullføre noko
;
bli ferdig med noko
få arbeidet frå handa
gje nokon ei hand
hjelpe nokon
gni seg i hendene
vere godt nøgd, særleg
på grunn av
stor vinning
gode kort på handa
gode argument, kvalifikasjonar
eller liknande
som gjer at ein stiller sterkt
gripe med begge hendene
ta imot med iver
eg greip sjansen med begge hendene
gå hand i hand
gå og halde kvarandre i hendene
gå føre seg samstundes
;
utvikle seg parallelt
;
følgjast
urbanisering og avfolking går hand i hand
gå nokon til hande
assistere nokon
ha ei heldig hand med
ha ein god framgangsmåte med noko
ha hendene fulle
ha mykje å gjere
;
vere travel
ha noko på handa
(i eit visst tidsrom) ha førsterett til noko
ha reine hender
vere uskuldig
halde handa si over
verne
i første hand
i byrjinga
;
i første omgang
i hende
til rådvelde
eg har nett fått avgjerda i hende
ikkje sjå handa framfor seg
ikkje sjå noko som helst
leggje hand på
gjere lekamleg vald mot
leggje siste hand på noko
avslutte noko
leggje siste hand på verket
lett på handa
som gjer noko varleg og nøye
leve frå hand til munn
leve på ein måte så ein berre så vidt har nok til å klare seg
med handa på hjartet
for å vere heilt ærleg
med hard hand
på ein brutal måte
uvedkomande vart jaga bort med hard hand
med livet i hendene
med fare for når som helst å miste livet
med rund hand
rikeleg, raust
dele ut gåver med rund hand
med to tomme hender
utan noko
;
på berr bakke
ho starta med to tomme hender og arbeidde seg opp
med våpen i hand
med våpenmakt
forsvare landet med våpen i hand
på andre hender
hos andre eigarar
føretaket heldt fram på andre hender
på eiga hand
utan hjelp frå andre
;
for seg sjølv
;
sjølvstendig
greie seg på eiga hand
sitje med hendene i fanget
ikkje gjere noko
;
ikkje gripe inn
ei regjering som sit med hendene i fanget og lèt det forferdelege skje
slå handa av nokon
ikkje vilje ha noko å gjere med nokon
;
svike nokon
ta hand om
ta seg av
ta hand om pasienten
;
ta hand om oppgåvene
vere nokons høgre hand
vere ein uunnverleg hjelpar eller medarbeidar for nokon
vere sjefen si høgre hand
Artikkelside
ha noko på handa
Tyding og bruk
(i eit visst tidsrom) ha førsterett til noko
;
Sjå:
hand
Artikkelside
førstefødselsrett
,
fyrstefødselsrett
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Opphav
jamfør
rett
(
2
II)
Tyding og bruk
førerett
(
1
I)
som ein førstefødd har
Døme
historia i bibelen om Esau som selde førstefødselsretten til bror sin for ei skål med linser
i
overført tyding
: førsterett
eller
privilegium basert på erfaring, styrke
eller liknande
Døme
partiet hadde så å seie førstefødselsretten i denne saka, men selde den for ingenting
Artikkelside
førsteprioritet
,
fyrsteprioritet
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
prioritet framfor alt anna
;
førsterett
Døme
gje saka
førsteprioritet
;
ha
førsteprioriteten
til noko
panterett
(2)
framfor andre kreditorar
Døme
pantelån med
førsteprioritet
Artikkelside
førerett
1
I
,
forrett
1
I
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Opphav
frå
tysk
;
av
for-
(
1
I)
og
rett
(
2
II)
Tyding og bruk
prioritet over andre
;
særrett
,
førsterett
,
prioritet
Døme
ha føreretten til ei stilling
;
lovfesta førerett
Artikkelside
forkjøpsrett
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Tyding og bruk
førsterett til kjøp
Døme
ha forkjøpsretten til noko
;
kommunal forkjøpsrett
Artikkelside
bygselrett
,
bygslerett
substantiv
hankjønn
Vis bøying
Opphav
jamfør
rett
(
2
II)
Tyding og bruk
førsterett til å
bygsle
(1)
ein gard
eller
rett til å
bygsle
(2)
bort ein gard
samnamn på rettsreglar om
bygsel
Artikkelside