Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 24 oppslagsord

dødsulykke, dødsulukke

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

ulykke (1) med dødeleg utfall
Døme
  • det har vore fleire dødsulykker på denne vegen
Artikkelside

votum

substantiv inkjekjønn

Opphav

latin ‘lovnad, ynske’, av vovere ‘love høgtideleg’

Tyding og bruk

røyst gjeven i ei røysting;
skriftleg eller munnleg grunngjeving for røysting;
utfall av røysting
Døme
  • mistillitsvotum;
  • særvotum
Artikkelside

valutfall

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

utfall av eit val (3
Døme
  • debattar i radio og fjernsyn påverkar valutfallet
Artikkelside

utkome, utkomme

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt útkoma ‘det å kome ut’; i tyding 3 truleg etter tysk

Tyding og bruk

  1. det å kome ut;
    stad der ein (eller noko) kjem ut
    Døme
    • utkoma frå huset
  2. noko som kjem ut;
    Døme
    • utkoma av arbeidet, utviklinga
  3. midlar til livsopphald;
    Døme
    • ha (ei) trygg, god, dårleg utkome;
    • ikkje ha utkome til bil
  4. Døme
    • sjå seg utkome med el. til noko;
    • det er ikkje utkome med dei – dei er umoglege å rå med el. forandre på
Artikkelside

utkjøme

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

utkome (2), utfall, resultat (til dømes av reknestykke)
Artikkelside

utgang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. det å gå ut (frå eit hus, rom);
    det å forlate noko (og dermed gå inn i eller byrje på noko nytt)
    Døme
    • spele til utgang – i kyrkje e l;
    • Herren vare din inngang og din utgang – dvs til og frå jordelivet, brukt i dåpsbøna;
    • hopparen hadde fin utgang frå hoppet;
    • farten på prosjektilet like etter utgangen
  2. stad der ein går ut
    Døme
    • storme mot utgangen;
    • sperre utgangen;
    • utgang bak – på buss e l
  3. Døme
    • innan utgangen av året;
    • verselinja har kvinneleg (s d), mannleg (s d) utgang;
    • saka fekk ein lykkeleg utgang;
    • utgangen vart at …
  4. i bridge: avslutta serie med spel
    Døme
    • ha utgang – ha poeng nok til å vinne ein omgang
  5. i typografi: kort sluttlinje i eit avsnitt
Artikkelside

under 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt undr;

Tyding og bruk

  1. overnaturleg hending eller gjerning;
    uskjønleg, merkeleg hending med lykkeleg utfall
    Døme
    • Jesus gjorde under;
    • berre eit under kan redde laget frå nedrykk;
    • det var eit (Guds) under at vi berga oss;
    • bli frisk (som) ved eit under – gen.; sjå unders
  2. Døme
    • kome, bli, vere opp i under – svært forundra
Artikkelside

tankeeksperiment

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

det å tenkje seg ei hendingsrekkje (og sjå på moglege utfall (3))
Døme
  • gjere eit tankeeksperiment
Artikkelside

suksess

substantiv hankjønn

Uttale

suksesˊs el. sykseˊ

Opphav

fransk succès, frå latin eigenleg ‘framgang’; samanheng med suksedere

Tyding og bruk

godt utfall;
Døme
  • ha suksess som skodespelar;
  • boka vart ein suksess;
  • følgje opp ein suksess
Artikkelside

sjanse 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk ‘utfall, terningkast’ av; latin cadere ‘falle’

Tyding og bruk

  1. utsikt til å lykkast;
    grunn til å tru;
    mogleg eller tenkjeleg utfall;
    von (I,1 og 2)
    • ha gode sjansar i tevlinga;
    • det er sjanse for at dei kjem
    • la sjansen gå frå seg

Faste uttrykk

  • ta ein sjanse
    òg: ta sjansen el. sjansar, våge seg på noko som kan vere farleg
Artikkelside
Side 2 av 3