Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 120 oppslagsord

vertinne

substantiv hokjønn

Opphav

frå lågtysk; av vert og -inne

Tyding og bruk

  1. kvinneleg vert (1);
    kvinne som står til teneste for publikum på eit eller anna område
    Døme
    • flyvertinne;
    • togvertinne;
    • tv-vertinne;
    • ha vertinna til bords i eit selskap
  2. kvinne som leiger ut husrom
Artikkelside

vende 3

venda

verb

Opphav

norrønt venda; samanheng med vinde (2

Tyding og bruk

  1. leggje ei anna side (den andre sida) fram, opp
    Døme
    • vende kyrne or åkeren;
    • vende høyet;
    • plogen vender grastorva;
    • vende skjortekragen;
    • vende nasen heimover, mot nord;
    • vende tommelen ned – sjå tommel
    • ordtøke:
      • gammal vane er vond å vende – å leggje av seg;
      • vende seg til eit stort publikum – vilje nå mange;
      • vende seg til styresmaktene – spørje seg føre hos, gå til;
      • lykka vende seg;
      • kjenne kor magen vender seg
  2. ta ei anna lei, snu (2, 2)
    Døme
    • vende heim(over), tilbake;
    • vende om – òg rel:; sjå omvende
    • i segling: baute
      • klar til å vende!
      • snu og vende på alle ting – sjå snu (2, 2)
    • peike i ei viss lei
      • det vender mot sjøen
  3. avhende, byte bort, selje
    Døme
    • vende noko i pengar

Faste uttrykk

  • vende ryggen
    halde seg borte frå (nokon)
Artikkelside

verdsetje, verdsette

verdsetja, verdsetta

verb
kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

  1. finne ut verdien på;
    Døme
    • huset er verdsett til 3 500 000 kr;
    • verdsetje noko for høgt, lågt
  2. Døme
    • ein innsats som publikum forstod å verdsetje;
    • vi to verdset ulike eigenskapar
Artikkelside

upopulær

adjektiv

Tyding og bruk

  1. dårleg likt
    Døme
    • eit upopulært tiltak;
    • ein upopulær politikar;
    • gjere seg, bli upopulær på framlegget
  2. skriven for eit snevert publikum;
    åndeleg krevjande
    Døme
    • upopulære skrifter;
    • ei upopulær framstilling av emnet
Artikkelside

tribunebrøl

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

sterke fagningsrop eller mishagsytringar frå publikum på tribunen
Artikkelside

talrik

adjektiv

Opphav

etter tysk

Tyding og bruk

som er mange;
som lagar eller er samansett av eit stort tal
Døme
  • eit talrikt publikum
Artikkelside

takksam

adjektiv

Opphav

sjå -sam

Tyding og bruk

  1. som kjenner takk
    Døme
    • vere takksam for all hjelpa
  2. som gjev uttrykk for eller vitnar om takk
    Døme
    • eit takksamt augekast

Faste uttrykk

  • eit takksamt publikum
    velvillig (innstilt), positivt
Artikkelside

svikte

svikta

verb

Opphav

frå lågtysk; samanheng med svike

Tyding og bruk

  1. bøye seg, gje etter
    Døme
    • planken i stillaset svikta;
    • grunnen under føtene svikta;
    • knea svikta under meg
    • i presens partisipp:
      • byggje påstandane sine på sviktande grunnlag
  2. slå seg vrang;
    slå feil
    Døme
    • ryggen svikta;
    • motet svikta;
    • tankegangen svikta;
    • kalkylane svikta
  3. vere utru mot;
    bryte ein lovnad;
    Døme
    • svikte ein ven;
    • svikte ideala sine
    • ikkje møte fram
      • publikum svikta
Artikkelside

storme

storma

verb

Opphav

av storm

Tyding og bruk

  1. blåse sterkt
    Døme
    • det regna og storma
    • i presens partisipp:
      • stormande vêr
    • i presens partisipp: ofseleg, kjenslefylt
      • stormande kjærleik;
      • gjere stormande kur til nokon;
      • stormande jubel;
      • gjere stormande lykke
  2. Døme
    • alle mann storma fram, ut
    • ta med storm(åtak)
      • storme stillingane til fienden;
      • politiet storma det okkuperte huset;
      • publikum storma sperringane
      • kome stormande
Artikkelside

storm

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt stormr

Tyding og bruk

  1. sterk vind med styrke på 20,8–32,6 m/s (9–11 på Beauforts vindskala)
    Døme
    • hauststorm;
    • snøstorm;
    • vinterstorm;
    • blåse liten, full, sterk storm
  2. ofseleg, ofte høglydt reaksjon
    Døme
    • ein storm av fagnad, protestar
  3. avgjerande, brått og ofseleg åtak
    Døme
    • ta stillingane til fienden med storm;
    • ta publikum med storm – vinne publikum for seg snøgt og fullstendig

Faste uttrykk

  • ri stormen av
    òg: klare seg gjennom vanskane
  • storm i eit vassglas
    stort oppstyr, stor røre utan grunn
Artikkelside
Side 9 av 12