Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 118 oppslagsord

kyrken

adjektiv

Tyding og bruk

  1. Døme
    • kyrken i halsen
  2. brukt som adverb: tungt, keiveleg
    Døme
    • det går kyrke
  3. om mat: tørr, hard
Artikkelside

kapsel

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk; frå latin capsula, diminutiv av capsa ‘kasse’

Tyding og bruk

  1. hylster av metall eller plast;
    Døme
    • kapselen rundt reaktoren
  2. lokk til å tette opning med, til dømes på flaske
  3. (liten) behaldar
    Døme
    • kapselen skal gravast opp igjen i år 3000
  4. Døme
    • kapselen landa trygt på jorda
  5. tørr frukt som opnar seg når frøa er mogne
    Døme
    • heile kapselen må knipast av
  6. hylster av gelatin kring legemiddel
    Døme
    • ein kapsel skal takast kvar dag
  7. hinneforma hylster kring ledd og visse organ
    Døme
    • kapselen i kneet
Artikkelside

kofferdam

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk cofferdam ‘vasstett kasse’; samanheng med koffert

Tyding og bruk

  1. tomt vasstett rom i skip til vern mot lekkasje
  2. elastisk gummiplate som skal halde ei tann tørr under behandling
Artikkelside

knusktørr, knuskturr

adjektiv

Tyding og bruk

  1. tørr som knusk;
    særs tørr
    Døme
    • veden er knusktørr
  2. i overført tyding: særs tørr (7)
    Døme
    • han er knusktørr og likevel vittig
Artikkelside

knastørr, knasturr

adjektiv

Tyding og bruk

så tørr at det knasar;
særs tørr
Døme
  • knastørt høy
Artikkelside

kapselfrukt

substantiv hokjønn

Opphav

av kapsel

Tyding og bruk

tørr frukt som opnar seg når frøa (1 er mogne
Døme
  • paranøtta er ei kapselfrukt
Artikkelside

tørk 1, turk

substantiv hankjønn

Opphav

av tørke (3

Tyding og bruk

  1. det å tørke (3, 1) eller tørke (3, 3), det å gjere eller bli tørr
    Døme
    • høytørk;
    • kledetørk;
    • hengje klede til tørk;
    • leggje opp ved til tørk
  2. tilhøve for tørking
    Døme
    • det er god, dårleg (høy)tørk
  3. tørt vêr, tørke (2
    Døme
    • ein sommar med tørk
  4. sjukdom med tilstopping av vasslating eller avføring

Faste uttrykk

  • tennene på tørk
    skjemtande: utståande tenner i overmunnen
Artikkelside

inneluft

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

luft inne i ein bustad;
jamfør inneklima
Døme
  • tørr inneluft;
  • skulen hadde elendig inneluft
Artikkelside

hud

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt húð

Tyding og bruk

  1. ytste lag eller dekke på dyre- eller menneskekropp
    Døme
    • frisk hud;
    • eg får alltid tørr hud om vinteren
  2. avflådd hud (1) av større pattedyr
    Døme
    • handle med huder og skinn
  3. ytre kledning (2) på skip

Faste uttrykk

  • få tjukk/tjukkare hud
    bli mindre kjenslevar;
    tole meir kritikk
    • ho har fått tjukkare hud etter alt som er sagt om henne;
    • eg har fått tjukk hud etter så mange år i leiinga
  • få/kome under huda på
    bli nær fortruleg med;
    få kjennskap til det inste hos nokon
    • teksta går ikkje under huda på hovudpersonen;
    • kanskje eg endeleg har fått bygdelivet under huda!
  • ha ei reim av huda
    ha ein snev av eit lyte eller ein skavank
  • ha tjukk hud
    tole mykje kritikk;
    ikkje vere kjenslevar
    • ho har tjukk hud etter mange år i politikken
  • ha tynn hud
    vere kjenslevar;
    vere tynnhuda (2), nærtakande
    • ho har så tynn hud og tek alt personleg
  • krype under huda
    gjere sterkt inntrykk på
    • orda hans kraup under huda på meg
  • med hud og hår
    fullstendig
    • ulven slukte byttet med hud og hår;
    • han slukte historia med hud og hår
  • skjelle huda full
    kjefte veldig;
    gje (nokon) drygt med vondord
    • dei kjefta meg huda full
  • urein hud
    hud med kviser og liknande
Artikkelside

boreal tid

Tyding og bruk

tørr og varm periode rett etter istida;
Sjå: boreal
Artikkelside
Side 3 av 12