Avansert søk

Vanleg søk

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

Nynorskordboka 38 oppslagsord

slagmark

substantiv hokjønn

Opphav

av mark (

Tyding og bruk

område der det er, har vore eit slag (1, 4)
Døme
- mange såra og drepne låg att på slagmarka
stad med vill uorden
Døme
- stova såg ut som ei slagmark

Artikkelside

rydde

rydda

verb

kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt ryðja ‘tømme, reinske’; same opphav som rydje

Tyding og bruk

setje ting på plass;
gjere ryddig, ordne;
rydje (1)
Døme
- rydde på kjøkenet;
- han rydda av bordet
bryte (opp), planere og fjerne noko for å gje plass til dyrking, veg eller liknande
Døme
- rydde ny jord;
- rydde seg ein buplass
fjerne eller reinske vekk;
drive vekk
Døme
- politiet ryddar plassen for folk;
- rydde bedet for ugras

Faste uttrykk

rydde vekk/unna all tvil
fjerne all uvisse
lova vil rydde vekk all tvil;
jobben hans er å rydde unna all tvil
rydde av vegen
- drepe nokon
  diktatoren rydda dei politiske motstandarane av vegen
- fjerne heilt
  alle usemjene er rydda av vegen;
  testamentet rydda all tvil av vegen
rydde opp i eige hus
få orden på sine eigne saker
rydde opp i
få orden på
vi må rydde opp i ukulturen i fotballen;
ho må rydde opp i rekneskapen
rydde ut
fjerne heilt frå;
tømme
vi rydda ut av leiligheita;
rydde ut av oppvaskmaskina;
rydde ut jula
rydde veg
- leggje til rette for nokon eller noko;
  gjere klart for nokon eller noko
  dette vil rydde veg for ei løysing;
  bandet rydda veg for fleire andre lokale band
- lage løype eller rom slik at nokon eller noko kan flytte seg
  dei måtte rydde veg for bussen;
  dei rydda veg gjennom folkemengda
- bryte opp og planere jord for å lage veg

Artikkelside

romstere

romstera

verb

Opphav

frå lågtysk eigenleg ‘arrestere, beslagleggje’

Tyding og bruk

rote, skape uorden
Døme
- tjuvane hadde romstert forferdeleg
bråke, halde leven
Døme
- ungane romsterte ute i stova

Artikkelside

flog

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt flog; samanheng med fly (

Tyding og bruk

det å flyge i lufta;
flyging (1)
Døme
- ein fugl i flog
bratt fjellside;
stup (2)
fart, løp, renn;
annsemd;
flukt, rømming;
renning, flyging ute, sverming
Døme
- vere, kome i vilt flog;
- ta floget;
- ta, leggje til flogs;
- jage nokon på flog;
- i (same) floget – i (forbi)farten;
- få flog på noko;
- vere ute på flog
rensle, flage i kroppen (til dømes av gikt)
Døme
- ryggflog
i dikting, kunst: liv og fart, driv, lyfting;
kraft (1;
fantasi;
flukt (7)
Døme
- det er (poetisk) flog i diktet
flukt (9)
Døme
- uthuset ligg i flog med stova
brett på ski eller mei

Faste uttrykk

i eitt flog
utan stans

Artikkelside

fiffe

fiffa

verb

Tyding og bruk

stase, pynte

Døme

fiffe seg på håret;
fiffe seg opp;
fiffe opp stova

Artikkelside

enkel

adjektiv

Opphav

frå lågtysk ‘einaste’; samanheng med ein (

Tyding og bruk

som er av éi eining;
usamansett, einfelt (1)
Døme
- enkle vindauge;
- enkel vegg;
- enkel tråd
samansett av få delar;
lite innfløkt;
utan noko ekstra
Døme
- enkel reiskap;
- ein enkel melodi;
- enkel kost;
- enkel oppbygnad;
- ein enkel, men elegant kjole;
- gjere det enkelt
- brukt som adverb
  stova er enkelt møblert
som krev lite;
likefram (2), ukunstla, naturleg (5)
Døme
- ha enkle vanar;
- leve eit enkelt liv;
- dei er enkle folk
lett å forstå, gjere eller bruke;
grei (1), forståeleg
Døme
- ei enkel oppgåve;
- dette er enkelt å svare på
- brukt som substantiv
  det er ofte det enklaste som er det beste

Faste uttrykk

enkel konsonant
konsonantteikn som det ikkje er to etter einannan av;
enkelkonsonant;
til skilnad frå dobbel konsonant
enkelt tonelag
tonem 1;
einstavingstonelag;
til skilnad frå dobbelt tonelag
ganske enkelt
rett og slett;
beintfram
denne historia er ganske enkelt ikkje sann

Artikkelside

degradere

degradera

verb

Uttale

degradeˊre

Opphav

frå fransk, av latin de- og gradus ‘steg, grad’, jamfør norrønt degradera; jamfør de-

Tyding og bruk

gje lågare posisjon eller status
Døme
- stova vart degradert til lager;
- degradere fotballaget til 4. divisjon
setje ned i militær grad;
ta frå rang
Døme
- degradere offiserar

Artikkelside

bestestove, bestestue

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

den staslegaste stova i huset;

stasstove, storstove

Artikkelside

Side 4 av 4

Resultat per side: