Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 26 oppslagsord

tiltalande

adjektiv

Tyding og bruk

som fell i smak;
Artikkelside

tiltale 2

tiltala

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

av tale (2

Tyding og bruk

  1. vende seg til, rette ord til
    Døme
    • dei tiltalte kvarandre med etternamn
  2. i jus: setje under tiltale;
    Døme
    • vere, bli tiltalt for drap
    • i perfektum partisipp brukt som substantiv:
      • vitne til fordel for (den) tiltalte – den klaga
  3. verke lokkande
    Døme
    • kjenne seg tiltalt av noko(n)
Artikkelside

pen

adjektiv

Tyding og bruk

  1. med fin og tiltalande utsjånad;
    velstelt
    Døme
    • den penaste guten i klassa;
    • ho vaks seg pen og tiltrekkjande;
    • ta på seg ei pen jakke;
    • vere rein og pen;
    • den pene hagen
  2. om vêr: med opplett, lite vind og lite skyer
    Døme
    • vente på pent vêr
  3. aktverdig, respektabel;
    Døme
    • bu i eit pent strøk
    • brukt som adverb:
      • te seg pent
  4. rosande, venleg
    Døme
    • få pen omtale;
    • ein pen tanke
    • brukt som adverb:
      • snakke pent om nokon
  5. varsam;
    roleg og kontrollert
    Døme
    • pen køyring i rushtrafikken
    • brukt som adverb:
      • køyre pent;
      • dei tok tapet pent
  6. rikeleg;
    tilfredsstillande;
    bra, god
    Døme
    • ei pen forteneste;
    • ta ein pen eksamen
  7. brukt som adverb: utan vilkår
    Døme
    • ho vart pent nøydd til å gå
  8. brukt som forsterkande adverb: særs, svært
    Døme
    • dei gjorde pent lite for å stanse krigen
Artikkelside

pittoresk

adjektiv

Opphav

gjennom italiensk og fransk; frå latin pictor ‘målar’

Tyding og bruk

som ser idyllisk ut;
estestisk tiltalande;
Døme
  • eit pittoresk landskap
Artikkelside

måneskin

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

skin (1) frå månen
Døme
  • det var måneskin om natta

Faste uttrykk

  • ikkje sjå ut i måneskin
    sjå lite tiltalande ut;
    vere stygg
    • det gamle skuret ser ikkje ut i måneskin;
    • han blødde i fjeset og såg ikkje ut i måneskin
Artikkelside

ikkje sjå ut i måneskin

Tyding og bruk

sjå lite tiltalande ut;
vere stygg;
Sjå: måneskin
Døme
  • det gamle skuret ser ikkje ut i måneskin;
  • han blødde i fjeset og såg ikkje ut i måneskin
Artikkelside

freiste

freista

verb

Opphav

norrønt freista

Tyding og bruk

  1. gå i gang med noko i vona om å greie det
    Døme
    • du får freiste på nytt;
    • freiste å gjere noko;
    • freiste å få i stand noko
  2. prøve ut;
    ta i bruk
    Døme
    • freiste alle utvegar;
    • freiste noko nytt;
    • ut og freiste fisken
  3. bli utsett for;
    få oppleve
    Døme
    • freiste mykje vondt i livet
  4. setje på prøve;
    lokke til synd;
    villeie
    Døme
    • djevelen freista Jesus
  5. verke tiltalande på;
    gje lyst til;
    lokke, eggje, påverke
    Døme
    • maten freistar meg ikkje;
    • freiste nokon med pengar;
    • la seg freiste til å bli med;
    • eg er freista til å svare
  6. røyne hardt på;
    presse
    Døme
    • børa freista han hardt

Faste uttrykk

  • freiste lykka
    prøve ut noko som ein vonar vil lykkast;
    prøve lykka
  • freiste seg
    prøve seg
    • freiste seg med fusk;
    • ho freista seg på fransk
Artikkelside

kjekk

adjektiv

Opphav

gjennom dansk, frå tysk keck; samanheng med kvikk

Tyding og bruk

  1. grei, snill, real
    Døme
    • ein kjekk kar;
    • kjekke folk
  2. om aktivitet, situasjon eller liknande: hyggjeleg, triveleg
    Døme
    • ei kjekk oppleving;
    • ha det kjekt;
    • det er kjekt å gå tur i skogen
  3. tiltalande, attraktiv
    Døme
    • han var flink, kjekk og rik
  4. Døme
    • ho kjende seg ikkje heilt kjekk
  5. nyttig, praktisk
    Døme
    • ein liten og kjekk bil
  6. modig, djerv, freidig
    Døme
    • gjere seg kjekk
Artikkelside

godlidande

adjektiv

Opphav

jamfør lide (2

Tyding og bruk

som er triveleg og tiltalande;
Døme
  • ein godlidande person;
  • godlidande framferd
Artikkelside

yndeleg

adjektiv

Opphav

norrønt yndiligr

Tyding og bruk

  1. som vekkjer hugnad, tiltalande;
    • eit yndeleg lite barn;
    • det var yndeleg å sjå;
    • det var yndeleg å ferdast ute i den vakre naturen;
    • eit yndeleg hus
    • yndelege kvinneformer;
    • røyskatten gjorde eit par yndelege lette byks;
    • eit yndeleg landskap låg framfor dei
  3. om lyd: vakker
    • han høyrer eit yndeleg spel
Artikkelside
Side 1 av 3