Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
15 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 15 oppslagsord

innsjå

verb

Tyding og bruk

bli (eller vere) klar over;
Døme
  • eg innser at du har rett;
  • han innsåg ikkje tabben før det var for seint
Artikkelside

overtyde

overtyda

verb

Opphav

av lågtysk overtugen; med innverknad frå tyde (2

Tyding og bruk

få (nokon) til å innsjå eller tru;
gjere (nokon) viss (om)
Døme
  • greie å overtyde ein om noko;
  • la seg overtyde om noko
  • brukt som adjektiv:
    • kjenne seg overtydd om noko;
    • ein overtydd sosialist
Artikkelside

openberring

substantiv hokjønn

Opphav

etter tysk Offenbarung

Tyding og bruk

  1. religiøs oppleving der ein guddom openberrar seg;
    visdom som ein guddom har openberra for menneska
    Døme
    • få ei openberring frå Gud;
    • openberringane som profeten fekk i Mekka;
    • lese Johannes’ openberring i Bibelen
  2. brå oppleving av å forstå eller innsjå noko
    Døme
    • løysinga på problemet vart ei openberring
  3. eksepsjonelt god eller fin
    Døme
    • brudekjolen var ei openberring
Artikkelside

klar 1, klår

adjektiv

Opphav

norrønt klárr, gjennom lågtysk, frå latin clarus; i tydinga ‘om lyd’ frå engelsk

Tyding og bruk

  1. om lys, luft: strålande (2, lysande (1);
    Døme
    • ein klar dag;
    • klare stjerner;
    • klart solskin
    • brukt som adverb
      • brenne klart
  2. Døme
    • klar himmel
  3. i overført tyding: strålande, lysande (av glede)
    Døme
    • klare auge;
    • klar i blikket
  4. om væske, glas, farge: blank (3), rein (3, 4);
    Døme
    • klare fargar;
    • klart kjeldevatn
  5. utan skurring
    Døme
    • klare tonar;
    • klar i røysta
  6. om bilete, skrift: tydeleg (1), skarp (2, 3);
    lett å tyde eller identifisere
    Døme
    • klare bilete;
    • klar og lettlesen skrift
  7. om førestilling, samanheng, framstilling: tydeleg (1), innlysande, opplagd (1);
    lett skjønleg, eintydig
    Døme
    • ha noko klart føre seg;
    • klar definisjon;
    • klar samanheng;
    • klar siger;
    • saka er klar
  8. Døme
    • ha ein klar hjerne
    • brukt som adverb
      • uttrykkje seg klart

Faste uttrykk

  • klar i toppen
    • ikkje omtåka;
      edru
    • med sitt fulle vit
      • jubilanten er klar i toppen
  • klar tale
    utsegner som ikkje kan mistydast
  • klart språk
    språk, tale som ikkje kan mistydast
  • vere klar over
    innsjå, forstå
Artikkelside

vere klar over

Tyding og bruk

innsjå, forstå;
Sjå: klar
Artikkelside

innlysande

adjektiv

Opphav

etter tysk einleuchtend

Tyding og bruk

lett å innsjå;
tydeleg og klar
Døme
  • det er da innlysande at det må vere slik
Artikkelside

sjå noko i auga

Tyding og bruk

vere budd på;
innsjå;
godta;
Sjå: auge
Døme
  • sjå sanninga i auga
Artikkelside

ta til fornuft

Tyding og bruk

innsjå kva som er mest føremålstenleg, rett, klokt eller liknande;
Sjå: fornuft
Døme
  • be regjeringa ta til fornuft;
  • folk må ta til fornuft snart
Artikkelside

gå i frø

Tyding og bruk

Sjå: frø
  1. lage frø (og blomstre av)
  2. i overført tyding, om folk: miste evna til å utvikle seg, stagnere, stivne
    Døme
    • innsjå at konkurransen er for hard og gå i frø
Artikkelside

kvitauge, kvitauga

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

Faste uttrykk

  • sjå noko/nokon i kvitauget
    innsjå ein realitet
    • vi må sjå sanninga i kvitauget
Artikkelside
Side 1 av 2