Avansert søk

58 treff

Bokmålsordboka 31 oppslagsord

april

substantiv hankjønn

Uttale

apriˊl

Opphav

fra latin , i romersk tidsregning navn på den andre måneden

Betydning og bruk

årets fjerde måned;
forkortet apr.
Eksempel
  • hun er født 19. april 1980;
  • de første dagene i april;
  • i april måned

Faste uttrykk

  • narre april
    fortelle en usann historie 1. april
    • å narre april er en gammel skikk

isfri

adjektiv

Betydning og bruk

fri for is
Eksempel
  • isfrie havner;
  • fjorden blir som regel isfri i april

måned

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt mánaðr; av måne , opprinnelig ‘tiden fra nymåne til nymåne’

Betydning og bruk

  1. i astronomi: tid som månen bruker på en runde rundt jorda (fra nymåne til nymåne)
  2. hver av de tolv delene av et år, tidsrom på ca. 30 dager;
    forkortet md.
    Eksempel
    • april måned;
    • midt i måneden;
    • måneden ut;
    • i neste måned;
    • bli oppsagt med tre måneders varsel;
    • husleien er 12 000 kr måneden;
    • få lønn hver måned;
    • hun er gravid i sjette måned
  3. brukt i datering;
    forkortet d.m.
    Eksempel
    • den 23. denne måned

Faste uttrykk

  • hvit måned
    måned uten alkoholbruk

narre

verb

Opphav

fra tysk; jamfør narr

Betydning og bruk

Eksempel
  • narre noen til å gjøre noe

Faste uttrykk

  • narre april
    fortelle en usann historie 1. april
    • å narre april er en gammel skikk

midt 2

adverb

Opphav

norrønt miðr; jamfør mid-

Betydning og bruk

  1. om sted: som har like store deler eller områder på hver side
    Eksempel
    • midt på veien;
    • stå midt foran slottet;
    • være midt ute på havet;
    • bo midt mellom to stoppesteder
  2. om tid: som har like lange perioder på hver side
    Eksempel
    • våkne midt på natta;
    • sove midt på dagen;
    • midt i april;
    • midt under middagen
  3. Eksempel
    • hunden kom midt mot meg;
    • ordene gikk midt i hjertet på henne

Faste uttrykk

  • midt i laget
    middels
  • midt på treet
    midt mellom ytterlighetene; noe middels

minnes

verb

Opphav

norrønt minnast; se minne (2

Betydning og bruk

  1. Eksempel
    • han mintes godt barndommen;
    • det var i april, om jeg minnes rett;
    • så vidt jeg minnes, kostet jakka 990 kr
  2. ha en tilstelning eller lignende til minne om noe eller noen
    Eksempel
    • minnes de omkomne

valping

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

det å valpe
Eksempel
  • i april til juni er det valping for rev

andre, annen 2

adjektiv

Opphav

av annen (1

Betydning og bruk

som er nummer to (2, 1) i en rekkefølge;
ordenstall til to (2.)
Eksempel
  • reise på andre klasse;
  • Fredrik II;
  • gifte seg for andre gang;
  • andre april
  • brukt som substantiv
    • for det første og for det andre

jamføre, jevnføre

verb

Opphav

av svensk jämföra

Betydning og bruk

  1. Eksempel
    • jamføre april med mai;
    • jamføre by og land
  2. i imperativ i tekst: se;
    forkortet jf.
    Eksempel
    • jamfør side 220

innløse, innløyse

verb

Betydning og bruk

få tilbake ved betaling;
bytte inn mot noe annet;
Eksempel
  • innløse en pantsatt gjenstand;
  • innløse aksjer;
  • sedlene kan ikke innløses etter 20. april

Nynorskordboka 27 oppslagsord

april

substantiv hankjønn

Uttale

apriˊl

Opphav

frå latin , i romersk tidsrekning namn på den andre månaden i året

Tyding og bruk

den fjerde månaden i året;
forkorta apr.
Døme
  • vere fødd 19. april 1980;
  • dei første dagane i april;
  • i april månad

Faste uttrykk

  • narre april
    fortelje ei usann historie 1. april
    • å narre april er ein gammal skikk

månad

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt mánaðr; av måne , opphavleg ‘tida frå nymåne til nymåne’

Tyding og bruk

  1. i astronomi: tid som månen bruker på ein runde rundt jorda (frå nymåne til nymåne)
  2. kvar av dei tolv delane av eit år, tidsrom på om lag 30 dagar;
    forkorta md.
    Døme
    • april månad;
    • bladet kjem to gonger i månaden;
    • tidlegare i månaden;
    • månaden ut;
    • ein månads tid;
    • husleiga er 12 000 kr månaden;
    • bli oppsagd med tre månaders varsel;
    • vere gravid i femte månaden
  3. brukt i datering;
    forkorta d.m.
    Døme
    • den 23. denne månaden

Faste uttrykk

  • kvit månad
    månad utan alkoholbruk

narre

narra

verb

Opphav

frå tysk; jamfør narr

Tyding og bruk

Døme
  • narre nokon til å tru noko

Faste uttrykk

  • narre april
    fortelje ei usann historie 1. april
    • å narre april er ein gammal skikk

medio

adverb

Opphav

av latin medium ‘midt(en)'

Tyding og bruk

  1. i mellomste tredelen av ein månad eller eit år;
    Døme
    • medio april
  2. om forfallsdag for verdipapir: 15. dag i månaden eller nærmaste kvardag;

kvelping, kvalping

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å kvelpe
Døme
  • til vanleg går kvelpinga til reven for seg i april til juni

jamføre

jamføra

verb

Opphav

av svensk jämföra

Tyding og bruk

  1. Døme
    • jamføre april med mai;
    • jamføre by og land
  2. i imperativ (1, 2) i tekst: sjå;
    forkorta jf.
    Døme
    • inndelinga er som før, jamfør side 106 ovanfor

vêr 1, ver 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt veðr

Tyding og bruk

  1. hanndyr av sau;
    Døme
    • ein svart vêr med store horn
  2. i astrologi: person som er fødd i stjerneteiknet Vêren (mellom 21. mars og 20. april)
    Døme
    • han er vêr

tyr

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt þjórr

Tyding og bruk

  1. avlsdyktig hann av storfe;
    (gra)okse, stut
  2. i astrologi: person som er fødd i stjerneteiknet Tyren (mellom 21. april og 20. mai)
    Døme
    • ho er tyr

narre april

Tyding og bruk

fortelje ei usann historie 1. april;
Sjå: april, narre
Døme
  • å narre april er ein gammal skikk

i sin heilskap

Tyding og bruk

i fullt omfang;
fullstendig;
Sjå: heilskap
Døme
  • framsyninga skal visast i sin heilskap i april