Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
29 treff

Nynorskordboka 29 oppslagsord

utslett

substantiv inkjekjønn

Opphav

eigenleg ‘utslag’

Tyding og bruk

hudsjukdom med blemmer, kveiser, flekker eller liknande
Artikkelside

utslette

utsletta

verb

Tyding og bruk

slette (4, 2) ut, fjerne heilt, få bort;
gjere til inkjes
Døme
  • utslette alle spor
Artikkelside

rosen

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; same opphav som rose (1

Tyding og bruk

smittsam hudsjukdom med feber og raudt utslett;
erysipelas
Artikkelside

ros 1

substantiv hokjønn

Opphav

frå tysk; same opphav som rose (1

Tyding og bruk

smittsam sjukdom med feber og raudt utslett;
jamfør knuteros
Artikkelside

vasskoppar

substantiv hankjønn

Opphav

av koppar

Tyding og bruk

smittsam barnesjukdom med utslett som blir til vassklare blærer som tørkar inn etter nokre dagar
Døme
  • ha vasskoppane
Artikkelside

koppeutslett

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

utslett av koppar (1)
Artikkelside

utbrot, utbrott

substantiv inkjekjønn

Opphav

av bryte

Tyding og bruk

  1. plutseleg og brå start, framvekst og liknande av noko
    Døme
    • vulkanen hadde utbrot for to år sidan;
    • utbrotet av epidemien
  2. det at ein kvilande sjukdom som herpes, eksem eller liknande gjev symptom i form av sår, utslett og liknande
  3. i sykkelritt eller løp: det å (prøve å) bryte ut frå ei gruppe;
    Døme
    • tre syklistar prøvde med eit utbrot
  4. brått kjensleuttrykk;
    brå ytring;
    Døme
    • kome med eit rasande utbrot
Artikkelside

hund

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hundr

Tyding og bruk

  1. husdyr (som finst i ulik storleik, farge, skapnad og åtferd) som blir halde som kjæledyr eller bruksdyr, som er lett å dressere og som ein kan bruke til jakt eller andre oppgåver;
    Canis familiaris
    Døme
    • gå tur med hunden;
    • høyre hundane gøy;
    • folk som held hund;
    • gjere eit søk med hund
  2. rå eller ussel person, òg brukt som skjellsord
    Døme
    • din feige hund!
  3. brukt som kraftuttrykk: pokker, fanden (1
    Døme
    • kva hunden er dette for noko!
    • fy hunden for ein dag det vart!
  4. brukt i namn på stjernebilete som kan minne om ein hund (1)
    Døme
    • Den store hunden;
    • Den vesle hunden

Faste uttrykk

  • der ligg hunden gravlagd
    dette er den den verkelege årsaka;
    slik heng det saman
  • ein hund etter
    svært lysten på;
    vill etter
    • ein hund etter ros;
    • ho var ein hund etter å lese
  • ein vittig hund
    ein vittig, morosam person
  • galne hundar får rive skinn
    den som er uvyrden, får svi for det
  • gå i hundane
    gå til grunne
  • ikkje skode hunden på håra
    ikkje døme nokon etter det ytre
  • raude hundar
    barnesjukdom med raudt utslett;
    Rubella
  • som ein hund
    brukt for å forsterke noko negativt: veldig, svært, særs
    • fryse som ein hund;
    • vere lydig som ein hund
  • som hund og katt
    i stadig fiendskap
    • dei levde som hund og katt
Artikkelside

alvblåst

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med alv med omsyn til folketru om at sjukdomen vart blåst på folk av overnaturlege alvar

Tyding og bruk

hudsjukdom som gjev utslett og kløe;
Artikkelside

utslag

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør slå (2

Tyding og bruk

  1. rørsle (til sida), svinging
    Døme
    • visaren gjer utslag;
    • hopparen hadde eit utslag etter nedslaget
  2. svinging, variasjon
    Døme
    • det har vore små utslag på børsen
  3. følgje, verknad
    Døme
    • patriotismen gjev seg mange utslag;
    • drapet var eit utslag av sjalusi
  4. Døme
    • få utslag i ansiktet

Faste uttrykk

  • gje seg utslag
    vise ein verknad
    • lønsauken gjev seg utslag i høgare priser
  • gjere utslaget
    vere avgjerande
    • det var innlegget hans som gjorde utslaget
Artikkelside