Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 29 oppslagsord

utslett

substantiv inkjekjønn

Opphav

eigenleg ‘utslag’

Tyding og bruk

hudsjukdom med blemmer, kveiser, flekker eller liknande

utslette

utsletta

verb

Tyding og bruk

slette (4, 2) ut, fjerne heilt, få bort
Døme
  • utslette alle spor

raude hundar

Tyding og bruk

barnesjukdom med raudt utslett;
Rubella;
Sjå: hund, raud

psoriasis

substantiv hankjønn

Uttale

psoriˊasis, soriˊasis

Opphav

av gresk psora ‘kløe, utslett’

Tyding og bruk

kronisk hudsjukdom

alvblåst

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med alv med omsyn til folketru om at sjukdommen vart blåst på folk av overnaturlege alvar

Tyding og bruk

hudsjukdom som gjev utslett og kløe;

alveld

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

hudsjukdom som gjev utslett og kløe;

alvgust

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

hudsjukdom som gjev utslett og kløe;

hund

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hundr

Tyding og bruk

  1. husdyr (som finst i ulik storleik, farge, skapnad og åtferd) som blir halde som kjæledyr eller bruksdyr, som er lett å dressere og som ein kan bruke til jakt eller andre oppgåver;
    Canis familiaris
    Døme
    • gå tur med hunden;
    • høyre hundane gøy;
    • folk som held hund;
    • gjere eit søk med hund
  2. rå eller ussel person, òg brukt som skjellsord
    Døme
    • din feige hund!
  3. brukt som kraftuttrykk: pokker, fanden (1
    Døme
    • kva hunden er dette for noko!
    • fy hunden for ein dag det vart!
  4. brukt i namn på stjernebilete som kan minne om ein hund (1)
    Døme
    • Den store hunden;
    • Den vesle hunden

Faste uttrykk

  • der ligg hunden gravlagd
    dette er den den verkelege årsaka;
    slik heng det saman
  • ein hund etter
    svært lysten på;
    vill etter
    • ein hund etter ros;
    • ho var ein hund etter å lese
  • ein vittig hund
    ein vittig, morosam person
  • galne hundar får rive skinn
    den som er uvørden, får svi for det
  • gå i hundane
    gå til grunne
  • ikkje skode hunden på håra
    ikkje døme nokon etter det ytre
  • raude hundar
    barnesjukdom med raudt utslett;
    Rubella
  • som ein hund
    brukt for å forsterke noko negativt: veldig, svært, særs
    • fryse som ein hund;
    • vere lydig som ein hund
  • som hund og katt
    i stadig fiendskap
    • dei levde som hund og katt

frisme

substantiv hokjønn

Opphav

frå lågtysk vresmen ‘utslett’; jamfør flisme

Tyding og bruk

eksem

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av gresk ekzema ‘blemme’

Tyding og bruk

samnemning på hudsjukdomar som gjev tørr, raud, flassande eller svidande hud;
Døme
  • vere plaga med eksem;
  • ha eksem på hendene

Faste uttrykk

  • atopisk eksem
    type eksem som er vanleg å få som barn, og som gjerne er knytt til allergi
    • stadig fleire barn har atopisk eksem