Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 28 oppslagsord

sprette 2

spretta

verb

Opphav

norrønt spretta; samanheng med spenne (3

Tyding og bruk

  1. fare(12), hoppe (2;
    rykkje til, skvette
    Døme
    • fisken sprett;
    • loket spratt av spannet;
    • sprette fram frå gøymsla;
    • sprette opp av stolen
    • fyke
      • knappane spratt or jakka;
      • gneistane spratt utover golvet
    • i presens partisipp:
      • sprettande kaldt – svært kaldt
  2. opne seg, spire, springe ut
    Døme
    • lauvet, blomstrane sprett (ut)
    • i presens partisipp:
      • spirande og sprettande liv
  3. Døme
    • sola sprett
Artikkelside

sprette 3

spretta

verb

Opphav

norrønt spretta, eigenleg ‘få til å sprette (II)'

Tyding og bruk

  1. skjere opp
    Døme
    • sprette frå hesten – løyse hesten or draget;
    • sprette opp ein fisk, ein saum
  2. byrje på, opne
    Døme
    • sprette ei flaske brennevin
Artikkelside

sprette 1

substantiv hokjønn

Opphav

av sprette (2

Tyding og bruk

Artikkelside

spretten

adjektiv

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ein spretten ball
  2. Døme
    • ei spretten jente
  3. som ter seg som ein sprett (1, 4)
Artikkelside

brume

bruma

verb

Opphav

av brum (1

Tyding og bruk

  1. knuppe seg;
Artikkelside

sjampanje, champagne

substantiv hankjønn

Uttale

sjampanˊje

Opphav

fransk forkorting for vin de champagne ‘vin frå landskapet Champagne’

Tyding og bruk

  1. sterkt musserande vin
    Døme
    • skåle med sjampanje;
    • sjampanjen bruste i glasa
  2. flaske med sjampanje (1)
    Døme
    • sprette sjampanjen
Artikkelside

poppe 2

poppa

verb

Opphav

frå engelsk; lydord

Tyding og bruk

få til å sprette
Døme
  • poppe popkorn

Faste uttrykk

  • poppe opp/fram/ut
    kome fram, syne seg
    • det poppar opp med parkeringshus;
    • bileta poppar fram i minnet;
    • grisungane poppar ut
Artikkelside

paddehatt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

sopp med hatt (2)

Faste uttrykk

  • dukke/sprette/skyte opp som paddehattar
    få stor utbreiing på kort tid
    • norske band dukkar opp som paddehattar;
    • kjøpesenter veks opp som paddehattar
Artikkelside

hoppe 2

hoppa

verb

Opphav

norrønt hoppa

Tyding og bruk

  1. ta sats og sprette i vêret med hjelp av føtene;
    Døme
    • hoppe i vêret;
    • hoppe over bekken;
    • hoppe ned frå steinen;
    • hoppe på sjøen;
    • hoppe høyde;
    • han har hoppa over 200 m på ski;
    • ungane hoppa strikk;
    • dei hoppar paradis i friminuttet
  2. fare opp frå underlaget;
    Døme
    • slå i bordet så koppar og glas hoppar
  3. vere uroleg;
    Døme
    • hjartet hoppar i brystet;
    • lyden fekk meg til å hoppe i stolen

Faste uttrykk

  • det er like godt å hoppe i det som å krype i det
    det er like godt å ta alt det utrivelege med ein gong som litt etter kvart
  • hoppe av i svingen
    avbryte samleie før sædavgang
  • hoppe av
    • gå ut av ei ideologisk eller religiøs gruppe
    • bli att i eit framandt land og søkje politisk asyl
  • hoppe etter Wirkola
    (etter den norske skihopparen Bjørn Wirkola) prøve seg mot eller følgje etter ein som er betre;
    ikkje lykkast heilt
  • hoppe inn i
    ta på seg, ta over (ei rolle på kort varsel)
  • hoppe over
    fare forbi, gløyme, oversjå (noko)
    • vi hoppar over denne oppgåva inntil vidare
  • hoppe på
    slå til på (eit tilbod eller ein sjanse)
    • vi hoppa på ein sydentur
Artikkelside

knipse

knipsa

verb

Opphav

av tysk knipsen; samanheng med knipe (2

Tyding og bruk

  1. smelle i eller med fingrane
    Døme
    • knipse på servitøren
  2. sprette bort i eller på med fingrane
    Døme
    • knipse på nasen
  3. trykkje snøgt av;
    fotografere
    Døme
    • fotografane knipsa i veg på pressekonferansen
Artikkelside
Side 1 av 3