Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

safte

safta

verb

Tyding og bruk

  1. refleksivt: skilje ut saft
    Døme
    • bæra safta seg medan dei låg i spannet
  2. lage saft
    Døme
    • safte bær;
    • safte og sylte
Artikkelside

saft

substantiv hokjønn

Opphav

tysk; samanheng med save (1 og sevje (1

Tyding og bruk

  1. væske som finst i planter, bær og frukt
    Døme
    • råsaft;
    • solbærsaft;
    • saft og sevje;
    • presse safta or ein appelsin
  2. væske i (dyre)kroppen
    Døme
    • cellesaft;
    • magesaft
  3. (livs)kraft
    Døme
    • ei tale utan saft og kraft;
    • ha saft i fråsparka;
    • safta gjekk etter kvart ut av laget
Artikkelside

presse 2

pressa

verb

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin pressare ‘trykkje’

Tyding og bruk

  1. leggje trykk på;
    trykkje, klemme
    Døme
    • presse safta av ein appelsin
  2. bruke hjelpemiddel til å gjere flat og tørr
    Døme
    • presse planter;
    • han pressar buksene sine
  3. tvinge, drive
    Døme
    • han vart pressa til å gjere det;
    • presse seg inn på bussen;
    • bli pressa i grøfta av ein møtande bil;
    • presse motparten over på defensiven;
    • heimelaget vart hardt pressa mot slutten av kampen;
    • presse prisane ned
    • brukt som adjektiv:
      • kjenne seg pressa;
      • vere i ein pressa situasjon
  4. utnytte for sterkt;
    prøve å tvinge
    Døme
    • presse motoren
  5. tvinge til seg noko
    Døme
    • presse pengar av nokon

Faste uttrykk

  • presse gjennom
    få gjennomført trass motstand
    • presse gjennom eit framlegg
  • presse på
    drive opp farta eller intensiteten
    • problema pressar på
  • presse sitronen
    få mest mogleg ut av noko
Artikkelside

kryste

krysta

verb

Opphav

samanheng med kreiste

Tyding og bruk

presse hardt;
Døme
  • kryste safta ut av ein appelsin;
  • kryste tørkleet mellom fingrane
Artikkelside

vridekle, vrideklede, vrikle 1, vriklede

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

klede til å vri opp noko i
Døme
  • presse safta or bæra i eit vrideklede
Artikkelside

guttaperka

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom engelsk; frå malayisk getah ‘plantesaft, harpiks’ og percha, eit gummitre

Tyding og bruk

stoff som liknar på kautsjuk, frå safta av visse tropiske treslag i familien Sapotaceae
Artikkelside

utblanda

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • safta er for mykje utblanda
Artikkelside

tynne 2

tynna

verb

Opphav

norrønt þynna; av tynn

Tyding og bruk

gjere tynn(are), såleis
  1. gjere (væske, gass) mindre konsentrert;
    fortynne, spe (ut)
    Døme
    • tynne ut safta med vatn
  2. hamre ut (eller slipe) eggen på
    Døme
    • tynne (ut) ein ljå, ei øks
  3. gjere (meir) grisen, mindre tett
    Døme
    • tynne (ut) kål(planter), nepe, skog;
    • tynne i åkeren, skogen – jamfør tynnast (2)
Artikkelside

tryste

trysta

verb

Opphav

norrønt þrýsta

Tyding og bruk

Døme
  • tryste ut safta;
  • tryste handa til ein
Artikkelside

søt

adjektiv

Opphav

norrønt sǿtr; i tyding 7 etter italiensk la dolce vita

Tyding og bruk

  1. som smaker som sukker, motsett sur (2, 1)
    Døme
    • søte kaker, plommer;
    • safta var litt for søt;
    • søte saker – søtsaker
  2. som ikkje er sur;
    Døme
    • søt mjølk
  3. Døme
    • liggje i sin søtaste søvn;
    • sove søtt
  4. Døme
    • søte ord;
    • eit søtt kyss
  5. Døme
    • ein søt unge;
    • ein søt katt
  6. Døme
    • vere søt mot alle
    • (tilgjort) blid
      • eit søtt smil
    • snill
      • men søte deg, kva er det du gjer!
  7. i uttrykk

Faste uttrykk

  • leve det søte livet
    leve eit liv i fest og luksus
Artikkelside
Side 1 av 2