Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
11 treff

Nynorskordboka 11 oppslagsord

dyreart

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av dyr (1

Tyding og bruk

undergruppe av ei slekt (3)
Døme
  • mammuten er ei utdøydd dyreart
Artikkelside

frede

freda

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt friða; av fred

Tyding og bruk

  1. verne dyr ved forbod mot fangst
    Døme
    • frede ei truga dyreart med å forby fangst;
    • rypa er freda
  2. ved lov verne område, ting, hus og minnesmerke mot utrydding, skipling, utbygging eller liknande
    Døme
    • planta er freda;
    • naturområdet er freda;
    • bygningen er freda;
    • minnesmerket er freda
  3. semje, mekle mellom;
    Døme
    • vi fekk freda slåstkjempene ned att
  4. Døme
    • frede om sine

Faste uttrykk

  • frede seg
    roe seg;
    semjast
Artikkelside

yngletid

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

tid på året da ein viss dyreart ynglar
Artikkelside

økotype

substantiv hankjønn

Opphav

av øko- (2

Tyding og bruk

  1. i økologi: lokal form av ei plante- eller dyreart som er tilpassa forholda på staden
  2. i folkeminnevitskap: lokal form av internasjonal segn eller eventyr
Artikkelside

habitat

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin habitare ‘bu’

Tyding og bruk

  1. naturleg tilhaldsstad for ein dyreart
    Døme
    • verne sårbare habitat i internasjonale farvatn
  2. kammer under vassflata der vatnet er fortrengt med gass slik at ein kan stå tørt og utføre arbeid
Artikkelside

utdøydd

adjektiv

Tyding og bruk

som har døydd ut;
som ikkje finst lenger
Døme
  • ei utdøydd dyreart
  • heilt stilna av, (liksom) utan liv
    • byen er (som) utdøydd
Artikkelside

dimorfi

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk

Tyding og bruk

det at det finst to ulike former av eit stoff eller av ei plante- eller dyreart
Døme
  • eit døme på dimorfi er at haren byter farge
Artikkelside

paringstid

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

periode da paringa til ein dyreart går føre seg;
Døme
  • i paringstida gjev hannhjorten frå seg kraftige brøl
Artikkelside

rase 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk

Tyding og bruk

  1. gruppe individ innanfor same dyreart som har visse arvelege (fysiske) eigenskapar sams
    Døme
    • vinterfôra sauer av rasen spælsau
  2. kvar av nokre få, store hovudgrupper av menneske som, ifølgje no utdaterte teoriar om klassifikasjon av menneske, skil seg frå andre grupper ved ei rekkje felles fysiske kjenneteikn, til dømes hudfarge og hårtype;
    jamfør rasisme og rasistisk
Artikkelside

cirkumpolar, sirkumpolar

adjektiv

Uttale

sirkumpolaˊr

Opphav

frå nylatin; førsteleddet av latin circum ‘omkring’

Tyding og bruk

  1. som gjeld eller er særmerkt for polområda
    Døme
    • ei cirkumpolar dyreart
  2. om stjerne: som står nær ein av polane og derfor aldri kjem under horisonten
Artikkelside
Side 1 av 2