Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 28 oppslagsord

anke 2

anka

verb

Opphav

truleg samangliding av lågtysk anken og norrønt aumka; samanheng med ynke

Tyding og bruk

  1. vere uroleg, ottefull (for);
  2. angre, trege (på noko)
  4. i jus: krevje (ein dom, ei avgjerd) inn for høgare rettsinstans til overprøving;
    Døme
    • anke over straffeutmålinga;
    • anke dommen i tingretten til lagmannsretten

Faste uttrykk

  • anke seg
    jamre seg
    • liggje og anke seg i søvne
Artikkelside

anke 1

substantiv hankjønn

Opphav

av anke (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ein anke mot nokon
  2. i jus: krav om at dom eller avgjerd skal inn for ein høgare instans;
    Døme
    • retten godtok anken
Artikkelside

instans

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk eller fransk; frå latin instantia ‘nærvære’

Tyding og bruk

  1. i jus: steg i rekkja av domstolar
    Døme
    • anke til ein høgare instans
  2. steg eller ledd, til dømes innan ein administrasjon
    Døme
    • instruks frå overordna instansar
  3. Døme
    • offisielle norske instansar;
    • ein offentleg instans

Faste uttrykk

  • i første instans
    i første omgang
  • i siste instans
    til sist;
    når alt kjem til alt
Artikkelside

dom 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt dómr, jamfør tysk tun og engelsk do ‘gjere’; jamfør -dom

Tyding og bruk

  1. sluttavgjerd i ei rettssak
    Døme
    • felle ein dom;
    • domen lyder på to års fengsel;
    • dom utan vilkår;
    • ein mild dom;
    • anke ein dom;
    • utan lov og dom
  2. Døme
    • min dom om kunstverket

Faste uttrykk

  • dom på vilkår
  • dom utan vilkår
    dom som må sonast
  • i dyre domar
    svært dyrt
  • kome opp til doms
    om sak for retten: vere klar til domfelling
  • setje seg til doms over
    fordøme, døme, kritisere
  • utan lov og dom
    utan rettargang
    • bli fengsla utan lov og dom
Artikkelside

klage 2

klaga

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

av lågtysk eller tysk klagen

Tyding og bruk

  1. gje uttrykk for misnøye eller uro;
    jamre seg;
    Døme
    • klage over smerter;
    • syte og klage;
    • dei klagar si naud
  2. setje fram klage (1, 2);
    Døme
    • klage på ei vare;
    • eg kjem til å klage på skatten;
    • klage til Kongen
Artikkelside

kjæremål

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter svensk käromål

Tyding og bruk

eldre nemning for anke (1, 2)
Artikkelside

kjære 1

kjæra

verb

Opphav

norrønt kæra

Tyding og bruk

eldre nemning for anke (2, 4)
Artikkelside

høgsterett

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

øvste rettsinstans, domstol i eit land
Døme
  • anke ei sak til høgsterett;
  • Høgsterett i Noreg;
  • dansk høgsterett
Artikkelside

innanking

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å anke (2, 4) inn;
Døme
  • innanking av sak for høgare domstol
Artikkelside

ømme seg

Tyding og bruk

anke seg, klage, jamre;
Sjå: ømme
Artikkelside
Side 1 av 3