Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 133 oppslagsord

timokrati

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå gresk, av time ‘skatt, formue’ og -krati

Tyding og bruk

styreform der eigedomen til borgarane avgjer kva rettar og plikter dei har

Artikkelside

skattepliktig

adjektiv

Tyding og bruk

som er pliktig til å betale skatt
Døme
- ho var skattepliktig i Noreg
som ein må betale skatt av
Døme
- skattepliktig vinst

Artikkelside

skattemelding

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

frå 2017: oversyn over inntekter, utgifter, formue og gjeld som skatteytarar skal gje skattevesenet kvart år til grunnlag for utrekning av skatt;

jamfør sjølvmelding

Artikkelside

skatte

skatta

verb

Opphav

norrønt skatta

Tyding og bruk

skattleggje
Døme
- visse næringar kan skattast for hardt
betale skatt (1)
Døme
- skatte til stat og kommune
akte, setje pris på
Døme
- dei skattar fotball
- brukt som adjektiv:
  ein skatta medarbeidar

Artikkelside

skattbar

adjektiv

Tyding og bruk

som det skal betalast skatt av

Døme

skattbar inntekt

Artikkelside

trekkje, trekke

trekkja, trekka

verb

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

føre frå ein stad til ein annan;
hale (3, dra (1)
Døme
- trekkje nokon inntil seg;
- trekkje dyna over seg;
- trekkje garnet;
- han trekte føre gardina;
- hesten trekte ei vogn etter seg
flytte seg frå ein stad til ein annan
Døme
- trekkje seg unna;
- gjestane trekte inn i huset;
- kan de trekkje litt nærare kvarandre?
- trekkje seg attende etter festen;
- trekkje ned til stranda
ta, suge eller lokke til seg;
tiltrekkje (1)
Døme
- støvlane trekkjer vatn;
- trekkje frisk luft;
- store prisnedslag trekkjer kundar;
- popartisten trekte fulle hus
ta opp eller fram
Døme
- trekkje lodd;
- trekkje eit kort frå bunken;
- trekkje fram ein pistol
dra med seg;
bringe inn i ein situasjon
Døme
- prøve å trekkje med seg fleire;
- bli trekt inn i ein krangel
kome fram til
Døme
- trekkje ei slutning;
- trekkje ei grense mellom jobb og privatliv;
- trekkje linjer mellom store hendingar
slutte å late gjelde;
skrote (2)
Døme
- trekkje forslaget til ny trasé;
- trekkje attende ei løyving
avgjere ved slump
Døme
- trekkje om kven som er vinnaren;
- bli trekt ut til å vere med
nøle medan ein snakkar
Døme
- ho trekte litt på det før ho sa noko;
- han sit og trekkjer på svaret
dra føremon av;
utnytte (2);
jamfør trekkje/dra vekslar på
Døme
- trekkje på kompetansen til arbeidarane
i matlaging: gjere i stand ein rett ved å la råemnet liggje i væske med temperatur opp mot kokepunktet
Døme
- lat lutefisken trekkje i fem minutt;
- trekkje kaffi
redusere mengd eller storleik;
subtrahere
Døme
- trekkje to frå fem;
- bli trekt for mykje i skatt
fare i flokk;
vere på ferd
Døme
- reinen trekkjer til nye beiteområde;
- fuglane trekkjer sørover om hausten
gje trekk (2, 1), kjøle
Døme
- det trekkjer frå døra;
- omnen trekkjer dårleg

Faste uttrykk

trekkje av
trykkje på avtrekkjaren på skytevåpen
trekkje fram
snakke om;
nemne (2, 2), påpeike
trekkje fram eit interessant poeng
trekkje ned
løyse ut mekanismen som tømmer doskåla etter ein har vore på do;
trekkje opp (4)
ungane gløymer å trekkje ned
trekkje om
setje eller sy trekk (3, 8) på
trekkje om den gamle sofaen
trekkje opp
- stramme fjøra i ein mekanisme
  trekkje opp klokka
- endre seg til det verre
  det trekkjer opp til storm
- opne flaske med ein opptrekkjar
  kelneren trekte opp vinen ved bordet
- løyse ut mekanismen som tømmer doskåla etter ein har vore på do;
  trekkje ned
  hugs å trekkje opp etter deg!
trekkje seg
ikkje vere med lenger
han trekte seg frå vervet i siste liten
trekkje seg saman
gjere seg mindre og meir kompakt;
krype saman, krympe (1)
kulda får blodårene til å trekkje seg saman
trekkje ut
vare lenge;
gå på overtid
samværet trekte ut

Artikkelside

trekkgrunnlag

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

bruttoløn som ulike typar trekk (, 7) og frådrag blir rekna ut frå

Døme

trekkgrunnlag for skatt

Artikkelside

trekkfri

adjektiv

Tyding og bruk

som ikkje gjev eller har trekk (2
Døme
- finne ein trekkfri stad
som det ikkje blir trukke skatt eller liknande av
Døme
- kostgodtgjersla er trekkfri

Artikkelside

tankesmie

substantiv hokjønn

Opphav

frå svensk tankesmedja

Tyding og bruk

gruppe eller organisasjon som gjev innspel eller tilrådingar om politiske eller samfunnsmessige spørsmål;

tenkjetank

Døme

tankesmia publiserte nyleg ein rapport om likestilling i arbeidslivet;
den liberale tankesmia arrangerte eit frukostmøte om skatt

Artikkelside

tempelskatt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

skatt (2) som eit tempel eig eller har i forvaring
Døme
- oppdage nye tempelskattar
avgift som blir betalt til tempel
Døme
- krevje inn tempelskatten

Artikkelside

Side 1 av 14

Resultat per side: