Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 81 oppslagsord

hyperkorrekt

adjektiv

Tyding og bruk

overdrive korrekt (og derfor ofte feilaktig)
Døme
  • hyperkorrekt uttale
Artikkelside

gullvekt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. vekt (1), tyngd av reint gull
  2. finstilt vekt (4)

Faste uttrykk

  • vege orda sine på gullvekt
    uttale seg svært varsamt
Artikkelside

genuin

adjektiv

Uttale

genu-iˊn

Opphav

frå latin ‘medfødd, ekte’; av genus

Tyding og bruk

Døme
  • genuin dialekt;
  • genuin uttale;
  • genuin interesse
Artikkelside

ytringsfridom

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

fridom, rett til å ytre (4, 1), uttale seg fritt (men ikkje injurierande) om det ein ynskjer
Artikkelside

ytre 4

ytra

verb

Opphav

lågtysk uteren; samanheng med ytre (2

Tyding og bruk

  1. seie si meining
    Døme
    • han ytra litt om det;
    • ytre tvil om noko;
    • kvifor har du ikkje ytra frampå før?
    • òg refleksivt:
  2. refleksivt: syne seg, vise seg, gje seg utslag
    Døme
    • misunninga hans ytra seg på ymse vis

Faste uttrykk

  • ytre seg
    uttale seg
Artikkelside

vokalisere

vokalisera

verb

Opphav

fransk vocaliser ‘syngje på vokalar’

Tyding og bruk

  1. uttale som vokal
    Døme
    • vokalisere ein j til i
    • utvikle seg til vokal
      • ein vokalisert w
  2. setje inn vokalteikn i skrift der dei manglar, til dømes i semittiske skriftspråk
Artikkelside

vitne 2

vitna

verb

Opphav

norrønt vitna; av vitne (1

Tyding og bruk

  1. uttale seg, forklare, fortelje som vitne (1, 1)
    Døme
    • vitne i ei rettssak;
    • vitne falskt, rangt;
    • vitne for, mot nokon
  2. vere vitnemål om;
    Døme
    • det auka medlemstalet vitnar om stor aktivitet
  3. i religiøst mål: gje vitnesbyrd (2)
    Døme
    • reise seg opp og vitne
Artikkelside

vatt

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

gjennom tysk og, nederlandsk, frå mellomalderlatin wadda; kanskje opphavleg arabisk batin ‘(vattert) fôr’

Tyding og bruk

  1. (plate av) laust samantvinna (bomulls)fibrar
    • reinse eit sår med vatt vætt i sprit;
    • pynte med granbar og vatt;
    • isolere med vatt
  2. i overført tyding:
    • pakke meiningane inn i vatt – uttale seg varsamt
Artikkelside

vakker

adjektiv

Opphav

frå lågtysk, same opphav som norrønt vakr, i tyding 4 etter fransk, eller tysk; sjå vak (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • vere ung og vakker;
    • eit vakkert landskap;
    • vakre dikt;
    • vakkert vêr – klarvêr med solskin
  2. Døme
    • ei vakker handling;
    • det var vakkert gjort;
    • seie nokre vakre ord;
    • be så vakkert
    • velvillig
      • uttale seg vakkert om noko;
      • fare vakkert – fare varsamt
  3. stor, verd å nemne
    Døme
    • ei vakker samling av tjuvegods
  4. i uttrykk
    Døme
    • ein vakker dag – eingong, før el. sidan
  5. i uttrykk
    Døme
    • godt el. vel og vakkert – velberga, i orden
Artikkelside

uttalevariant

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kvar av fleire måtar å uttale eit ord på
Artikkelside
Side 5 av 9