ytst
adjektiv
Opphav
norrønt ýztr; jamfør ytre (2Tyding og bruk
- som er, ligg lengst ute (mot kant, rand, grense, overflate eller utvendig side og liknande), som ligg lengst borte (frå sentrum og liknande);som er nærmast havet
Døme
- ytste garden;
- det var ytst på kanten;
- ytste øyane;
- ytste odden;
- frå den ytste landsenden;
- det var ytst på tunga mi – eg hadde nær sagt det;
- ytste laget, skalet;
- ytste fingertuppen – del av fingertuppen lengst ute
- i religiøst mål:
- det ytste mørkeret – stad lengst frå Gud der fullstendig mørker rår
- som adverb: lengst ute (mot kant, rand, grense, overflate eller utvendig side o l)
- ytst på kanten, stupet;
- han sat ytst på benken;
- ytst ute på neset;
- ytst hadde han ein tjukk genser
- etter nytestamentleg gresk eskhatos ‘sist’
Døme
- den ytste tida – siste tida, tida før dommedag
- om person:
- sterkast, størst mogleg, overmåte intens, særs djuptgåande;òg: prekær, på livet laus
Døme
- i den ytste einsemd;
- i den ytste naud
- mest langtdriven;mest konsekvent, mest reindyrka
Døme
- til dei ytste konsekvensar;
- i sine ytste former
Faste uttrykk
- den ytste dagen
- gjere sitt ytstegjere det ein kan;
yte sitt beste - liggje på sitt ytsteliggje for døden
- til det ytstetil grensa av det moglege;
i aller høgste grad- spenninga er driven til det ytste;
- utnytte noko til det ytste;
- han er harmfull til det ytste