Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 51 oppslagsord

tortur

substantiv hankjønn

Opphav

frå mellomalderlatin; sjå tort

Tyding og bruk

  1. fysisk eller psykisk mishandling for å tvinge nokon til å tilstå eller liknande
    • tortur vart innført i Noreg i 1687 og avskaffa i 1814;
    • tortur og politisk undertrykking heng saman
  2. òg i overført tyding: sterk åndeleg pine eller plage
    • dette er reine torturen å høyre på
Artikkelside

syndflod

substantiv hokjønn

Opphav

omlaga av lågtysk sintfluot eigenleg ‘vedhaldande, sterk straum’

Tyding og bruk

  1. i bibelmål, i bunden form eintal: storflaumen som etter 1. Mos 6–9 råka menneska på grunn av syndene deira
  2. storflaum;
    vedhaldande, sterkt regn
    Døme
    • vårløysinga var reine syndfloda
    • i overført tyding:
      • få ei syndflod av reklame i postkassa
Artikkelside

sveltihel

substantiv ubøyeleg

Tyding og bruk

levemåte på sveltegrensa;
Døme
  • løna var reine sveltihel
Artikkelside

supe 2

supa

verb

Opphav

norrønt súpa; samanheng med suge (2

Tyding og bruk

  1. dra (ei væske) inn i munnen;
    Døme
    • supe i seg noko;
    • supe inn den kalde, reine lufta
  2. drikke smått, ta ein og annan slurken;
Artikkelside

slump

substantiv hankjønn

Opphav

av slumpe

Tyding og bruk

  1. tilfelle, (heldig) treff
    Døme
    • det var reine slumpen at eg fann det att
  2. (god) del;
    Døme
    • tene ein (god) slump pengar
  3. Døme
    • kjøpe slumpen;
    • drikke slumpane

Faste uttrykk

  • på slump
    på det uvisse, på måfå
Artikkelside

skrøpelegdom

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det å vere skrøpeleg;
noko som er skrøpeleg
Døme
  • det er reine skrøpelegdomen
Artikkelside

skoren

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av skjere (3

Tyding og bruk

Døme
  • åkeren er skoren;
  • eit fint skore andlet – eit andlet med reine, skarpe drag;
  • vere (godt) skoren for tungebandet – vere flink til, ha lett for å ordleggje seg
Artikkelside

sinke 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

bokmål; same opphav som seinke

Tyding og bruk

person som står til atters åndeleg;
Døme
  • han var ei sinke på skulen;
  • Pål er god i skyting, men han blir reine sinka mot Else
Artikkelside

sinekyre

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin sine cura ‘utan møde’

Tyding og bruk

stilling med god løn og lite å gjere
Døme
  • stillinga er den reine sinekyre
Artikkelside

sanning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å vere sann (2, 1);
    samsvar med røynda eller med dei verkelege tilhøva
    Døme
    • tvile på sanninga i ein påstand;
    • reine, skire sanninga;
    • gudsens sanning;
    • i sanning eit godt menneske – verkeleg
  2. forteljing, utsegn som samsvarer med det røynlege
    Døme
    • halde seg til sanninga;
    • seie, fortelje sanninga – òg: seie si verkelege meining utan atterhald;
    • absolutt sanning;
    • filosofisk sanning;
    • vitskapleg sanning
  3. det å sanne;
    Døme
    • eg fekk ikkje noka sanning på det
  4. Døme
    • tene Herren i sanning
Artikkelside
Side 4 av 6