Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 37 oppslagsord

verktøy

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter lågtysk; tysk

Tyding og bruk

  1. (spesialisert) (hand)reiskap
    Døme
    • verktøy på sløydsalen
  2. i overført tyding: person som let seg bruke av andre
    Døme
    • han var eit villig verktøy i hendene på diktatoren
Artikkelside

ærbødig

adjektiv

Opphav

gjennom bokmål; frå lågtysk erbödich ‘villig’

Tyding og bruk

Artikkelside

vilje 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt vili; samanheng med vilje (2

Tyding og bruk

  1. evne til medviten gjerning og/eller åtferd
    Døme
    • ha sterk, veik vilje;
    • viljen til å overleve
    • i idrett:
      • siste runden gjekk berre på viljen
  2. Døme
    • gjere mot Guds vilje;
    • få viljen sin – få det som ein vil;
    • gjere til viljes – føye (nokon);
    • setje viljen sin igjennom;
    • arvingane var spente på siste viljen hans – dvs testamentet
  3. Døme
    • gjere noko med (vitende og) vilje
  4. det å vere villig
    Døme
    • innsatsvilje;
    • offervilje;
    • ha vilje til samarbeid;
    • det er ikkje evna, men viljen det skortar på
Artikkelside

visken

adjektiv

Opphav

truleg av viske

Tyding og bruk

  1. kvikk og lett
  2. litt byrg, viktig (2)
Artikkelside

viljugskap, villigskap

substantiv hankjønn

Opphav

sjå -skap (1

Tyding og bruk

det å vere villig
Artikkelside

vekk

adverb

Opphav

frå lågtysk; jamfør norrønt á veg ‘på veg’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • kom deg vekk!
    • få vekk bilane frå bustadområda;
    • boka kom vekk under flytting
  2. i uttrykk
    Døme
    • fort, stadig, villig vekk – i eitt sett, titt og jamt, titt og ofte;
    • snakk vekk! – tal i veg!
  3. Døme
    • pengane er vekk!
    • vere vekk frå arbeidet;
    • heilt vekk i kvarandre – blindt forelska
Artikkelside

vedde

vedda

verb

Opphav

norrønt veðja; av vedd

Tyding og bruk

gjere veddemål;
Døme
  • vedde med ein om noko;
  • vedde (100 kr) på at ein har rett

Faste uttrykk

  • vedde ti mot ein
    seie seg villig til å betale motparten til dømes ti kroner dersom ein tek feil, mot å få ei krone dersom ein har rett
Artikkelside

uvillig, uviljug

adjektiv

Tyding og bruk

ikkje villig;
som ikkje vil, som set seg imot;
Døme
  • vere uviljug til å ta vervet;
  • han gjorde det uviljug – motvillig, utan å ha lyst
Artikkelside

uspara, uspart

adjektiv

Tyding og bruk

  1. brukt, bortkasta
    Døme
    • det er (ikkje) uspara å prøve
  2. Døme
    • vere uspara på å gjere noko – gjere noko gladeleg
Artikkelside

tverr

adjektiv

Opphav

norrønt þverr

Tyding og bruk

  1. som er nokså vinkelrett (i enden)
    Døme
    • båten er tverr bak og spiss framme;
    • den tverre enden på blyanten
  2. som snur eller går nokså vinkelrett til sides;
    Døme
    • ein tverr strek – jamfør tverrstrek;
    • ein tverr sving
  3. som er på tverke;
    Døme
    • det går på det tverre – på tverke;
    • ikkje kome av tverre staden – ikkje av flekken
  4. Døme
  5. uvillig, egen, vrang(villig), gretten
    Døme
    • vere tverr og vrang å ha med å gjere
Artikkelside
Side 3 av 4