Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
32 treff

Bokmålsordboka 14 oppslagsord

tilbygg

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

(oftere større) nybygg i tilknytning til det gamle;
jamfør påbygg
Artikkelside

utvidelse

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

  1. det å utvide(s)
    Eksempel
    • kostbare utvidelser av hotellet
  2. det som noe er utvidet med, skjøt, tilbygg eller lignende
    Eksempel
    • gjøre utvidelsen ferdig til jul
Artikkelside

påbygg

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

påbygd del av bygning;
Artikkelside

bygge på

Betydning og bruk

Se: bygge
  1. gjøre en bygning større;
    lage til et tilbygg
    Eksempel
    • huset er bygd på i senere tid
  2. være basert på;
    ha som grunnlag for
    Eksempel
    • bygge på tidligere erfaringer;
    • vurdere studiene som oversiktene er bygd på
Artikkelside

bygge til

Betydning og bruk

oppføre som tilbygg;
Se: bygge
Eksempel
  • to etasjer er bygd til
Artikkelside

veranda

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom engelsk fra indisk, som trolig har ordet fra portugisisk ‘rekkverk’, kanskje av latin vara ‘stav’

Betydning og bruk

åpent (eller innelukket) tilbygg på hus, altan;
jamfør balkong og sval (1
Eksempel
  • glassveranda;
  • åpen, innebygd, overbygd veranda;
  • spise middag på verandaen
Artikkelside

trunk

substantiv hankjønn

Opphav

engelsk; fra latin truncus ‘trestamme’

Betydning og bruk

  1. kasse, reisekiste, koffert
  2. kasseformet tilbygg til lasterom på eldre bulkskip
Artikkelside

trappehus

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

tilbygg med trapp(er) til en hovedbygning
Artikkelside

slag 3

substantiv intetkjønn

Opphav

fra tysk; eller lavtysk

Betydning og bruk

mindre hus eller tilbygg
Eksempel
  • bislag, dueslag
Artikkelside

skut 1

substantiv hankjønn

Opphav

beslektet med skyte

Betydning og bruk

  1. noe som skyter fram
    Eksempel
    • bergskut, takskut
  2. tilbygg, skur (3 inntil et hus;
    skur (3, hytte bygd av bar og trestenger
    Eksempel
    • barskut
Artikkelside

Nynorskordboka 18 oppslagsord

tilbygg

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

ny bygning som er bygd på eller til den gamle
Artikkelside

påbygg

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

påbygd del av bygning;
Artikkelside

lang 1

substantiv hankjønn

Opphav

av lang (2

Tyding og bruk

  1. smalt tilbygg på sida av eit hus;
Artikkelside

skot, skott 3

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt skot

Tyding og bruk

  1. det å skyte, fyre av skotvåpen
    Døme
    • skyte skot på skot
    • smell når ein fyrer av eit skotvåpen
      • høyre eit skot
    • stode som gjer det mogleg å skyte
      • få skot på noko
  2. kule (1, patron(1), prosjektil
    Døme
    • ha to skot att;
    • skyte med skarpe skot;
    • løyse eit skot;
    • gå som eit skot – fare svært snøgt
  3. i ballspel: kast, slag, spark av ballen mot mål
    Døme
    • ikkje ha skot på mål;
    • skotet gjekk i mål
  4. det at noko skyt fram;
    ny spire frå rot;
    i botanikk: ny kvist frå stamme
    Døme
    • det er skot i treet – det er vokster
    • plantedel som skyt fram frå ein knopp;
      renning (3
      • om våren set, skyt plantene nye skot;
      • i skotet – sterkt etterspurd
  5. ting som blir fram- eller tilskoten eller tillagd
  6. tilbygg til eit hus;

Faste uttrykk

  • sitje som eit skot
    vere ein fulltreffar, høve framifrå
Artikkelside

byggje til

Tyding og bruk

reise som tilbygg;
Sjå: byggje
Døme
  • den nye stova vart bygd til
Artikkelside

byggje på

Tyding og bruk

Sjå: byggje
  1. gjere ei bygning større;
    lage til eit tilbygg
    Døme
    • huset vart bygd på i høgda
  2. vere tufta på;
    ha til grunnlag for
    Døme
    • vurdere omstenda som vedtaket er bygd på
Artikkelside

byggje 1, bygge 1

byggja, bygga

verb

Opphav

norrønt byggja; samanheng med bu (3

Tyding og bruk

  1. (la) føre opp;
    (la) tømre eller mure;
    lage til
    Døme
    • byggje hus;
    • byggje vegar;
    • byggje skip og båtar;
    • fuglane byggjer reir;
    • han drøymer om å byggje sin eigen el-gitar
  2. setje hus på (ei tuft);
    busetje (eit land)
    Døme
    • byggje eit land
  3. utvikle muskelmasse
    Døme
    • trene og byggje musklar
  4. skape, utvikle
    Døme
    • byggje sin eigen identitet;
    • byggje vidare på dei interessene ein har;
    • ha som mål å byggje tillit

Faste uttrykk

  • byggje bru
    få i stand tilnærming mellom to partar med heilt ulike standpunkt
    • byggje bru mellom generasjonane
  • byggje inn
    føye inn (i noko anna)
    • kraftverket er bygd inn i fjellet
  • byggje luftslott
    leggje store planar som ikkje let seg gjennomføre
  • byggje ned
    trappe ned;
    redusere
    • byggje ned fordomar og motsetningar
  • byggje og bu
    busetje seg;
    ha tilhald
    • folk vil byggje og bu i distrikta
  • byggje om
    endre (ei bygning)
    • byggje om huset
  • byggje opp
    setje saman;
    utvikle
    • byggje opp tenestetilbodet;
    • boka er bygd opp som ei kriminalgåte;
    • dei planlegg å byggje opp eit historisk arkiv
  • byggje på
    • gjere ei bygning større;
      lage til eit tilbygg
      • huset vart bygd på i høgda
    • vere tufta på;
      ha til grunnlag for
      • vurdere omstenda som vedtaket er bygd på
  • byggje seg opp
    vekse i styrke
    • høgtrykk byggjer seg opp;
    • spenninga har bygd seg opp
  • byggje til
    reise som tilbygg
    • den nye stova vart bygd til
  • byggje ut
    • gjere meir effektiv;
      utvikle
      • mange fossar er bygde ut
    • utvide, styrkje
      • byggje ut tenestene i kommunen
  • Roma vart ikkje bygd på éin dag
    eit stort arbeid krev si tid
Artikkelside

veranda

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom engelsk frå indisk som truleg har ordet frå portugisisk ‘rekkverk’, kanskje av latin vara ‘stav’

Tyding og bruk

ope (eller innelukka) tilbygg på hus;
jamfør altan, balkong 1 og I sval
Døme
  • glasveranda;
  • gå ut på verandaen
Artikkelside

trappehus

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tilbygg med trapp(er) til ein hovudbygning
Artikkelside

tilbygning

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

Artikkelside
Side 1 av 2