Avansert søk

Vanleg søk

Bokmålsordboka 5 oppslagsord

bordplate

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

plate på et bord

Artikkelside

rund

adjektiv

Opphav

fra lavtysk; av latin rotundus, av rota ‘hjul’

Betydning og bruk

med form som en sirkel, ellipse eller lignende
Eksempel
- en rund bordplate;
- et rundt hull;
- et barn med store, runde øyne
med form som en kule, sylinder eller lignende
Eksempel
- være rund som et egg;
- jorda er rund;
- runde stokker
lubben (1), fyldig (1)
Eksempel
- en bestemor med trinne, runde armer
krum, lut (3
Eksempel
- være rund i ryggen
om fisk: hel, med hode, gjeller og innmat;
ikke sløyd
Eksempel
- frysing av rund fisk
blid og omgjengelig;
medgjørlig
Eksempel
- en rund fyr
som ikke støter noen;
som unngår problemer
Eksempel
- runde og ufarlige samtaler
omtrentlig
Eksempel
- runde formuleringer;
- runde talemåter
om tall eller sum: som er delelig med 10;
avrundet
Eksempel
- sende en rund sum;
- feire runde år
om tone: klangfull, fyldig (3)
Eksempel
- musikk med runde klanger og bedagelige rytmer
om smak: fyldig (4)
Eksempel
- vinen er rund i smaken

Faste uttrykk

ligge rund
ligge fullt påkledd
med rund hånd
rikelig, raust
dele ut ros med rund hånd
rund i kantene
tolerant og medgjørlig;
romslig (2)
rundt regnet
omtrent

Artikkelside

talerstol

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

møbel med bordplate i lesehøyde for person som står og holder tale (1, 4)
i overført betydning: forum eller kanal som lar en nå ut til et stort publikum med budskapet sitt
Eksempel
- symposiet var en viktig talerstol

Artikkelside

underside

substantiv hunkjønn eller hankjønn

Betydning og bruk

side som vender nedover

Eksempel

undersiden av en bordplate;
fisken er hvit på undersiden

Artikkelside

bordflate

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

den øverste, flate delen på et bord;

bordplate

Eksempel

en polert bordflate

Artikkelside

Nynorskordboka 7 oppslagsord

bordplate

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

plate (1) på eit bord

Artikkelside

rund

adjektiv

Opphav

frå lågtysk; av latin rotundus, av rota ‘hjul’

Tyding og bruk

med form som ein sirkel, ellipse eller liknande
Døme
- ei rund bordplate;
- eit rundt hol;
- barnet har store, runde auge
med form som ei kule, ein sylinder eller liknande
Døme
- rund som eit egg;
- jorda er rund;
- runde stokkar
lubben (1), fyldig (1)
Døme
- han har runde armar
krum (2), lut (3
Døme
- vere rund i ryggen
om fisk: heil, med hovud, gjeller og innmat;
ikkje sløgd
Døme
- frysing av rund fisk
blid og omgjengeleg;
medgjerleg
Døme
- ein rund type
som ikkje støyter nokon;
som unngår problem
Døme
- runde og ufarlege samtalar
omtrentleg
Døme
- runde formuleringar;
- runde talemåtar
om tal eller sum: som kan delast med 10;
avrunda
Døme
- sende ein rund sum;
- feire runde år
om tone: klangfull, fyldig (3)
Døme
- eit flygel med ein syngjande, rund klang
om smak: fyldig (4)
Døme
- vinen er rund i smaken

Faste uttrykk

liggje rund
liggje fullt påkledd
med rund hand
rikeleg, raust
dele ut gåver med rund hand
rund i kantane
tolerant og medgjerleg;
romsleg (2)
rundt rekna
om lag

Artikkelside

talarstol

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

møbel med bordplate i lesehøgd for person som står og held tale (1, 4)
i overført tyding: forum eller kanal som lèt ein nå ut til eit stort publikum med bodskapen sin
Døme
- tv-kanalen vart den viktigaste talarstolen for dei politiske partia