Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
85 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

andlet

substantiv intetkjønn

Opphav

norrønt andlit, av and- ‘mot’ og líta ‘se’

Betydning og bruk

Artikkelside

Nynorskordboka 84 oppslagsord

andlet

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt andlit, av and- ‘mot’ og líta ‘sjå’

Tyding og bruk

  1. framside av hovudet;
    Døme
    • bli raud i andletet;
    • eit blidt andlet;
    • eit kjent andlet;
    • sminke seg i andletet
  2. person;
    jamfør fjes (2)
    Døme
    • verksemda har behov for nye andlet

Faste uttrykk

  • andlet til andlet
    rett imot kvarandre
    • stå andlet til andlet
  • bli lang i andletet
    få eit andletsuttrykk som syner vonbrot
  • miste/tape andlet
    oppleve (offentleg) skam
    • politikarane mista andlet blant veljarane;
    • leiinga har tapt andlet
  • opp i andletet
    (seie, gjere noko) til ein annan på ein beintfram måte
    • le nokon beint opp i andletet;
    • folk som lyg ein rett opp i andletet
  • redde andlet
    unngå tap av prestisje
  • skjere andlet
    lage grimasar
  • slag i andletet
    sterk, uventa krenking
  • vise sitt sanne andlet
    vise kva ein eigenleg vil eller kva for eigenskapar eller synspunkt ein har
Artikkelside

verdig

adjektiv

Opphav

norrønt verðugr; av verd (4

Tyding og bruk

  1. god nok (til)
    Døme
    • ein verdig vinnar;
    • vere tilliten verdig;
    • vere verdig til noko;
    • bli funnen verdig til noko
  2. Døme
    • setje opp eit verdig andlet
  3. roleg og korrekt;
    Døme
    • ei verdig framferd
Artikkelside

trist

adjektiv

Opphav

gjennom tysk, frå fransk; av latin tristis

Tyding og bruk

  1. Døme
    • triste andlet;
    • ho vart trist og lei seg
    • brukt som adverb:
      • han såg trist ut
  2. Døme
    • ei trist melding;
    • dette er ein trist dag for alle i bydelen
  3. utan liv og variasjon;
    Døme
    • triste fargar;
    • triste omgivnader
Artikkelside

fordreie

fordreia

verb

Opphav

av for- (2 og dreie

Tyding og bruk

gjere annleis eller ukjenneleg;
vri på
Døme
  • fordreie røysta;
  • fordreie sanninga
  • brukt som adjektiv:
    • eit fordreidd andlet

Faste uttrykk

  • fordreie hovudet på
    gjere nokon forelska i seg;
    gjere innbilsk
Artikkelside

butt 3

adjektiv

Opphav

frå lågtysk ‘klumpete’; samanheng med butt (2

Tyding og bruk

utan skarp odd eller egg;
avrunda;
til skilnad frå kvass (2, 1) og spiss (2, 1)
Døme
  • ein butt kniv;
  • eit breitt andlet med butt nase
Artikkelside

stillits

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå tsjekkisk etter lokketonen til fuglen

Tyding og bruk

liten fugl i finkefamilien med raudt andlet og eit gult felt på vengene;
Carduelis carduelis
Artikkelside

syn

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt sýn; same opphav som sjon

Tyding og bruk

  1. evne til å sjå;
    Døme
    • ha godt syn;
    • dimmast på synet
  2. det å sjå, få auge på
    Døme
    • ved synet av noko;
    • få syn for segn – få sjå sjølv at noko verkeleg er slik ein har høyrt;
    • for syns skuld – på liksom
  3. noko som ein ser;
    Døme
    • det var eit trist syn;
    • det var eit syn eg seint vil gløyme
  4. Døme
    • få sola midt i synet;
    • sjå beint i synet på ein;
    • seie det beint i synet på ein
  5. Døme
    • ha eit anna syn på saka
  6. høve til å sjå, sikt (2, 1)
    Døme
    • det var godt syn i dag
    • høve i det heile
      • eg ser (meg) ikkje syn med el. på å gjere det
Artikkelside

kopparrete

adjektiv

Tyding og bruk

som har arr etter koppar (1)
Døme
  • eit kopparrete andlet
Artikkelside

torskemunn

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

plante av slekta Linaria med blomstrar som kan likne eit andlet med ein munn
Artikkelside

smilefjes

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

stilisert andlet med smilande munn, særleg brukt i digital kommunikasjon;
jamfør emoji
Artikkelside