Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
83 treff

Bokmålsordboka 10 oppslagsord

Nynorskordboka 73 oppslagsord

fortelje

fortelja

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

frå lågtysk, norrønt fyrtelja, jamfør for- (2; samanheng meg tale (1

Tyding og bruk

gje ei munnleg framstilling;
gje att, skildre;
Døme
  • fortelje eit eventyr;
  • fortel meg om det som hende!
  • kven har fortalt det?
  • minnesmerka fortel mykje;
  • ikkje alle historier let seg fortelje
Artikkelside

forfjamse

forfjamsa

verb

Opphav

av for- (2 og fjamse

Tyding og bruk

gjere forfjamsa
Døme
  • han let seg ikkje forfjamse
Artikkelside

feittløyseleg

adjektiv

Tyding og bruk

som let seg løyse opp i feitt
Artikkelside

fastlåst

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av låse

Tyding og bruk

som ikkje let seg endre
Døme
  • ein fastlåst situasjon;
  • fastlåste standpunkt
Artikkelside

fastgrodd

adjektiv

Opphav

jamfør gro (2

Tyding og bruk

  1. som har festa seg og som er vanskeleg å fjerne
    Døme
    • fastgrodd skit
  2. i overført tyding: som ikkje let seg endre eller flytte
    Døme
    • ha fastgrodde vanar;
    • bli for fastgrodd på ein stad
Artikkelside

farge 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. synsintrykk av lys med forskjellig bølgjelengd og intensitet;
    Døme
    • fargane raudt og blått;
    • lyse og mørke fargar;
    • skifte farge;
    • huset er lyst på farge;
    • ho hadde fått farge etter ein dag i sola
  2. stoff eller oppløysning med ein viss farge (1, 1);
  3. type kort (1, 2) i ein kortstokk (spar, kløver, ruter eller hjarter)
    Døme
    • motspelaren følgjer fargen
  4. Døme
    • ha ein politisk farge

Faste uttrykk

  • dei norske fargane
    fargane i det norske flagget (raudt, kvitt og blått) brukt som symbol for Noreg, særleg representert av idrettsfolk
    • laget forsvarer dei norske fargane
  • setje farge på
    friske opp
    • dansarane sette farge på kvelden
  • ta farge av
    bli prega av
    • ord og uttrykk tek farge av tid og miljø
  • vise farge
    openberre kva ein står for eller er god for
    • det var viktig å få dei til å vise farge
Artikkelside

døy

verb

Opphav

norrønt deyja; samanheng med daud

Tyding og bruk

  1. slutte å leve (2, 1)
    Døme
    • døy av hjarteinfarkt;
    • døy ein naturleg død;
    • døy frå familien;
    • ho døydde i går;
    • han døydde ung;
    • blomstrane har døydd i tørken;
    • halde på å døy av redsle
  2. slutte å vere til;
    ta slutt;
    Døme
    • ætta døyr ut;
    • lyden døydde bort;
    • minnet om han skal aldri døy

Faste uttrykk

  • ikkje døy i synda
    ikkje sleppe utan straff
    • eg let deg ikkje døy i synda!
Artikkelside

dåre 2

dåra

verb

Opphav

norrønt dára, truleg frå lågtysk; samanheng med dåre (1

Tyding og bruk

  1. Døme
    • han dåra henne
    • brukt som adjektiv
      • dårande røyst;
      • smilet hennar var dårande
  2. lokke på avvegar;
    Døme
    • ho let seg dåre av løfta
Artikkelside

blålet

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

jamfør let
Artikkelside

avtrykk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. merke som kjem fram når noko blir trykt inn i eit mjukare stoff
    Døme
    • dei såg avtrykk i snøen etter skoa
  2. i overført tyding: spor ein let etter seg;
    merke etter aktivitet
    Døme
    • partiet har sett avtrykket sitt på statsbudsjettet;
    • elektroniske avtrykk
  3. trykt attgjeving av noko;
    Døme
    • avtrykk av eit bilete
Artikkelside
Side 7 av 8