Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 136 oppslagsord

indeks

substantiv hankjønn

Opphav

av latin index, av indicare; jamfør indikere

Tyding og bruk

  1. Døme
    • slå opp i indeksen;
    • den katolske kyrkja har ein indeks over forbodne bøker;
    • denne boka skulle hatt ein betre indeks
  2. i statistikk: tal som blir samanlikna med ein basisverdi (ofte 100), nytta til å skildre talmessig utvikling over tid og til å samanlikne ulike fenomen;
  3. i økonomi: indeks (2) over utviklinga i kursverdi i ein gjeven periode
    Døme
    • indeksen på Oslo Børs stig
  4. i matematikk: tal eller bokstav som blir sett til nede eller oppe til høgre ved bokstavsymbol for å skilje storleikar av same slag
    Døme
    • a1, a2, an;
    • a1, a2, a3
  5. kjenneteikn;
  6. merke eller visar for avlesing av ein skala på kikert, sekstant og liknande
Artikkelside

kantarell

substantiv hankjønn

Opphav

frå nylatin; av gresk kantharos ‘beger’

Tyding og bruk

matsopp med gaffelgreina ribber og trektliknande hatt;
Cantharellus cibarius
Artikkelside

spansk 1

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av spansk (2

Tyding og bruk

  1. indoeuropeisk (2 språk i den romanske språkgreina med opphav på den iberiske halvøya
    Døme
    • vere flink i spansk
    • brukt i nøytrum:
      • snakke eit godt spansk
  2. spansk språk som undervisningsfag
    Døme
    • han har hatt spansk på skulen
Artikkelside

eventyr

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt ævintýr(r), gjennom lågtysk; frå mellomalderlatin adventura ‘hending’

Tyding og bruk

  1. folkeleg, oppdikta forteljing utan tid- og heimfesting, og der grensene mellom fantasi og røyndom er viska ut
    Døme
    • han liker å lese eventyr;
    • bestemor fortel eventyr for ungane;
    • kjenner du eventyret om guten og trollet?
  2. spennande hending;
    Døme
    • dra på eventyr;
    • dei har kasta seg ut i eit økonomisk eventyr
  3. Døme
    • ha små eventyr;
    • han har hatt nokre eventyr på si
  4. noko underfullt;
    noko utruleg vakkert;
    Døme
    • landskapet er eit eventyr;
    • dei tek eit friår for å oppleve eventyret;
    • ho hadde på seg eit eventyr av ein kjole
Artikkelside

ettervinter

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

siste del av vinteren
Døme
  • dei har hatt ein travel ettervinter og vår
Artikkelside

eventyrleg

adjektiv

Uttale

eventyˊrleg

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ein eventyrleg plan
  2. som eit eventyr (1);
    Døme
    • det er ein eventyrleg natur i området;
    • verksemda har hatt ein eventyrleg suksess;
    • husa der går for eventyrlege summar
    • brukt som adverb
      • eventyrleg vakker;
      • det høyrest heilt eventyrleg ut
Artikkelside

pipehatt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

hatt (2) på skorsteinspipe
Artikkelside

høgredreiing

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

særleg i politikk: utvikling i meir konservativ lei
Døme
  • partiet har hatt ei høgredreiing i den politiske kursen
Artikkelside

jamvektsord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

ord som har eller tidlegare har hatt jamvekt (4)
Artikkelside

hovdingætt, høvdingætt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

ætt (1) som har hatt fleire hovdingar
Døme
  • dei var av gammal hovdingætt
Artikkelside
Side 5 av 14