Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 20 oppslagsord

målestokk, målstokk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. linjal med skala for lengdemåling;
  2. noko som tener til samanlikning;
    Døme
    • med eiga erfaring som målestokk
  3. forhold mellom ei viss lengd på eit kart, ei teikning eller liknande og tilsvarande lengd i røynda;
  4. linje som viser målestokk (3) på kart, teikning eller liknande;
  5. Døme
    • produsere i stor målestokk
Artikkelside

modellfly

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

fly (4 i liten målestokk, til dømes seglfly og radiostyrt fly
Døme
  • hobbyen min er å byggje modellfly
Artikkelside

minigolf

substantiv hankjønn

Opphav

av mini

Tyding og bruk

golfspel i liten målestokk
Artikkelside

pantograf

substantiv hankjønn

Opphav

nylaging av gresk panto ‘alt’; sjå òg -graf 1

Tyding og bruk

  1. instrument forma som eit parallellogram der sidene er linjalar som møtest i rørlege ledd, brukt til å gje att teikningar i endra (større eller mindre) målestokk
  2. parallellogramforma straumnedtakar på elektrisk lokomotiv eller sporvogn
Artikkelside

standard 1

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom engelsk; frå gammalfransk estandard ‘fane, rettesnor’

Tyding og bruk

  1. (kvalitets)grad, nivå
    Døme
    • levestandard;
    • eit arbeid med høg fagleg standard;
    • sosial standard
  2. kubikkmål for trelast
    Døme
    • 1 standard = 4,672 m3
  3. Døme
    • bilbelte er standard i alle personbilar
Artikkelside

modell

substantiv hankjønn

Opphav

av italiensk modello, av latin modulus ‘mål, målestokk’, diminutiv av modus ‘måte’; jamfør modus

Tyding og bruk

  1. førebilete eller form som noko skal lagast etter;
    Døme
    • snikre etter modell;
    • eg har lyst til å sy den same modellen i eit anna stoff
  2. kopi i minska målestokk;
    Døme
    • dei har brukt lang tid på å lage ein modell av skipet
  3. Døme
    • bilen er ein eldre modell;
    • dei kjøpte den dyraste modellen av pc-en
  4. skjematisk, ofte forenkla framstilling av ein teori, ein plan eller liknande
    Døme
    • sosialøkonomiske modellar;
    • dei arbeider med ein ny matematisk modell
  5. person som har til yrke å bli fotografert;
    person eller ting som blir brukt som førebilete i kunst
    Døme
    • stå modell for ein kunstnar;
    • forfattaren har brukt levande modellar
  6. (kostbart) klesplagg som er laga i eitt eksemplar
    Døme
    • kjolen er ein modell
Artikkelside

modellskip

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

skip i liten målestokk
Døme
  • han bruker mykje av fritida si på å byggje modellskip
Artikkelside

skala

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom italiensk; frå latin scalae ‘stige, trapp’

Tyding og bruk

  1. tonerekkje ordna stegvis innanfor ein oktav (2)
    Døme
    • øve skalaer
  2. stegvis rekkje, ordna etter intensitet, kvalitet, nyansar eller liknande;
    jamfør fargeskala
    Døme
    • heile skalaen av skiftande stemningar og kjensler
  3. Døme
    • skalaen på eit måleinstrument;
    • eit kart i skalaen 1 : 5000
  4. Døme
    • drive smugling i stor skala
Artikkelside

isometrisk

adjektiv

Opphav

jamfør iso-

Tyding og bruk

  1. som blir målt med same mål;
    i same målestokk
  2. om muskelarbeid: som går føre seg med konstant muskellengd;
    Døme
    • isometrisk trening
Artikkelside

modul

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom engelsk; frå latin ‘målestokk’, opphavleg diminutiv av modus ‘måte’

Tyding og bruk

  1. minste standard lengdemål, særleg i bygningsindustri
  2. sjølvstendig byggjeelement;
    sjølvstendig del av noko;
    Døme
    • modular til ei boreplattform;
    • faget er delt opp i seks modular
  3. tal som blir brukt til måling;
Artikkelside
Side 1 av 2