Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
600 treff

Bokmålsordboka 271 oppslagsord

helseknekk

substantiv hankjønn eller intetkjønn

Betydning og bruk

(varig) skade på helsa
Eksempel
  • få en helseknekk
Artikkelside

hekk 2

substantiv hankjønn

Opphav

av lavtysk hek; beslektet med hake (2

Betydning og bruk

  1. rom til stråfôr med grind som dyra kan nå fôret gjennom
  2. akterste, øverste del av et fartøy;
    bakerste del på bil
    Eksempel
    • hekken på bilen har fått en skade
Artikkelside

objekt

substantiv intetkjønn

Opphav

fra latin, av objicere ‘kaste, sette noe foran en’

Betydning og bruk

  1. i filosofi: ting som ligger til grunn for en forestilling;
    til forskjell fra subjekt (1)
  2. gjenstand for en handling eller virksomhet
  3. i grammatikk: setningsledd som betegner den eller det som handlingen er rettet mot, for eksempel ‘avisen’ i ‘far leser avisen’

Faste uttrykk

  • direkte objekt
    setningsledd som uttrykker den eller det som umiddelbart berøres av den handlingen eller prosessen som verbalet uttrykker
    • i setningen ‘han gav katten mat’ er ‘mat’ direkte objekt
  • formelt objekt
    trykklett ‘det’ som fungerer som objekt i en setning
    • i setningen ‘du må ta det med ro’ er ‘det’ formelt objekt
  • indirekte objekt
    setningsledd som angir hvem eller hva som har nytte eller skade av verbalhandlingen
    • i setningen ‘jeg gav gutten en bok’ er ‘gutten’ indirekte objekt
Artikkelside

svart magi

Betydning og bruk

trolldom som er ment å skade eller drepe;
Se: magi
Artikkelside

lårhøne

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

skade som en får av slag, spark eller lignende mot låret
Artikkelside

magi

substantiv hankjønn

Opphav

fra gresk; jamfør mager (1

Betydning og bruk

  1. det å bruke overnaturlige krefter til å påvirke omgivelsene;
  2. opplevelse eller stemning som bergtar
    Eksempel
    • filmen har glimt av ren magi

Faste uttrykk

  • hvit magi
    hekseri og trolldom som ikke skader andre
  • svart magi
    trolldom som er ment å skade eller drepe;
    svartekunst
Artikkelside

muskelatrofi

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

det at muskler svinner inn på grunn av manglende bruk, skade eller sykdom;
jamfør atrofi
Artikkelside

andregrad, annengrad

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

  1. andre grad eller nivå i en rangstige
    Eksempel
    • en forbrenning av andregrad er en overflatisk skade
  2. i matematikk: andre potens (2)
    Eksempel
    • en ligning av andregrad
Artikkelside

nakkeslengskade

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

skade som oppstår på grunn av nakkesleng
Artikkelside

nedbryte

verb

Betydning og bruk

  1. bryte ned, omdanne kjemisk
    Eksempel
    • vaskemidler som ikke nedbrytes i naturen
  2. skade, ødelegge
    Eksempel
    • kunstgjødsel nedbryter jordsmonnet
Artikkelside

Nynorskordboka 329 oppslagsord

ikkje krumme eit hår på hovudet til nokon

Tyding og bruk

ikkje skade nokon fysisk i det heile;
Sjå: hår
Artikkelside

idrettsskade

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

skade ein får ved å drive idrett eller mosjon
Døme
  • eg har ein gammal idrettsskade i kneet
Artikkelside

hår

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hár

Tyding og bruk

  1. trådforma utvokster eller hudvedheng hos fleircella dyregrupper;
    særleg brukt om tynt strå av forhorna overhudsceller hos menneske og andre pattedyr
    Døme
    • han hadde ikkje mange håra att på hovudet
  2. samla hårvekst, særleg på hovudet
    Døme
    • ha raudt, tjukt hår;
    • få grått hår;
    • vaske og føne håret;
    • setje opp håret i ein topp
  3. i botanikk: trådliknande utvokster frå cellene i overhuda på planter

Faste uttrykk

  • eit hår i suppa
    noko som er ubehageleg eller passar dårleg
  • gje nokon grå hår
    vere årsak til at nokon opplever sorg eller irritasjon
  • henge i eit hår
    så vidt kunne bergast;
    henge i ein tynn tråd
  • ikkje eit hår betre
    ikkje det spor betre
  • ikkje krumme eit hår på hovudet til nokon
    ikkje skade nokon fysisk i det heile
  • ikkje skode hunden på håra
    ikkje døme nokon etter det ytre
  • lyfte seg sjølv etter håret
    setje seg sjølv i ein betre situasjon ved hjelp av eigne krefter
  • med hud og hår
    fullstendig
    • ulven slukte byttet med hud og hår;
    • han slukte historia med hud og hår
  • med hår på brystet
    mandig;
    sterk og barsk
    • laget treng ein spelar med hår på brystet
  • på hengande håret
    berre så vidt;
    med naud og neppe
  • på håret
    så vidt
    • det var på håret at vi rakk ferja
  • slå ut håret
    (etter engelsk let one’s hair down) slå seg laus og more seg
  • stryke med håra
    føye eller smiske med
    • det er best å stryke han med håra
Artikkelside

molest

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin , av molestus ‘tung, mødesam’

Tyding og bruk

skade, urett
Artikkelside

betennelse

substantiv hankjønn

Uttale

betenˊnelse

Opphav

frå dansk , av forelda betænde ‘framkalle betennelse’

Tyding og bruk

sjukleg tilstand som er ei følgje av ein lokal vevsreaksjon på skade;
Døme
  • få betennelse i ledda;
  • det gjekk betennelse i såret
Artikkelside

kontusjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin

Tyding og bruk

i medisin: skade på vev eller organ på grunn av slag eller støytar
Artikkelside

helseknekk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

(varig) skade på helsa (1
Døme
  • få ein helseknekk
Artikkelside

hemisfære

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk ‘halvkule’, av hemi- ‘halv’ og sfære; jamfør sfære

Tyding og bruk

  1. halvpart av jordkloten;
    Døme
    • den nordlege hemisfæren
  2. kvar av dei to halvdelane i hjernen
    Døme
    • ha ein skade på den eine hemisfæren i storhjernen
Artikkelside

hekk 2

substantiv hankjønn

Opphav

av lågtysk hek; samanheng med hake (2

Tyding og bruk

  1. rom til stråfôr med grind som dyra kan nå fôret gjennom
  2. attarste, øvste del av eit fartøy;
    bakarste del av ein bil
    Døme
    • hekken på bilen har fått ein skade
  3. grind (3) med spildrer til å ha på sida av eit lass
Artikkelside

uheme

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • få uheme på buskapen
  2. ulikleg person, utange, ukjure
Artikkelside
Side 6 av 33