Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
36 treff

Bokmålsordboka 11 oppslagsord

banne

verb

Opphav

norrønt banna, opprinnelig ‘lyse i bann, forbanne’; av bann

Betydning og bruk

uttrykke sterke følelser gjennom tabuord, ofte ord knyttet til religion, kjønn osv.;
Eksempel
  • han bannet lavt;
  • banne og sverge

Faste uttrykk

  • banne i kirken
    motsi eller spotte en autoritet eller noe hellig
    • å motsi lederne var å banne i kirken
  • banne på
    være sikker på
    • det kan du banne på
Artikkelside

Nynorskordboka 25 oppslagsord

gudsspott

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det å spotte Gud eller religion;
Døme
  • bli dømd for gudsspott
Artikkelside

åt 2

preposisjon

Opphav

norrønt at, át

Tyding og bruk

  1. (bort) til, (inn) til, mot
    Døme
    • kome seg åt land i uvêret;
    • gå (bort) åt veggen;
    • setje seg åt bordet;
    • reise åt byen;
    • åt kvelden;
    • dra åt seg mykje pengar
  2. i uttrykk:
    Døme
    • kome åt nokon – kome innpå nokon, få has på nokon
      • vere åt nokon – vende seg til nokon, vere på nokon
  3. på grunn av;
    Døme
    • le, flire åt noko(n);
    • vere sint åt noko(n) – på noko(n)
  4. til, for, til bruk for
    Døme
    • gje plass åt ein;
    • det høver åt henne;
    • det er godt nok åt dei;
    • han laga det åt meg;
    • arbeide åt seg sjølve – for seg sjølve, til eige bruk
  5. Døme
    • gjere åt seg – forrøyne seg;
    • gjere åt noko – kurere noko
  6. som merke på eigehøve: til (3
    Døme
    • åkeren åt grannen
  7. som adverb: til, nær til, imot, innpå
    Døme
    • halde åt;
    • dra åt;
    • bite åt
  8. som adverb: i koll
    Døme
    • dette, drive åt
  9. som adverb;
    i uttrykk:
    Døme
    • bere seg el.fare åt – fare fram, oppføre seg
  10. som adverb
    Døme
    • tale, seie åt – seie til, vende seg til
  11. som adverb
    Døme
    • gjere åt – lækje (særleg med trolldomsråder);
    • gjere åt for ei sykje – òg: trolle
  12. som adverb
    Døme
    • gå åt – stryke med, omkome
  13. som adverb: i veg
    Døme
    • bere åt;
    • vere åt;
    • det var berre eg som var åt, dei andre var heime
  14. som adverb;
    om åtgåing, etterrøknad og liknande: etter (2
    Døme
    • høyr åt om han kan kome;
    • sjå åt så du får sitje!
  15. som adverb: med (eller frå) kvarandre
    Døme
    • leiast åt – leie kvarandre;
    • følgjast, hjelpast, skiftast, skiljast åt
  16. som adverb:
    • i ferd med
      • han er åt og slår

Faste uttrykk

  • finne åt
    laste, spotte
  • leggje åt
    klemme hardt til
Artikkelside

vanvyrde, vanvørde

vanvyrda, vanvørda

verb

Tyding og bruk

  1. sjå ned på;
    ikkje bry seg om, stelle ille
  2. Døme
    • vanvyrde opphavet sitt
Artikkelside

spottehug

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

hug til å spotte
Artikkelside

spottegauk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som er lei til å spotte;
Artikkelside

spotsk

adjektiv

Opphav

av spott (1

Tyding og bruk

lei til å spotte;
Døme
  • ein spotsk flir
Artikkelside

spee

spea

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

av spe (1

Tyding og bruk

  2. spå beint imot det ein ventar
Artikkelside

spite 3

spita

verb

Opphav

av spit (2

Tyding og bruk

gje spitord;
Artikkelside

snitte 2

snitta

verb

Tyding og bruk

  1. Døme
    • snitte hol i noko;
    • snitte borken av eit tre – skave, telgje;
    • snitte av ei brødskive;
    • snitte opp ei gulrot
  2. stryke heilt innåt
    Døme
    • snitte gatehjørna i full fart
  3. gje fantord;

Faste uttrykk

  • snitte opp
    sprette, skjere opp (noko)
Artikkelside

sjikanere

sjikanera

verb

Tyding og bruk

utsetje for sjikane;
Artikkelside
Side 2 av 3