Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
661 treff

Nynorskordboka 661 oppslagsord

inn i

Tyding og bruk

med retning innover;
Sjå: inn
Døme
  • dei gjekk inn i huset;
  • fleire bilar køyrde inn i kvarandre;
  • spikaren gjekk inn i foten
Artikkelside

unbrakonøkkel, unbrakonykel

substantiv hankjønn

Opphav

varemerke

Tyding og bruk

sekskanta skrunøkkel som passar inn i ei tilsvarande fordjuping i eit skruehovud eller ein mutter;
Artikkelside

smashe

smasha

verb

Uttale

smæsˋje

Opphav

av engelsk smash ‘slå sund’

Tyding og bruk

  1. i volleyball og idrettar med racket: slå ein smash
  2. støyte saman med eit brak
    Døme
    • bilane smasha inn i kvarandre
Artikkelside

tjukk

adjektiv

Opphav

norrønt þjokkr, þjukkr, þykkr

Tyding og bruk

  1. som har stor masse;
    Døme
    • ein tjukk stolpe;
    • ha tjukke fingrar;
    • låra har vorte tjukkare i det siste;
    • eg likar å vere litt tjukk
  2. med stor tjukn (1);
    med stort tverrmål
    Døme
    • isen er fleire meter tjukk;
    • huset har tjukke vegger;
    • lese ei tjukk bok;
    • støvet låg i tjukke lag oppå skapet;
    • leggje eit tjukt lag med ost på brødskiva;
    • ha tjukke briller
  3. som har einskilde delar som veks eller står tett saman;
    Døme
    • tjukt gras;
    • gå inn i tjukke skogen;
    • bu midt i tjukke byen;
    • det var tjukt med folk
  4. som er laga av grove og varme materiale
    Døme
    • kle på seg ei tjukk jakke;
    • pakke seg inn i eit tjukt teppe
  5. om væske: som flyt tungt;
    Døme
    • tjukk måling;
    • gjere sausen tjukk og god
  6. om gass eller luft: som er vanskeleg å sjå gjennom
    Døme
    • tjukk luft;
    • tjukk røyk;
    • skyene var tjukke og mørke
  7. om røyst: som skurrar eller læt ureint
    Døme
    • vere tjukk i mælet;
    • røysta vart tjukk av gråt
  8. om talemål: utprega, folkeleg (2)
    Døme
    • prate eit tjukt sognemål;
    • ha ein tjukk aksent
  9. om påstand, historie, orsaking eller liknande: som ein må vere naiv eller dum for å tru på
    Døme
    • nei, den er for tjukk!

Faste uttrykk

  • i tjukt og tynt
    i alle situasjonar og utan atterhald
    • dei heldt saman i tjukt og tynt
  • tjukk i hovudet
    lite oppvakt, dum
  • tjukke slekta
    heile den utvida slekta
    • invitere tjukke slekta i bryllaup;
    • høyre til den tjukkaste slekta
Artikkelside

tjo 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt þjó ‘tjukklår, seteball’

Tyding og bruk

ende av ljå eller sigd som går inn i skaftet;
Artikkelside

bergta, bergtake

bergtaka

verb

Tyding og bruk

  1. i folketru: lokke (folk) inn i berget
  2. i overført tyding: hugta, dåre (2
    Døme
    • bli bergteken av det vakre spelet
Artikkelside

spor 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt spor

Tyding og bruk

  1. synleg avtrykk eller merke på bakken (eller anna underlag) etter menneske, dyr eller køyretøy som har gått eller passert på annan måte;
    Døme
    • sjå ferske spor etter bjørn;
    • sjå spor etter gummistøvlar i søla;
    • det var djupe spor etter traktoren på jordet
  2. veg (1) i form av skjenegang, (preparert) skiløype eller liknande
    Døme
    • godstoget gjekk av sporet;
    • gå i nypreparerte spor
  3. i overført tyding: gang i utvikling;
    Døme
    • få samtala over i eit anna spor
  4. synleg teikn eller rest;
    Døme
    • finne spor etter gamle buplassar;
    • politiet fann få spor på åstaden
  5. i overført tyding: preg som noko har etterlate;
    teikn
    Døme
    • spor av mismot;
    • boka ber spor av at forfattaren har slite med stoffet
  6. i overført tyding: etterverknad
    Døme
    • dei byrja å sjå spor av satsinga på feltet
  7. renne til å setje noko inn i
    Døme
    • sporet på eit skruehovud
  8. seksjon (med ein melodi) på vinylplate, cd eller liknande
    Døme
    • ei vinylplate med ti spor
  9. eitt av fleire felt for lydopptak i bandspelar eller digital programvare som rommar éi einskild stemme eller eitt einskilt instrument
    Døme
    • ein bandspelar med åtte spor

Faste uttrykk

  • ikkje det spor
    ikkje i det heile teke;
    ikkje det minste
    • eg har ikkje det spor lyst;
    • han vart ikkje det spor sint
  • setje på sporet
    vise veg, hjelpe til rette
  • setje spor
    ha stor innverknad og bli hugsa
    • ho var ei kvinne som sette djupe spor etter seg
Artikkelside

træ, træde 2

træda

verb

Opphav

av tråd

Tyding og bruk

  1. setje tråd i
    Døme
    • træ ei nål
  2. føre noko inn i eller tvers gjennom noko
    Døme
    • træ i skolissene;
    • træ seg gjennom gluggen;
    • dei trær perler på ei snor
  3. kle på seg;
    trekkje på seg
    Døme
    • træ på seg hanskane;
    • ho trær genseren over hovudet

Faste uttrykk

  • træ ned over hovudet på
    påtvinge utan medverknad frå den det gjeld
    • direktiva blir trædd ned over hovudet på dei
Artikkelside

teleskopfiskestong

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

fiskestong der stonga er sett saman av fleire delar ein kan skuve inn i kvarandre
Artikkelside

teleskop-

prefiks

Tyding og bruk

førsteledd i ord som uttrykkjer at ein gjenstand er sett saman av fleire (røyr)delar som ein kan skuve inn i kvarandre;
Artikkelside
Side 1 av 67