Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 22 oppslagsord

turn

substantiv hankjønn

Opphav

av turne (2

Tyding og bruk

samnamn på visse kroppsøvingar med eller utan apparat, òg som konkurranseidrett
Døme
  • NM i turn;
  • drive med turn
Artikkelside

turne 2

turna

verb

Opphav

frå tysk; omlaga av turnere

Tyding og bruk

vere med i turn;
drive kroppsøvingar
Døme
  • turne godt;
  • turne i NM
Artikkelside

holme 2

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i turn: kvar av dei to vassrette stengene i ein skranke (2)
Artikkelside

idrettsgrein

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

grein (2, 4) innanfor idrett
Døme
  • idrettsgreiner som fotball, friidrett og turn
Artikkelside

apparat

substantiv inkjekjønn

Uttale

aparaˊt

Opphav

av latin apparatus ‘førebuing, reiskap, utstyr’, av ad ‘til’ og parare ‘førebu’

Tyding og bruk

  1. instrument (1), reiskap eller maskin til teknisk, vitskapleg eller praktisk bruk;
    som etterledd i ord som fotoapparat og skumapparat
    Døme
    • straumtilførsel til elektriske apparat;
    • eit apparat for sveising med kolelektrode
  2. samverkande organ for kroppslege prosessar;
    som etterledd i ord som immunapparat og sanseapparat
  3. samansett verksemd med samverkande delar, eit mangesidig tiltak eller liknande; som etterledd i ord som støtteapparat og partiapparat
    Døme
    • det administrative apparatet i avdelinga;
    • eit stort apparat vart sett i sving da omfanget av ulykka vart kjent
  4. systematisk samling av merknader i vitskapleg arbeid
    Døme
    • utgåva har eit godt kritisk apparat;
    • apparatet av notar og tilvisingar
  5. idrett: innretning for øvingar i turn;
    Døme
    • turne i apparat
Artikkelside

matte 1

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin

Tyding og bruk

  1. fletta eller vove golvteppe
  2. madrassliknande underlag for turn, bryting og liknande

Faste uttrykk

  • halde seg på matta
    te seg rimeleg og sømeleg;
    beherske seg
Artikkelside

europameisterskap

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

meisterskap (2) for deltakarar frå land i Europa;
forkorta EM
Døme
  • europameisterskapen i turn;
  • ho tok gull i europameisterskapen i friidrett
Artikkelside

vending

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å vende (3, snuing
    Døme
    • sjøen er i vendinga – sjøen står still mellom flod og fjøre;
    • ei vending mot veggen
    • i turn:
      • vending på bom
  2. Døme
    • gå fleire vendingar etter vatn
  3. Døme
    • saka tok ei ny vending;
    • det kom vending i det – det heldt på og endra seg
  4. Døme
    • kunne mange gamle ord og vendingar – seiemåtar, ordlag
  5. Døme
    • det blir mi vending
Artikkelside

tørne

tørna

verb

Opphav

engelsk turn; same opphav som turnere

Tyding og bruk

  1. Døme
    • tørne noko rundt
  3. Døme
    • sykkelen tørna mot eit tre;
    • bilane tørna saman;
    • laga tørnar saman i finalen
  4. feste med tørn (2, 2)
    Døme
    • tørne tauet til ein påle
  5. ankre opp;
    leggje til
    Døme
    • båten tørnar i sundet
  6. gå frå vitet, bli galen
    Døme
    • har du tørna?
    • tørne galen
    • upersonleg: klikke, gå rundt
      • det har tørna for han
  7. i uttrykk
  8. i uttrykk

Faste uttrykk

  • tørne inn
    gå av vakt; slutte arbeidsøkta, ta kveld
  • tørne ut
    få (nokon) på vakt, purre, vekkje
  • tørne ut
    (stå opp og) gå på vakt (særleg til sjøs); gå (ut) på arbeid, byrje arbeidet
Artikkelside

tårn

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt turn m, gjennom lågtysk, frå latin turris av; gresk tyrris

Tyding og bruk

  1. høgt og smalt byggverk;
    høg og smal (øvre) del av byggverk
    Døme
    • boretårn;
    • fangetårn;
    • fyrtårn;
    • kyrkjetårn;
    • stupetårn;
    • utkikstårn;
    • vakttårn;
    • tårnet på kyrkja endar i eit spir;
    • hoppdommarane i tårnet
  2. tårnliknande sjakkbrikke
    Døme
    • slå med tårnet
Artikkelside
Side 1 av 3