Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 17 oppslagsord

trinn 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå bokmål; samanheng med tre (6

Tyding og bruk

steg (3 og 4)
Døme
  • alderstrinn;
  • lønstrinn;
  • topptrinn;
  • trappetrinn
Artikkelside

trinn 2

adjektiv

Opphav

lågtysk trint

Tyding og bruk

Artikkelside

koreografi

substantiv hankjønn

Opphav

nylaging av gresk khoreia ‘(kor)dansing’; jamfør -grafi (1

Tyding og bruk

  1. trinn og mønster for rørslene i ein dans
    Døme
    • koreografien er vanskeleg å lære
  2. oppteikning og skildring av dans (med hjelp av eit særskilt teiknsystem)
  3. det å skape og arrangere ein ballett eller annan dans
Artikkelside

klimakterium

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå nylatin, av gresk klimakter ‘trinn’; jamfør klimaks

Tyding og bruk

periode hos kvinna da menstruasjonen sluttar for godt;
Artikkelside

kull

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå dansk

Tyding og bruk

  1. dyreungar fødde eller klekte samstundes av same mor
    Døme
    • katten har fått eit nytt kull med kattungar
  2. barn fødde av same mor og far
    Døme
    • han hadde fleire kull barn, med fire ulike kvinner
  3. gruppe personar som er fødde i same år, går på same trinn på skule eller liknande;
    Døme
    • eit nytt kull studentar

Faste uttrykk

  • lyse i kull og kjønn
    om eldre forhold: rettsleg anerkjenne eit barn som sitt
Artikkelside

alderstrinn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

steg (4), stadium, viss periode i livet, alderssteg;
jamfør trinn (1
Artikkelside

harmonisk mollskala

Tyding og bruk

mollskala der sjuande trinn er høgd;
Sjå: harmonisk
Artikkelside

graduale

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin gradus ‘trinn’ med tyding ‘altertrinn’

Tyding og bruk

  1. del av messe i romersk-katolsk liturgi
  2. messebok i Den norske kyrkja (før innføringa av ny liturgi)
Artikkelside

gradasjon

substantiv hankjønn

Opphav

av latin gradus ‘trinn’

Tyding og bruk

det å gradere;
inndeling i grader;
stegvis auke eller stiging
Artikkelside

grad 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av latin gradus ‘steg, trinn’

Tyding og bruk

  1. steg på ein konkret eller abstrakt skala;
    Døme
    • landet har stor grad av sjølvforsyning;
    • ulike grader av straff;
    • grada av stønad kan variere;
    • i den grad ein kan kalle dette venskap
  2. rang, nivå av utvikling
    Døme
    • akademisk grad;
    • embetseksamen av lågare grad
  3. i språkvitskap: nemning for formene positiv, komparativ og superlativ av eit adjektiv (eller adverb)
    Døme
    • norske adjektiv blir bøygde i grad (fin – finare – finast) og genus
  4. i matematikk: potens (2)
    Døme
    • ei likning av første, andre eller tredje grad har den ukjende i første, andre eller tredje potens
  5. eining for vinkelmål som svarer til ¹⁄₉₀ av ein rett vinkel, ¹⁄₃₆₀ av ein sirkel;
    jamfør gon
    Døme
    • ein vinkel på 60 grader;
    • eit vinkelmål på 60°
  6. eining for inndeling i meridianar og parallellsirklar
    Døme
    • på 67 grader nordleg breidd;
    • 70° nord
  7. eining for temperatur
    Døme
    • vatn koker ved 100 grader celsius (100 °C);
    • det er 25 grader ute

Faste uttrykk

  • forhøyr av tredje grad
    forhøyr under tortur
  • gå gradene
    avansere steg for steg (i eit yrke eller liknande)
  • i/til ei viss grad
    til dels, litt
    • i ei viss grad kan ein seie det
  • stige i gradene
    rykkje opp;
    avansere
  • så til dei grader
    brukt forsterkande;
    særs, veldig, i høg grad
    • konserten innfridde så til dei grader;
    • ho var så til dei grader misunneleg
Artikkelside
Side 1 av 2