Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 36 oppslagsord

lande 1

landa

verb

Opphav

av land (1

Tyding og bruk

  1. kome ned på bakken (eller vassoverflata) frå lufta
    Døme
    • ørna landa på hustaket;
    • flyet har landa;
    • lande på alle fire
  2. kome inn til land frå sjøen
    Døme
    • Leiv Eiriksson landa i Vinland
  3. i overført tyding: kome i normal sinnstilstand etter ei sterk oppleving
    Døme
    • sigeren var overveldande og eg har ikkje heilt landa enno
  4. i overført tyding: kome fram til (noko abstrakt);
    ende
    Døme
    • vi landa på framlegget frå komitéleiaren
  5. føre ned på bakken (eller vassoverflata) frå lufta
    Døme
    • det var for dårleg vêr til å lande helikopteret
  6. føre i land frå fartøy;
    Døme
    • lande fangstane i hamna
  7. i overført tyding: sikre seg;
    Døme
    • dei fekk til sist landa kontrakten
Artikkelside

hente 2

henta

verb

Opphav

norrønt heimta, opphavleg ‘føre heim’

Tyding og bruk

  1. gå etter og ta med seg tilbake
    Døme
    • hente posten;
    • hente ved;
    • hente nokon på stasjonen;
    • hente hjelp
  2. skaffe seg, få, vinne
    Døme
    • plantene hentar næring frå jorda;
    • det var lite å hente der;
    • hente heim medaljar
  3. leite fram;
    ta, plukke, samle
    Døme
    • stoffet er henta frå aviser

Faste uttrykk

  • hente inn
    • samle inn, skaffe;
      innhente (1)
      • hente inn tilbod;
      • hente inn informasjon
    • ta igjen, ta att;
      innhente (2)
      • hente inn forspranget
  • hente seg inn
    samle seg etter ei påkjenning;
    kome i normal gjenge att
  • hente ut
    ta ut frå ein stad eller ei kjelde
    • dei vart henta ut frå den flaumramma dalen;
    • hente ut informasjon frå ferdsskrivaren
Artikkelside

hente seg inn

Tyding og bruk

samle seg etter ei påkjenning;
kome i normal gjenge att;
Sjå: hente
Artikkelside

kroppstemperatur

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

temperatur ein kropp har
Døme
  • normal kroppstemperatur er ca. 37 °C
Artikkelside

rett 3

adjektiv

Opphav

norrønt réttr

Tyding og bruk

  1. ikkje bogen, bein, rak;
    Døme
    • ei rett linje;
    • rett til vêrs;
    • rett i ryggen
  2. i samsvar med røyndomen, sann;
    høveleg, passande;
    Døme
    • finne det rette svaret;
    • rekneskapen var rett;
    • skrive rett;
    • løyse oppgåva rett;
    • hugse rett;
    • alt gjekk rett for seg;
    • finne det rette ordet;
    • vere på rett veg;
    • i rett tid;
    • den rette sida av duken – den finaste sida;
    • sjå kva som er rangt og rett;
    • vere av rette slaget;
    • dei rette foreldra mine – dei eigenlege foreldra; mots adoptivforelder
  3. Døme
    • det er rett og rimeleg;
    • stri for det rette
  4. med sine fulle fem
    Døme
    • han er ikkje rett i hovudet
  5. Døme
    • rett no eller rettno – sjå rettno;
    • rett nok eller rettnok – sjå rettnok;
    • rett utanfor;
    • rett ofte

Faste uttrykk

  • rett lenge
    svært eller nokså lenge
  • rett og slett
    beintfram
  • rett som det var
    med eitt, brått
  • rett vinkel
    vinkel på 90°
Artikkelside

kome til seg sjølv

Tyding og bruk

få att medvitet, bli normal;
Sjå: sjølv
Artikkelside

hjarterytmeforstyrring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

i medisin: avvik (1) frå normal hjarterytme
Artikkelside

varslingsanlegg

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

anlegg som er bygd for å varsle når ein normal tilstand er endra eller skipla
Døme
  • varslingsanlegg mot innbrot
Artikkelside

unormal

adjektiv

Tyding og bruk

ikkje normal;
Døme
  • unormal temperatur;
  • han er unormal – psykisk avvikande;
  • unormalt stor trafikk
Artikkelside

tine 2

tina

verb

Opphav

norrønt þíðna

Tyding og bruk

  1. transitivt: få (særleg is, snø) til å gå over i væskeform;
    Døme
    • tine isen
    • med varme få normal opning i (noko frose, særleg røyr)
      • tine frosne røyr
    • med varme få (noko frose) attende til den opphavlege konsistensen
      • tine (opp) frose kjøt
  2. intransitivt, særleg om snø, is: gå over i væskeform;
    Døme
    • isen tiner snart;
    • sola får snøen til å tine
    • om noko frose: med varme få att den opphavlege (blaute) konsistensen
      • det frosne kjøtet tinte litt om senn
    • om person:
      • tine opp – tø opp
Artikkelside
Side 2 av 4