Artikkelside

Nynorskordboka

determinativ

norrønt sjalfr

står til eit pronomen for å merkje ut at det er nett den eller det som det er tale om: personleg
Døme
- ho sa det sjølv;
- sjølve stod dei berre og såg på;
- der kan du sjå sjølv;
- eg tvilte ofte på meg sjølv;
- dei spurde seg sjølve om dei var på rett veg
står til eit substantiv for å merkje ut at det er nett den eller det som det er tale om: den verkelege eller eigenlege;
den rette
Døme
- sjølve garden er bra, men husa er dårlege;
- sjølve sentrum er ikkje så stort;
- skjere seg inn på sjølve beinet
på eiga hand;
utan hjelp eller påverknad utanfrå
Døme
- ho har gjort alt arbeidet sjølv;
- dei vil byggje huset sjølve
i eigen person
Døme
- er han sjølv heime?
- kongen sjølv var til stades;
- eg trur det var sjølve fanden;
- han var tolmodet sjølv
brukt som adverb: til og med, jamvel
Døme
- sjølv ho vart redd;
- alle, sjølv barna, var med;
- sjølv for deg blir dette for mykje

av seg sjølv
av eiga kraft;
utan hjelp;
utan vanskar
idéen kom til henne av seg sjølv;
ryddinga går ikkje av seg sjølv
for seg sjølv
aleine
han bur for seg sjølv;
ho går mykje for seg sjølv i friminutta
gå i seg sjølv
granske seg sjølv, til dømes for å erkjenne skuld
vi må gå i oss sjølve og ikkje berre skulde på andre
i seg sjølv
uavhengig av alt utanforståande;
utan påverknad frå noko anna;
utan at ein tek omsyn til noko anna
det er ikkje eit stort problem i seg sjølv
kome til seg sjølv
få att medvitet;
bli normal att
eg kom først til meg sjølv på sjukehuset
seie seg sjølv
vere sjølvsagt;
vere innlysande
det sa seg sjølv at det ville gå gale
sjølv takk
takk, det same;
takk til deg òg
takk for laget! – Sjølv takk!
vere noko for seg sjølv
vere ulik alle andre;
merkje seg ut
den byen er noko for seg sjølv
vere seg sjølv
oppføre seg slik ein til vanleg gjer
her kan eg slappe av og vere meg sjølv
vere seg sjølv nok
ikkje bry seg om nokon annan