Artikkelside

Nynorskordboka

determinativ

norrønt sjalfr

til eit substantiv eller pronomen for å merkje ut at det er nett den eller det som det er tale om: personleg, i eigen person;
aleine (1), utan påverknad utanfrå
Døme
- han, ho sa det sjølv;
- sjølve stod dei berre og såg på;
- der kan du sjå sjølv;
- vere tolmodet sjølv – vere det personifiserte tolmodet;
- spørje seg sjølv;
- tvile på seg sjølv;
- gå til seg sjølv – gå til sin eigen heim, opphaldsstad og liknande;
- det seier seg sjølv – det er innlysande, opplagt
- i eigen person
  kongen sjølv;
  han sjølv gjorde det;
  han sjølv – husbonden, (arbeids)herren;
  sjølve presten;
  sjølve fanden
- på eiga hand, utan hjelp
  byggje hus sjølv;
  gjere alt sjølv
- den rette, eigenlege
  sjølve garden er bra, men husa er dårlege;
  sjølve sentrum er ikkje så stort;
  skjere seg inn på sjølve beinet
adverb: til og med, jamvel
Døme
- sjølv ho vart redd;
- alle, sjølv barna, var med;
- sjølv for deg blir dette for mykje

av seg sjølv
av eiga kraft;
utan hjelp;
utan vanskar
idéen kom til henne av seg sjølv;
ryddinga går ikkje av seg sjølv
for seg sjølv
aleine
han bur for seg sjølv;
ho går mykje for seg sjølv i friminutta
gå i seg sjølv
granske seg sjølv, til dømes for å erkjenne skuld
vi må gå i oss sjølve og ikkje berre skulde på andre
kome til seg sjølv
få att medvitet;
bli normal att
eg kom først til meg sjølv på sjukehuset
noko for seg sjølv
ulik alle andre
den byen er noko for seg sjølv
sjølv annan
éin i tillegg til ein sjølv
vere seg sjølv
oppføre seg slik ein til vanleg gjer
her kan eg slappe av og vere meg sjølv
vere seg sjølv nok
ikkje bry seg om nokon annan