Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 40 oppslagsord

utnemne 2

utnemna

verb

Tyding og bruk

nemne (2, 2) ut, peike ut, gje verv eller orden
Døme
  • utnemne ein til rektor;
  • utnemne ein til riddar
Artikkelside

tilsetje, tilsette

tilsetja, tilsetta

verb
kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

  1. setje til, blande i
    Døme
    • syltetøyet er tilsett kunstig farge
  2. la få (eller gje) stilling, verv eller arbeid
    Døme
    • tilsetje nye folk i firmaet;
    • bli fast tilsett
Artikkelside

stilling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  2. måte som kropp eller lemer står eller ligg på;
    Døme
    • arbeidsstilling;
    • grunnstilling;
    • liggjande, sitjande stilling;
    • skifte stilling
  4. område der militære styrkar har sett seg fast;
    Døme
    • forsvarsstilling;
    • rykkje fram til nye stillingar
  5. Døme
    • problemstilling;
    • vere i ei økonomisk vanskeleg stilling;
    • ved pause var stillinga 2–1
  6. Døme
    • attåtstilling;
    • lektorstilling;
    • søkje ei ledig stilling;
    • ha ei god, ansvarsfull stilling

Faste uttrykk

  • halde stillinga
    òg: greie seg, halde stand
  • ta stilling til
    oppnå eit grunngjeve standpunkt til (noko)
Artikkelside

frita, fritake

fritaka

verb

Opphav

av fri (2

Tyding og bruk

la vere fri (for plikter eller liknande);
la sleppe (noko leit)
Døme
  • frita nokon for eit verv;
  • bli friteken for ansvar;
  • dette fritek deg ikkje for skyld
Artikkelside

etterfølgjar, etterfylgjar, etterfølgar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. person som tek over stilling, verv eller liknande;
    person som kjem etter nokon
    Døme
    • peike ut ein etterfølgjar til vervet
  2. person som rettar seg etter eller etterlever retningslinjer, reglar eller påbod
    Døme
    • ein etterfølgjar av Muhammad og læra hans
Artikkelside

avsetje, avsette

avsetja, avsetta

verb
kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

  1. gje avskil (frå eit embete, ei stilling, eit verv);
    setje av;
    seie opp
    Døme
    • avsetje trenaren på grunn av dårlege resultat
  2. reservere for eit visst føremål
    Døme
    • avsetje pengar til utdanninga
Artikkelside

avdanka

adjektiv

Opphav

av tysk abdanken ‘takke til avskil’

Tyding og bruk

  1. om person: som ikkje lenger har eit arbeid, verv eller liknande
    Døme
    • ein avdanka politikar
  2. om ting: gammal og ubrukande;
    Døme
    • ein avdanka lastebil
Artikkelside

ankermann

substantiv hankjønn

Opphav

etter engelsk anchorman

Tyding og bruk

  1. mann som spring siste etappe på eit stafettlag
  2. mannleg konkurransedeltakar som sørgjer for at laget vinn eller får ei god plassering
  3. mann med viktig oppgåve eller verv
    Døme
    • vere ankermann i regjeringa
  4. mannleg anker (1, 5) i nyhenderedaksjon
    Døme
    • ankermannen i Dagsrevyen
Artikkelside

ankerkvinne

substantiv hokjønn

Opphav

etter engelsk anchorwoman

Tyding og bruk

  1. kvinne som har siste etappe på stafettlag
  2. kvinne som sørgjer for at laget hennar vinn eller får ei god plassering
  3. kvinne med viktig oppgåve eller verv
    Døme
    • ankerkvinna i kommunestyret
  4. kvinneleg anker (1, 5) i nyhenderedaksjon
    Døme
    • ho er ankerkvinne i Dagsrevyen
Artikkelside

aktorat

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. verv som aktor
    Døme
    • ha aktoratet i ei sak
  2. styresmakt, person(ar) som har aktorat (1)
    Døme
    • aktoratet hadde ingen innvendingar mot at saka vart utsett
Artikkelside
Side 4 av 4