Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 28 oppslagsord

trafikkfarleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som har farleg trafikk
    Døme
    • eit trafikkfarleg vegkryss
  2. som er farleg i trafikken
    Døme
    • ein trafikkfarleg promillekøyrar
    • som har farleg verknad på trafikantar
      • eit trafikkfarleg medikament
Artikkelside

spesifikk

adjektiv

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

særeigen, typisk for
Døme
  • nye medikament med svært spesifikke verknader;
  • eit spesifikt norsk problem

Faste uttrykk

  • spesifikk varme
    varmemengd som skal til for å varme opp eitt gram av eit stoff ei grad
  • spesifikk vekt
    vekt per volumeining
Artikkelside

sirup

substantiv hankjønn

Opphav

seint norrønt sirop n, gjennom latin; frå arabisk sharab ‘drikk’

Tyding og bruk

(gul eller brun) seig løysning av sukker i vatn, brukt i matvarer, fôr og medikament
Døme
  • lys, mørk sirup;
  • seig som sirup
Artikkelside

sjokkbehandle

sjokkbehandla

verb

Tyding og bruk

  1. behandle sinnslidande med å sprøyte inn visse medikament eller med å gje elektrisk støyt
  2. Døme
    • sjokkbehandle konkurrentane med ein drepande opningsfart
Artikkelside

reinse

reinsa

verb

Opphav

norrønt hreinsa; av rein (3

Tyding og bruk

  1. fjerne skit, avfall, uynskte partiklar eller iblandingar med å vaske, pusse, bruke kjemiske middel, medikament eller liknande
    Døme
    • reinse ein motor;
    • reinse ein dress;
    • reinsa vatn, parafin, bomull;
    • reinse blodet, såret
    • i overført tyding:
  2. reinske (sjå det)
    Døme
    • reinse fisk, bær, frø
  3. gjere rein, fri for mistanke, vanære, vonde tankar, synd eller liknande
    Døme
    • reinse for mistanke;
    • reinse menneskesinnet med song og tonar;
    • reinse for synd og last;
    • reinse si sjel

Faste uttrykk

  • reinse lufta
    snakke ut og dermed fjerne kunstige motsetnader
  • reinse språket
    drive målrøkt; jamfør purisme og språkreinsing
Artikkelside

gjennomprøve

gjennomprøva

verb

Tyding og bruk

prøve (2, 1), forske ut med eksperiment
Døme
  • gjennomprøve eit medikament
Artikkelside

blokkere

blokkera

verb

Uttale

blåkeˊre

Opphav

av fransk bloquer; samanheng med blokk

Tyding og bruk

  1. Døme
    • eit ras blokkerer jernbanelinja;
    • blokkere oppkøyrsla til huset;
    • få luftvegane blokkert;
    • høghusa blokkerer utsikta;
    • keeperen blokkerte skotet;
    • blokkere eit dataangrep;
    • sensur som blokkerer visse internettsider;
    • eit medikament som blokkerer enzym;
    • problem som blokkerer utviklinga i landet
  2. setje i verk blokade (1)
    Døme
    • blokkere ei hamn;
    • blokkere kysten med krigsskip
  3. setje i verk blokade (3) for å hindre arbeidsgjevar i å få arbeidskraft
    Døme
    • fagorganiserte arbeidstakarar blokkerte nye stillingar
Artikkelside

avvenjing, avvenning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å venje seg av med noko
    Døme
    • avvenjing frå nattamming
  2. behandling av personar som misbruker alkohol, narkotika, medikament eller liknande
    Døme
    • vere på ein institusjon for avvenjing
Artikkelside
Side 3 av 3