Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 65 oppslagsord

presumpsjon, presumsjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

noko som ein går ut frå eller reknar med;
teori eller føresetnad som ein byggjer på;
jamfør presumere
Artikkelside

nyklassisk

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som høyrer til eller er typisk for nyklassisismen;
    Døme
    • nyklassisk arkitektur
  2. som høyrer til ein økonomisk teori frå slutten av 1800-talet, mellom anna kjenneteikna av ideen om tilbod og etterspurnad
    Døme
    • ein nyklassisk økonomisk politikk
Artikkelside

isme

substantiv hankjønn

Opphav

av -isme

Tyding og bruk

sett av berande idear i eit politisk system eller eit livssyn;
Døme
  • han hadde fått avsmak for alle ismar
Artikkelside

modell

substantiv hankjønn

Opphav

av italiensk modello, av latin modulus ‘mål, målestokk’, diminutiv av modus ‘måte’; jamfør modus

Tyding og bruk

  1. førebilete eller form som noko skal lagast etter;
    Døme
    • snikre etter modell;
    • eg har lyst til å sy den same modellen i eit anna stoff
  2. kopi i minska målestokk;
    Døme
    • dei har brukt lang tid på å lage ein modell av skipet
  3. Døme
    • bilen er ein eldre modell;
    • dei kjøpte den dyraste modellen av pc-en
  4. skjematisk, ofte forenkla framstilling av ein teori, ein plan eller liknande
    Døme
    • sosialøkonomiske modellar;
    • dei arbeider med ein ny matematisk modell
  5. person som har til yrke å bli fotografert;
    person eller ting som blir brukt som førebilete i kunst
    Døme
    • stå modell for ein kunstnar;
    • forfattaren har brukt levande modellar
  6. (kostbart) klesplagg som er laga i eitt eksemplar
    Døme
    • kjolen er ein modell
Artikkelside

marxisme

substantiv hankjønn

Uttale

marksisˊme

Opphav

etter namnet til den tyske økonomen og filosofen Karl Marx 1818–1883

Tyding og bruk

  1. økonomisk og politisk teori som vart grunnlagd av Karl Marx, delvis saman med Friedrich Engels, og som vart utvikla vidare til sosialisme (1) og kommunisme (2)
  2. samnemning for ulike tolkingar av marxisme (1)
Artikkelside

meirverd

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. verdiauke ei vare får på kvart ledd frå produsent til forbrukar;
  2. i marxistisk teori: skilnad mellom verdien som blir skapt gjennom arbeid og løna arbeidaren får for arbeidet;
Artikkelside

meirverdi

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. verdiauke ei vare får på kvart ledd frå produsent til forbrukar;
  2. i marxistisk teori: skilnad mellom verdien som blir skapt gjennom arbeid og løna arbeidaren får for arbeidet;
Artikkelside

monopolkapitalisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i marxistisk teori: utviklingssteg i kapitalismen der økonomien er dominert av eit fåtal store konsern
Artikkelside

monetarisme

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør monetær

Tyding og bruk

økonomisk teori som hevdar at endringar i nominell nasjonalinntekt heng saman med endringar i pengemengda heller enn med endringar i politiske verkemiddel
Artikkelside

musikkteori

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

teori om musikk, omfattar mellom anna harmonilære og kontrapunkt
Artikkelside
Side 2 av 7