Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 54 oppslagsord

mune

muna

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt munu; samanheng med minne (1

Tyding og bruk

no sjeldan: vere rimeleg eller mogleg;
Døme
  • dei mun vel gjere det

Faste uttrykk

  • mun tru
    skal tru;
    kan hende
    • mun tru ho rekk bussen?
Artikkelside

naturleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. instinktiv, medfødd
    Døme
    • ein naturleg trong til sjølvhevding
  2. som høyrer til, som er eller som hender i samsvar med naturen;
    utan ytre inngrep;
    ofte til skilnad frå kunstig (1)
    Døme
    • naturlege grenser;
    • døy ein naturleg død;
    • naturleg farge
  3. Døme
    • naturleg nok;
    • det er berre naturleg at du lengtar heim
  4. som svarer til naturen eller røynda
    Døme
    • eit portrett i naturleg storleik
  5. som ikkje er tilgjort;
    uanstrengd, ekte, likefram
    Døme
    • vere naturleg og avslappa;
    • snakke heilt naturleg på radio

Faste uttrykk

  • naturleg logaritme
    logaritme med grunntal e;
    jamfør e (2, 2)
  • naturlege tal
    positive (4, heile tal som vi bruker å telje med, som 1, 2, 3 osv., av og til medrekna 0
Artikkelside

løne, lønne

løna, lønna

verb

Opphav

norrønt launa; av løn (1

Tyding og bruk

  1. gje i vederlag
    Døme
    • løne nokon for noko
    • brukt som adjektiv
      • lønande arbeid
  2. gje løn;
    betale for arbeid;
    jamfør lønt (2)
    Døme
    • løne nokon godt;
    • bedrifta lønte dei dårleg

Faste uttrykk

  • løne seg
    • gje (god) forteneste;
      gje rimeleg vederlag
      • drifta løner seg ikkje
    • vere klokt;
      vere umaken verdt
      • det løner seg ikkje å bli sint
Artikkelside

løne seg

Tyding og bruk

Sjå: løne
  1. gje (god) forteneste;
    gje rimeleg vederlag
    Døme
    • drifta løner seg ikkje
  2. vere klokt;
    vere umaken verdt
    Døme
    • det løner seg ikkje å bli sint
Artikkelside

lik 3

adjektiv

Opphav

norrønt líkr, opphavleg ‘som har same form’

Tyding og bruk

  1. som minner om eller liknar på andre eller noko anna;
    Døme
    • vere lik mor si;
    • like barn leiker best;
    • han er svært lik seg på biletet;
    • du er deg sjølv lik
  2. som heilt ut stemmer overeins;
    identisk med
    Døme
    • ei nautisk mil er lik 1852 m;
    • formuen min er lik null;
    • alle er like for lova;
    • lik løn for likt arbeid
    • brukt som adverb
      • dele likt
  3. særleg i komparativ og superlativ: dugande, god, bra
    Døme
    • vêret er likare i dag (enn i går);
    • kameraten var ikkje stort likare;
    • den likaste av hestane;
    • det er likast du går no

Faste uttrykk

  • kome til liks
    semjast
    • kome til liks om kva ein skal gjere
  • likt og ulikt
    alle slag;
    viktig og uviktig
  • likt til
    som ser ut til noko;
    rimeleg, sannsynleg
    • ut frå vedtaket er det likt til at talet blir redusert;
    • vi såg ikkje likt til røyk
  • til liks med
    sameleis, på same vis som
  • var det likt seg
    brukt for å seie at noko er utenkjeleg;
    langt ifrå, på ingen måte
    • løn vil ho ikkje ha, var det likt seg då!
  • vere seg sjølv lik
    ikkje ha forandra seg
    • du er deg sjølv lik, du
Artikkelside

likleg

adjektiv

Opphav

norrønt líkligr; av lik (3 og -leg (1

Tyding og bruk

  1. truleg, sannsynleg, rimeleg
    Døme
    • ei likleg forklaring
  2. likande, triveleg
    Døme
    • eit likleg menneske
  3. lagleg, god
    Døme
    • likleg vêr
Artikkelside

likt til

Tyding og bruk

som ser ut til noko;
rimeleg, sannsynleg;
Sjå: lik
Døme
  • ut frå vedtaket er det likt til at talet blir redusert;
  • vi såg ikkje likt til røyk
Artikkelside

matte 1

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin

Tyding og bruk

  1. fletta eller vove golvteppe
  2. madrassliknande underlag for turn, bryting og liknande

Faste uttrykk

  • halde seg på matta
    te seg rimeleg og sømeleg;
    beherske seg
Artikkelside

halde seg på matta

Tyding og bruk

te seg rimeleg og sømeleg;
beherske seg;
Sjå: matte
Artikkelside

personleg datamaskin

Tyding og bruk

etter måten rimeleg mikrodatamaskin som brukaren sjølv har full kontroll over drifta av; jamfør heimedatamaskin;
Sjå: personleg
Artikkelside
Side 2 av 6