Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 25 oppslagsord

gradering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å dele inn grader, nivå eller steg
    Døme
    • vurdere ei betre gradering og differensiering av stønaden
  2. det å stemple noko hemmeleg eller avgrense innsyn
  3. i kampsport: det å gjennomføre ein test i ferdigheiter for å stige i grad
    Døme
    • bestå graderinga og få høgare belte
Artikkelside

avgrensingsproblem

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

problem med å avgrense (2) omfanget av noko
Artikkelside

redusere

redusera

verb

Opphav

frå latin ‘føre tilbake’

Tyding og bruk

  1. setje ned, minke, avgrense
    Døme
    • redusere utgiftene
  2. i kjemi: (få eit stoff til å) ta opp elektron;
    fjerne oksygen frå eit stoff, motsett oksidere
  3. i matematikk:
    Døme
    • redusere ei likning, eit uttrykk – forenkle og dra saman; korte
Artikkelside

predeterminere

predeterminera

verb

Uttale

utt òg -eˊre

Opphav

av latin pre- og determinare ‘avgrense’; jamfør pre-

Tyding og bruk

Artikkelside

finitt 2

adjektiv

Opphav

frå latin perfektum partisipp av finire ‘ende, avgrense’; samanheng med finis

Tyding og bruk

om verbalform: som kan stå aleine som verbal i ei setning;
til skilnad frå infinitt (2
Døme
  • presens, preteritum og imperativ er finitte former
Artikkelside

dele 2

dela

verb

Opphav

norrønt deila(st); opphavleg frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. stykkje opp ein heilskap i mindre einingar;
    kløyve, skilje
    Døme
    • dele noko på tvers
    • brukt som adjektiv:
      • det er delte meiningar om kva som er best;
      • mange foreldre har delt omsorg
  2. Døme
    • gonge og dele;
    • 12 delt på 3 er 4
  3. skifte (2, 4), fordele;
    Døme
    • fiskarane delte fangsten mellom seg;
    • arbeidet er delt på fleire byggjefirma
  4. ha felles eigarskap over;
    ha saman
    Døme
    • dele hybel;
    • dele æra;
    • eg deler ikkje meininga di
  5. informere, fortelje, kunngjere;
    gje andre innsikt i
    Døme
    • venninnene delte alt med kvarandre;
    • dele innlegg på sosiale medium;
    • dele meiningane sine;
    • han delte erfaringane sine med gruppa

Faste uttrykk

  • dele inn
    samle i ulike grupper eller inndelingar;
    gruppere, avgrense
    • boka er delt inn i femten kapittel
  • dele seg
    splitte seg i fleire delar eller komponentar;
    samle seg i to eller fleire grupperingar
    • retten delte seg i saka
  • dele syn
    vere samd
    • eg deler syn med partiet i mange saker
  • dele ut
    gje, overrekkje;
    fordele
    • dele ut ein pris;
    • dei delte ut gratis vaflar på arrangementet
Artikkelside

demarkasjon

substantiv hankjønn

Opphav

av spansk demarcacion, de- og marcar ‘merkje, avgrense’; jamfør de-

Tyding og bruk

Døme
  • demarkasjonen mellom dei to gruppene
Artikkelside

definisjon

substantiv hankjønn

Opphav

av latin definire ‘avgrense’

Tyding og bruk

nøye forklaring eller tyding av eit omgrep eller eit ord
Døme
  • gje korte definisjonar;
  • ein presis definisjon;
  • definisjonen er for trong

Faste uttrykk

  • per definisjon
    ut frå tydinga;
    ifølgje innhaldet i omgrepet eller ordet
    • ei brakke er per definisjon ikkje luksuriøs;
    • dette er per definisjon korrupsjon
Artikkelside

definere

definera

verb

Uttale

defineˊre

Opphav

av latin de- og finire ‘slutte’; jamfør de-

Tyding og bruk

  1. gje nøye tyding av eit ord eller omgrep;
    Døme
    • «dusør» er definert som «finnarløn»;
    • korleis definerer du «gammaldags»?
  2. fastsetje statusen eller identiteten til noko;
    Døme
    • definere noko som eit brotsverk;
    • definere seg som kristen;
    • ei kjensle som er vanskeleg å definere;
    • ha klart definerte arbeidsoppgåver
Artikkelside

brannvern

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. tiltak som skal hindre brann og avgrense brannskadar;
  2. Døme
    • politi, ambulanse og brannvern kom raskt til staden
Artikkelside
Side 2 av 3