Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
126 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 126 oppslagsord

stad 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt staðr; samanheng med stå (3

Tyding og bruk

  1. avgrensa område;
    Døme
    • finne ein høveleg stad til leirplass;
    • fastsetje tid og stad for møtet;
    • det var feil fleire stader i boka;
    • smørje salve på den vonde staden
  2. hus;
    lokalitet, område som ein søkjer til
    Døme
    • ha ein fin stad ved sjøen;
    • ein stad å vere;
    • dei går aldri nokon stad – dei held seg heime
  3. Døme
    • vere frå ein liten stad;
    • reise frå stad til stad;
    • reise inn til staden – til (kjernen i) byen;
    • vere av dei mektige på staden;
    • vere til stades – nærverande
  4. Døme
    • tenk deg i min stad;
    • gje noko anna i staden
  5. varig verknad;
    Døme
    • det er ikkje nokon stad i det

Faste uttrykk

  • dra av stad
    leggje i veg, reise
  • ein viss stad
  • på same staden
    i prent: tilvising til ein stad i ei kjelde som er nemnt tidlegare; forkorta sst.
  • til stades
    på staden;
    i overført tyding: tilgjengeleg
    • fyrsten var sjølv til stades;
    • føresetnadene er ikkje lenger til stades
Artikkelside

mange

adjektiv

Opphav

fleirtal av mang ein

Tyding og bruk

  1. talrike, atskillege, ikkje få
    Døme
    • mange stader;
    • mange gonger;
    • for mange år sidan;
    • mange slag av bær og frukt
  2. brukt som substantiv, særleg om personar
    Døme
    • mange av dei kom ikkje;
    • det er mange som har ferie no

Faste uttrykk

  • mange om beinet
    mange som kappast om eit gode
  • mange slags
    av eller med fleire ulike slag
    • på mange slags vis;
    • mange slags frukt er til sals
  • mange takk
    brukt for å uttrykkje at ein er svært takksam
Artikkelside

samferdselsåre, samferdselsår, samferdsleåre, samferdsleår

substantiv hokjønn

Opphav

av samferdsel

Tyding og bruk

sterkt trafikkert veg eller annan rute mellom stader;
Artikkelside

samferdsel

substantiv hankjønn

samferdsle

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

ferdsel eller trafikk mellom to eller fleire stader;
Døme
  • pengane som fylket får til samferdsel
Artikkelside

samband

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt samband; jamfør sam-

Tyding og bruk

  1. det å vere bundne saman eller sameinte;
    kontakt, relasjon
    Døme
    • kome i samband med nye grupper
  2. ferdsel mellom to eller fleire stader;
    Døme
    • ferjefritt samband i heile fylket
  3. Døme
    • ta buss til Otta med samband til dagtoget
  4. kommunikasjon over radio, internett eller liknande;
    utveksling av meldingar, ordrar og liknande
    Døme
    • få i stand eit internt samband
  5. del av ei forsvarsgrein med ansvar for samband (4)
    Døme
    • Hærens samband
  6. det at noko er knytt til noko anna;
    Døme
    • skipe til ein fest i samband med 100-årsdagen
  7. Døme
    • foreiningane gjekk saman i eit samband
Artikkelside

sambandsveg

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

veg som knyter stader saman
Døme
  • vegen over Filefjell er ein viktig sambandsveg mellom Austlandet og Vestlandet
Artikkelside

sambindingsveg

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

veg som knyter stader saman
Døme
  • sambindingsvegen mellom Nesbyen og Hedalen
Artikkelside

butikkjede, butikk-kjede

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

fleire butikkar av same slaget på ulike stader, men under den same leiinga og med felles varekjøp og annonsering
Artikkelside

rute 2

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin rupta (via) ‘rydda (veg)'

Tyding og bruk

  1. fastsett veg (som person eller transportmiddel skal følgje til visse tider)
    Døme
    • SAS flyg ruta Oslo–New York;
    • leggje opp ruta for ferieturen

Faste uttrykk

  • halde ruta
  • i rute
    • fram og tilbake mellom to stader til visse tider
      • bussen går i rute mellom Oslo og Hønefoss
    • som kjem (eller går) til fastsett tid
      • ferja er i rute
    • på eit visst steg i ein prosess i rett tid
      • arbeidet er i rute
Artikkelside

ruderatplante

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

førsteleddet frå latin, av rudus ‘grus, ruin’

Tyding og bruk

plante som veks på avfallsplassar, på grusete stader eller liknande
Artikkelside
Side 1 av 13