Avansert søk

40 treff

Bokmålsordboka 21 oppslagsord

parlament

substantiv intetkjønn

Opphav

norrønt parlament ‘møte’, trolig gjennom lavtysk og gammelfransk, fra middelalderlatin ‘forhandling’; jamfør fransk parler ‘tale’

Betydning og bruk

lovgivende nasjonalforsamling
Eksempel
  • det britiske parlamentet

Faste uttrykk

  • gatas parlament
    det at folk øver press på myndighetene ved gatedemonstrasjoner og lignende;
    utenomparlamentarisk virksomhet

overhus

substantiv intetkjønn

Opphav

etter engelsk the Upper House

Betydning og bruk

  1. øverste kammer (3) i todelt parlament;
    førstekammer, senat
  2. i bestemt form entall: den ikke-folkevalgte delen av det britiske parlamentet;
    jamfør underhus
    Eksempel
    • i Overhuset sitter adelige personer

nyvalg

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

valg (2) av representanter til en forsamling, ofte brukt om valg til parlament
Eksempel
  • regjeringen må skrive ut nyvalg;
  • de hadde nyvalg til styret

parlamentsvalg

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

valg til et parlament

gatas parlament

Betydning og bruk

det at folk øver press på myndighetene ved gatedemonstrasjoner og lignende;

parlamentere

verb

Opphav

jamfør parlament

Betydning og bruk

parlamentarisme

substantiv hankjønn

Opphav

fra fransk; jamfør parlament og -isme

Betydning og bruk

styreform der det parti eller de partier som har flertall i parlamentet, danner eller utpeker regjeringen, og som må gå av hvis den ikke lenger har flertallets tillit

parlamentarisk

adjektiv

Opphav

jamfør parlament

Betydning og bruk

  1. som gjelder nasjonalforsamlingen
    Eksempel
    • en parlamentarisk styreform
  2. Eksempel
    • parlamentarisk debattform

Faste uttrykk

  • parlamentarisk immunitet
    delvis beskyttelse mot straffeforfølgelse som et parlamentsmedlem har
  • parlamentarisk leder
    person som leder en partigruppe i nasjonalforsamlingen

parlamentsbygning

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

bygning for et parlament

parlamentariker

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

  1. medlem av et parlament
  2. dyktig debattant

Nynorskordboka 19 oppslagsord

parlament

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt parlament, truleg gjennom lågtysk og gammalfransk, frå mellomalderlatin ‘forhandling’; jamfør fransk parler ‘tale’

Tyding og bruk

lovgjevande nasjonalforsamling
Døme
  • det britiske parlamentet

Faste uttrykk

  • gatas parlament
    det at folk freistar å presse fram sitt syn ved gatedemonstrajonar og liknande;
    utanomparlamentarisk verksemd

overhus

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter engelsk the Upper House

Tyding og bruk

  1. øvste kammeret i eit todelt parlament;
    førstekammer, senat
  2. i bunden form: den delen av det britiske parlamentet som ikkje er folkevald;
    jamfør underhus (2)
    Døme
    • i Overhuset sit adelege personar

nyval

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

val (3, 2) av representantar til ei forsamling, ofte brukt om val til parlament
Døme
  • regjeringa må skrive ut nyval;
  • opposisjonen kravde nyval

parlamentarisk

adjektiv

Opphav

jamfør parlament

Tyding og bruk

  1. som gjeld nasjonalforsamlinga
    Døme
    • parlamentarisk styreform
  2. Døme
    • i parlamentariske ordelag

Faste uttrykk

  • parlamentarisk immunitet
    delvis vern mot straffeforfølging som ein parlamentsmedlem har
  • parlamentarisk leiar
    person som leier ei partigruppe i nasjonalforsamlinga

parlamentsval

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

val til eit parlament
Døme
  • det engelske parlamentsvalet

parlamentsmedlem

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

medlem av eit parlament

parlamentere

parlamentera

verb

Opphav

jamfør parlament

Tyding og bruk

parlamentarisme

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; jamfør parlament og -isme

Tyding og bruk

styreform der regjeringa kjem frå det partiet eller den partigruppa som har fleirtal i nasjonalforsamlinga, og som må gå av dersom fleirtalet i ei røysting gjev uttrykk for mistillit

parlamentsbygning

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

bygning for eit parlament

parlamentarikar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. medlem av eit parlament
  2. dugande debattant