Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
10 treff

Bokmålsordboka 4 oppslagsord

gitar

substantiv hankjønn

Uttale

utt gi-

Opphav

gjennom spansk guitarra, fra gresk kithara; samme opprinnelse som siter

Betydning og bruk

flatbunnet instrument med seks strenger til å slå på med fingrene
Eksempel
  • spille klassisk gitar;
  • akkompagnere seg selv på gitar;
  • bassgitar
Artikkelside

klunk 1

substantiv hankjønn

Opphav

av klunke

Betydning og bruk

  1. liten melodi eller klang
    Eksempel
    • ta en klunk på gitaren
  2. liten mengde drikke;
    Eksempel
    • ta seg en klunk av flaska;
    • ta med seg en klunk på festen
Artikkelside

grep

substantiv intetkjønn

Opphav

av gripe

Betydning og bruk

  1. det å gripe;
    Eksempel
    • kjenne et fast grep om armen;
    • beholderen åpnes med et enkelt grep
  2. jamfør veigrep
    Eksempel
    • bildekk med godt grep
  3. Eksempel
    • ha et godt grep på publikum
  4. Eksempel
    • ha grepet på noe;
    • ha et godt grep på noe
  5. Eksempel
    • det var et lykkelig grep;
    • et taktisk grep
  6. mengde en kan ta i en hånd;
  7. plassering av fingre på visse instrumenter
    Eksempel
    • kunne tre grep på gitaren
  8. i folketro: sykdom som skyldes berøring av døde eller overnaturlige skapninger;
    jamfør trollgrep

Faste uttrykk

  • falle for eget grep
    ødelegge for seg selv
  • ta grep
    ta kontroll
    • politikerne må ta grep
Artikkelside

stemme 2

verb

Betydning og bruk

  1. avgi stemme (1 ved valg eller avstemning
    Eksempel
    • stemme for, imot et forslag;
    • stemme på et politisk parti;
    • stemme med de borgerlige
  2. få musikkinstrument til å klinge harmonisk, stille (5, 2)
    Eksempel
    • stemme fela, gitaren;
    • stemme et piano
  3. bringe i den eller den sinnsstemning
    Eksempel
    • situasjonen stemmer til alvor
    • som adjektiv i perfektum partisipp:
      • være vemodig, vennlig, krigersk stemt
  4. være i samsvar med
    Eksempel
    • det du sier, stemmer ikke;
    • regnestykket ditt stemmer;
    • målene stemmer ikke
  5. uttale en språklyd med svingende stemmebånd;
    som adjektiv i perfektum partisipp:
    Eksempel
    • ‘b’, ‘d’, ‘g’ er stemte lyder, ‘p’, ‘t’, ‘k’ ustemte

Faste uttrykk

  • stemme i
    sette i med, begynne (å synge eller spille)
  • stemme tonen ned
    også: dempe seg
  • være stemt for
    foretrekke
Artikkelside

Nynorskordboka 6 oppslagsord

gitar

substantiv hankjønn

Uttale

utt g-

Opphav

gjennom spansk, frå gresk; same opphav som sitar

Tyding og bruk

musikkinstrument med flat resonanskasse, hals og seks strenger til å slå på med fingrane
Døme
  • spele (på) gitar
Artikkelside

klunke

klunka

verb

Opphav

lydord; samanheng med klukke

Tyding og bruk

  1. gje frå seg klukkande lyd;
    Døme
    • tiuren klunka;
    • bekken klunka under snøen;
    • det klunkar på flaska
  2. spele forsiktig eller amatørmessig på strengeinstrument;
    Døme
    • klunke litt på piano;
    • sitje og klunke på gitaren
Artikkelside

klunk

substantiv hankjønn

Opphav

av klunke

Tyding og bruk

  1. klukkande lyd, særleg frå fugl eller flaske
    Døme
    • høyre ein klunk frå flaska
  2. liten melodi eller klang
    Døme
    • ta ein klunk på gitaren
  3. lita mengd drikke;
    Døme
    • ta seg ein klunk;
    • har du ein klunk brennevin?
Artikkelside

akkord

substantiv hankjønn

Uttale

akårˊd

Opphav

frå fransk; jamfør akkordere

Tyding og bruk

  1. avtale om å gjere eit arbeid for ein viss sum på ei fastsett tid;
    avtale om løn i høve til arbeidsytinga
    Døme
    • arbeide på akkord;
    • sprengje akkorden
  2. arbeidsmengd som ein arbeidar skal gjere på fastsett tid
    Døme
    • vere ferdig med akkorden
  3. semje mellom debitor og kreditor om å utsetje tilbakebetaling av gjeld eller ettergjeving av ein del av gjelda
    Døme
    • søkje akkord;
    • vere under akkord;
    • få til frivillig akkord for å unngå konkurs
  4. samklang av tre eller fleire tonar
    Døme
    • slå ein akkord på gitaren

Faste uttrykk

  • gå på akkord
    ofre noko viktig for å oppnå noko;
    gje etter;
    føye seg
    • gå på akkord med prinsippa sine;
    • ikkje gå på akkord når det gjeld tryggleiken i trafikken
Artikkelside

stemme 2

stemma

verb

Opphav

av stemme (1

Tyding og bruk

  1. i uttrykk
  2. Døme
    • stemme gitaren
  3. få i eit visst huglynne;
    Døme
    • situasjonen stemmer til alvor
    • i perfektum partisipp:
      • vere venleg stemd mot – like; sjå med velvilje på
  4. uttale ein språklyd med svingande røystband;
    gjere klangfør;
    i perfektum partisipp:
    Døme
    • b, d og g er stemde lydar og p, t og k er dei tilsvarande ustemde
  5. vere i samsvar med;
    vere rett;
    Døme
    • det du seier, stemmer ikkje;
    • reknestykket stemmer;
    • måla stemmer ikkje

Faste uttrykk

  • stemme i
    setje i med, byrje (å syngje el. spele)
  • stemme tonen ned
    òg: dempe seg
  • vere stemd for
    ha hug til, helst vilje, føretrekkje
Artikkelside

dangle

dangla

verb

Opphav

samanheng med dengje og dingle

Tyding og bruk

  1. henge laust;
    Døme
    • nykelen dangla i lenka si
  2. slå (2, 5) på noko
    Døme
    • dangle laus på gitaren
Artikkelside