Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 27 oppslagsord

fredeleg

adjektiv

Opphav

norrønt friðligr

Tyding og bruk

  1. om person: som vil leve i fred og forsoning med andre;
    Døme
    • fredelege folk
  2. om tilstand, framferd og liknande: utan strid eller krig, utan vald, ikkje-militær, ukrigersk, forsonleg, venleg
    Døme
    • leve i fredeleg sameksistens;
    • ei fredeleg løysing på konflikten;
    • atomkraft til fredelege føremål;
    • fredeleg vis;
    • med fredelege middel;
    • eit fredeleg liv
    • brukt som adverb
      • fredeleg for seg
  3. Døme
    • her er så stilt og fredeleg;
    • ei fredeleg stund

paulun

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom lågtysk, frå fransk pavillon ‘telt’; same opphav som paviljong

Tyding og bruk

brukt skjemtande om bustad eller (fredeleg og god) tilhaldstad

pasifistisk

adjektiv

Tyding og bruk

som er prega av pasifisme;
fredselskande, fredeleg
Døme
  • ei pasifistisk rørsle

pasifisere

pasifisera

verb

Opphav

av latin pacificare, av pax ‘fred’

Tyding og bruk

gjere fredeleg;
tvinge til lydnad
Døme
  • pasifisere ekstremistar

idyll

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; av gresk eidyllion ‘lite bilete’, diminutiv av eidos ‘bilete, utsjånad’

Tyding og bruk

  1. dikting som skildrar naturlege, fredelege livstilhøve, særleg frå landlivet
  2. fredeleg, harmonisk tilstand
    Døme
    • samlivet deira var reine idyllen
  3. fredeleg, roleg, vakker stad
    Døme
    • ein liten idyll ved ein innsjø

idyllisk

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • idyllisk dikting;
  • idylliske familietilhøve;
  • eit idyllisk landskap;
  • få eit idyllisk inntrykk

eden

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå hebraisk ‘ynde, lyst’, etter 1. Mos. 2,8 namn på staden der paradishagen låg

Tyding og bruk

fredeleg og paradisisk stad;
herleg, frodig og blømande stad
Døme
  • staden er eit eden

Faste uttrykk

  • Edens hage
    paradisisk stad
    • staden er ein Edens hage, biletskjønn og grøderik

kyrkjefred

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. om eldre forhold: tryggleik i kyrkja
    Døme
    • bryte kyrkjefreden
  2. fredeleg, roleg tilstand i ei kyrkje (1, 2)

godlynt, godlyndt

adjektiv

Tyding og bruk

venleg, snill og fredeleg;
Døme
  • ein godlynt person;
  • godlynt huglag;
  • godlynt framferd

utnytting

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å nytte ut eller utnytte
Døme
  • fredeleg utnytting av atomenergien