Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
14 treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

utru

adjektiv

Tyding og bruk

  1. Døme
    • utrue tenarar
  2. trulaus mot ektemake eller kjærast ved at ein har seksuelt forhold til ein annan
    Døme
    • vere utru mot sambuaren sin
Artikkelside

horn

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt horn

Tyding og bruk

  1. utvokster av keratin på hovudet hos visse hovdyr
    Døme
    • kyr kan ha horn;
    • oksen tok han på horna og slengde han bortover
  2. hardvoren substans som horn (1) er laga av;
    Døme
    • knappar av horn;
    • vere hardt som horn
  3. gjenstand laga av horn av ku eller liknande
    Døme
    • blåse i horn;
    • drikke av hornet
  4. ting som liknar eller opphavleg likna horn (1)
  5. blåseinstrument av messing med traktforma opning
    Døme
    • han spelar horn i korpset
  6. lite, krumt bakverk med spiss i båe endane
    Døme
    • vi åt horn med ost til kvelds
  7. brukt i stadnamn: form i landskap som stikk ut eller liknar eit horn
    Døme
    • Romsdalshornet er ein av dei mest populære toppane i Noreg;
    • segle rundt Kapp Horn;
    • landa på Afrikas Horn

Faste uttrykk

  • engelsk horn
    treblåseinstrument som liknar obo, men er stemt ein kvint lågare enn ein vanleg obo
  • få horn
    bli bedregen av nokon
  • ha eit horn i sida til
    bere nag til nokon
  • hornet på veggen
    brukt om situasjon der den eldste, ofte i ei organisasjon, prøver å påverke med dei gammaldagse meiningane sine;
    jamfør sjuande far i huset
    • vi skal sleppe å høyre så mykje frå han som heng i hornet på veggen
  • renne/stange horna av seg
    ha ein vill og energisk periode for sidan å falle til ro
    • ho må få stange horna av seg medan ho er ung;
    • stormen har rent horna av seg
  • setje horn på
    vere utru mot
  • ta tyren/oksen ved horna
    gå rett på vanskane
    • lat oss ta tyren ved horna!
    • dei tok oksen ved horna
  • trekkje horna til seg
    slutte å vise motvilje
Artikkelside

ekteskap

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

samliv mellom to personar, bygd på rettsleg bindande avtale med offentleg status;
Døme
  • inngå ekteskap;
  • leve i ekteskap;
  • begge hadde tidlegare ekteskap bak seg

Faste uttrykk

  • bryte ekteskapet
    vere utru
  • løyse opp ekteskapet
  • papirlaust ekteskap
    avtalt samliv utan vigsel;
    sambuarforhold
Artikkelside

trulaus

adjektiv

Tyding og bruk

som ikkje er til å lite på;
motsett trufast
Døme
  • trulause vener;
  • trulause veljarar;
  • vere trulaus mot nokon
Artikkelside

svikte

svikta

verb

Opphav

frå lågtysk; samanheng med svike

Tyding og bruk

  1. bøye seg, gje etter
    Døme
    • planken i stillaset svikta;
    • grunnen under føtene svikta;
    • knea svikta under meg
    • brukt som adjektiv:
      • byggje påstandane sine på sviktande grunnlag
  2. slå seg vrang;
    slå feil
    Døme
    • ryggen svikta;
    • motet svikta;
    • tankegangen svikta;
    • kalkylane svikta
  3. vere utru mot;
    bryte ein lovnad;
    svike
    Døme
    • svikte ein ven;
    • svikte ideala sine
  4. ikkje møte fram
    Døme
    • publikum svikta
Artikkelside

svikefull, svikfull

adjektiv

Opphav

norrønt svikafullr

Tyding og bruk

som fer med svik;
Døme
  • svikefulle menneske;
  • svikefull framferd
Artikkelside

svike

svika

verb

Opphav

norrønt svíkja

Tyding og bruk

  1. vere utru mot;
    Døme
    • svike kameratane sine;
    • kjærasten sveik henne;
    • kjenne seg sviken
  2. Døme
    • dei har svike lovnadane dei gav
    • brukt som adjektiv:
      • svikne voner
Artikkelside

utruskap

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. det å vere utru (1) i teneste
    Døme
    • økonomisk utruskap
  2. det å vere utru (2) i eit parforhold
    Døme
    • skilsmisse på grunn av utruskap
Artikkelside

setje horn på

Tyding og bruk

vere utru (2 mot;
Sjå: horn
Artikkelside

bryte ekteskapet

Tyding og bruk

vere utru;
Sjå: ekteskap
Artikkelside
Side 1 av 2