stand 1
substantiv hankjønn
Opphav
av eldre stande, jamfør stå (3Tyding og bruk
- sosial rang, status (1)
Døme
- i hennar stand og stilling;
- gifte seg under sin stand
- i jakt: det at ein jakthund står stille for å vise jegaren kvar viltet er
Døme
- fuglehunden fekk stand
- etterledd som karakteriserer kvar eller korleis noko står eller er;i ord som barometerstand, fråstand, motstand og vasstand
- etterledd som karakteriserer sivilstand;i ord som ektestand, frøkenstand og ungkarsstand
Faste uttrykk
- få/stelle/lage i standlage til, organisere;
ordne- vi stelte i stand til fest;
- ho fekk i stand eit stort selskap;
- ho laga i stand ei utstilling
- gjere seg i standgjere seg klar;
førebu (1) seg- eg dusja og gjorde meg i stand til festen;
- skulen gjorde seg i stand til å ta imot dei nye elevane
- halde standstå fast;
ikkje gje etter eller svikte- soldatane heldt stand under åtaket;
- kulda held stand ut veka
- kome i standbli skipa eller arrangert
- avtalen kom i stand etter lange forhandlingar
- setje/gjere i standfå i orden;
ordne, reparere- dei sette i stand huset;
- han gjorde i stand romma
- vere i stand tilha krefter eller makt til;
orke, makte;
greie- dei må vere i stand til å gjere arbeidet sjølve;
- han er ikkje i stand til å kome på jobb i dag
- vere ute av stand tilikkje ha krefter eller makt til;
ikkje makte, ikkje orke- ho er ute av stand til å forsørgje seg sjølv