Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 243 oppslagsord

samband

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt samband; av sam-

Tyding og bruk

  1. det å vere bundne saman eller sameinte;
    Døme
    • kome i samband med nye grupper
  2. Døme
    • ferjefritt samband i heile fylket
  3. Døme
    • internt samband
  4. i militærstell: (eining med ansvar for) utveksling av meldingar, ordrar
    Døme
    • Hærens samband
  5. Døme
    • skipe til ein fest i samband med 100-årsdagen
  6. Døme
    • foreiningane gjekk saman i eit samband
Artikkelside

bru

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt brú

Tyding og bruk

  1. byggverk som lagar veg over ei hindring, særleg over elvar eller sund
    Døme
    • brua over elva
  2. Døme
    • kapteinen står på brua
  3. kunstig tann som er festa i eigne tenner
    Døme
    • setje inn ei bru i underkjeven
  4. stilling med ryggsida ned og kroppen i boge slik at berre hender og fotsolar kjem ned på underlaget
    Døme
    • gå opp i bru;
    • stå i bru

Faste uttrykk

  • brenne alle bruer
    bryte alt samband;
    ikkje kunne vende om
  • byggje bru
    få i stand tilnærming mellom to partar med heilt ulike standpunkt
    • byggje bru mellom generasjonane
Artikkelside

brotstad, brottstad

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

stad der noko er brote, sundt eller utan samband
Døme
  • dirigere trafikken forbi brotstaden;
  • handleddet er den vanlegaste brotstaden hos fotballspelarar
Artikkelside

brenne 2

brenna

verb

Opphav

norrønt brenna ‘få til å brenne’

Tyding og bruk

  1. gjere opp eld og la brenne (1, 1);
    øydeleggje eller gjere til inkjes med eld
    Døme
    • brenne bål;
    • brenne lys på grava;
    • brenne bråte;
    • ho brende gamle aviser
  2. lage merke eller hol med eld eller varme
    Døme
    • gloa brende hol i teppet;
    • han brende inn merke med eit svijern
  3. lage til med eld, varme, laser eller liknande
    Døme
    • brenne kaffi;
    • brenne kol;
    • dei brenner brennevin heime;
    • brenne cd-ar
    • brukt som adjektiv
      • brend kalk;
      • brende mandlar
  4. ska eller bli skadd ved bruk av eld, sterk varme eller stoff som etsar;
    Døme
    • fangane vart brende med sigarettglør
    • brukt som adjektiv:
      • brend mat
  5. varme sterkt;
    Døme
    • sola brende
  6. Døme
    • trene for å brenne kaloriar
  7. i ballspel: øydeleggje ein sjanse til å skåre mål, få poeng eller liknande
    Døme
    • brenne straffekast;
    • dei brende sjansane sine

Faste uttrykk

  • brenne alle bruer
    bryte alt samband;
    ikkje kunne vende om
  • brenne av
    • i skyting eller ballspel: sende i veg (ball, prosjektil eller liknande);
      fyre av
      • brenne av eit skot
    • bruke opp
      • festivalane brenner av store summar på internasjonale artistar
  • brenne fingrane
    få seg ein lærepenge
  • brenne laus
    • fyre av (mange) skot
      • han greip børsa og brende laus
    • sende i veg ball med stor kraft
      • ho brenner laus med høgrebeinet
    • uttale seg raskt og djervt
      • dei brende laus mot leiinga
  • brenne seg inn
    gjere varig inntrykk
    • orda brende seg inn i minnet
  • brenne seg
    • skade seg på eld, varme eller svidande stoff
      • brenne seg på handa;
      • ho brende seg på ei manet
    • røyne at noko får svært uheldige følgjer
      • mange har brent seg på ein impulsiv netthandel
Artikkelside

protokolltenest, protokollteneste

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

avdeling i Utanriksdepartementet med ansvar for formalitetar og seremoniell i samband med statsvitjingar, diplomatisk samkvem med meir
Artikkelside

prospekt

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin ‘utsyn’, av prospicere ‘sjå utover’

Tyding og bruk

  1. bilete med utsyn over eit landskap, ein by, ein bygning eller liknande
  2. brosjyre for eit forretningstiltak, eit skuletilbod, ein bustad eller liknande
  3. trykksak der eit føretak gjev opplysningar om økonomisk stode med meir for å orientere aksjonærar og interessentar
  4. prenta oversyn over planar og framtidsutsikter som interesserte kan få i samband med innbyding til aksjeteikning, kjøp av obligasjonar eller liknande
  5. i Russland: lang, bein og brei gate
Artikkelside

rapport

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; jamfør rapportere

Tyding og bruk

  1. melding om konkrete sakstilhøve i samband med ei hending, eit gjennomført oppdrag eller liknande
    Døme
    • skrive ein rapport;
    • gje rapport;
    • dei tok imot rapport
  2. mønstereining i vevnad, på tapet eller liknande
Artikkelside

produktplassering

substantiv hokjønn

Opphav

etter engelsk product placement

Tyding og bruk

skjult reklame som går ut på å få eit produkt vist fram i samband med handlinga i ein film, tv-serie eller liknande
Artikkelside

problematikk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

gruppe av samanhengande problem som melder seg når eit innfløkt spørsmål skal løysast;
Døme
  • problematikken kring oppdrett og villaks;
  • problematikken i samband med distriktsutbygginga
Artikkelside

problematisere

problematisera

verb

Tyding og bruk

peike på problem eller vanskelege spørsmål i samband med noko;
framstille som problem
Døme
  • problematisere grunnleggjande verdiar i samfunnet;
  • populistar problematiserer det tradisjonelle partisystemet
Artikkelside
Side 1 av 25