Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
383 treff

Nynorskordboka 383 oppslagsord

rørsle

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt hrǿrsla; av røre (2

Tyding og bruk

  1. det å røre, lede eller flytte (på) seg;
    det å ikkje vere i ro;
    Døme
    • gå med rolege rørsler;
    • ei brå rørsle;
    • ei rørsle i retning av større kompromissvilje
  2. idé i tida;
    Døme
    • nyare religiøse rørsler
  3. samskiping for å nå eit mål;
Artikkelside

spinn

substantiv inkjekjønn

Opphav

av spinne

Tyding og bruk

  1. nett av fine trådar;
    Døme
    • spinn av edderkoppar
  2. i overført tyding: samanfiltra system av hendingar, førestillingar eller liknande
    Døme
    • eit spinn av flokete tanker

Faste uttrykk

  • gå i spinn
    kome ut av kontroll;
    miste fatninga
    • tenk om datasystema går i spinn;
    • han gjekk heilt i spinn da kjærasten gjorde det slutt
  • i spinn
    i roterande rørsle
    • bilen kom i spinn i ein krapp sving;
    • flyet kom i spinn
Artikkelside

rotasjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; jamfør rotere

Tyding og bruk

omdreiing eller svingande rørsle kring ein akse
Døme
  • månens rotasjon;
  • miste kontrollen over slalåmskia og få ein rotasjon
Artikkelside

stilleståande, stillståande

adjektiv

Tyding og bruk

som står stille (3;
som ikkje er i rørsle;
Døme
  • stilleståande vatn;
  • utviklinga har vore ganske stilleståande det siste året;
  • den ytre handlinga i romanen er stilleståande og utan spenning
Artikkelside

turbulent

adjektiv

Opphav

frå latin av turbare ‘setje i uro’ av turba ‘larm’

Tyding og bruk

  1. om rørsle i væske eller gass: sterk, uregelrett;
    motsett laminær
    Døme
    • turbulent strøyming
  2. i overført tyding: uroleg, opprørsk
    Døme
    • landet har vore gjennom ei turbulent tid
Artikkelside

turbulens

substantiv hankjønn

Opphav

frå seinlatin; av turbulent

Tyding og bruk

  1. sterk og uregelrett rørsle i væske eller gass
    Døme
    • mykje turbulens førte til ein uroleg flytur
  2. i overført tyding: situasjon eller periode med uro og misnøye
    Døme
    • politisk og økonomisk turbulens
Artikkelside

slingring

substantiv hokjønn

Opphav

av slingre

Tyding og bruk

  1. slingrande rørsle, særleg om den rullande siderørsla som fartøy gjer i bølgjer
    Døme
    • det var rulling og slingring på heile overfarta
  2. vakling, ustøe
    Døme
    • følgje planen utan slingring
Artikkelside

sleng 1

substantiv hankjønn

Opphav

av slenge (1

Tyding og bruk

  1. slengjande rørsle;
    kast, sving
    Døme
    • gjere ein sleng med foten;
    • få sleng på bilen i ein sving
  2. særmerkt stil
    Døme
    • han har ein eigen sleng på handskrifta
  3. om bukse: ekstra vidde nede i beinet;
    jamfør slengbukse
    Døme
    • dei gjekk i bukser med sleng

Faste uttrykk

  • få sleng på noko
    få skikk på noko;
    få dreis på noko
    • no tek vi til å få sleng på sakene
  • i same slengen
    med det same ein er i gang;
    på éin gong;
    samstundes
    • dei pussa opp badet og tok vaskerommet i same slengen
Artikkelside

sleiv 2

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. rørsle som er gjort på ein klossete, uvørden eller ukontrollert måte;
    Døme
    • skihopparen hadde ein sleiv i nedslaget
  2. sleivete person;
Artikkelside

sleid, sleide

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk slide ‘noko som glir eller kan skuvast’

Tyding og bruk

  1. maskindel som opnar og stengjer for inn- og utstrøyming i ein sylinder i til dømes ein dampmaskin, ein regulator eller eit trykkluftverktøy
  2. maskindel som styrer ei glidande rørsle langs ei skinne;
Artikkelside