Avansert søk

38 treff

Nynorskordboka 38 oppslagsord

pen

adjektiv

Tyding og bruk

  1. med fin og tiltalande utsjånad;
    velstelt
    Døme
    • den penaste guten i klassa;
    • ho vaks seg pen og tiltrekkjande;
    • ta på seg ei pen jakke;
    • vere rein og pen;
    • den pene hagen
  2. om vêr: med opplett, lite vind og lite skyer
    Døme
    • vente på pent vêr
  3. aktverdig, respektabel;
    Døme
    • bu i eit pent strøk
    • brukt som adverb:
      • te seg pent
  4. rosande, venleg
    Døme
    • få pen omtale;
    • ein pen tanke
    • brukt som adverb:
      • snakke pent om nokon
  5. varsam;
    roleg og kontrollert
    Døme
    • pen køyring i rushtrafikken
    • brukt som adverb:
      • køyre pent;
      • dei tok tapet pent
  6. rikeleg;
    tilfredsstillande;
    bra, god
    Døme
    • ei pen forteneste;
    • ta ein pen eksamen
  7. brukt som adverb: utan vilkår
    Døme
    • ho vart pent nøydd til å gå
  8. brukt som forsterkande adverb: særs, svært
    Døme
    • dei gjorde pent lite for å stanse krigen

sirleg

adjektiv

Opphav

frå tysk; av sir (1

Tyding og bruk

som er gjort med omtanke og særs nøyaktig;
elegant, nett, ordentleg, pen, pynteleg
Døme
  • ei sirleg handskrift

usjåleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. lite pen, lite fin, ufager, stygg
  2. som blir lagd lite merke til;

urimeleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. Døme
    • urimeleg forklaring, påstand;
    • det høyrest (ikkje) urimeleg ut
  2. Døme
    • vere vrang og urimeleg
  3. med for stort krav;
    Døme
    • eg skal ikkje vere urimeleg, du skal få klokka for 100 kr;
    • urimeleg (høg) pris, husleige;
    • urimelege krav;
    • urimeleg dyrt
  4. som adverb: ovleg, umåteleg
    Døme
    • urimeleg stor, sterk, pen, glad, lenge, mykje

smukka

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

brukt om pen jente eller kvinne
Døme
  • sjå på den smukka der!
  • hei, smukka!

smukken

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

brukt om pen gut eller mann
Døme
  • kom hit da, smukken!

tekopp

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. kopp til å drikke te (1, 2) av, ofte låg, vid og forma som ei halvkule
    Døme
    • kjøpe ein pen tekopp
  2. kopp med te i
    Døme
    • eg naut tekoppen
  3. mengd ein tekopp (1) rommar, brukt som mengdemål i matlaging, cirka 2,5 dl;

rype

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt rjúpa

Tyding og bruk

  1. hønsefugl (1) med fjørkledde tær av slekta Lagopus
    Døme
    • dei jakta på ryper
  2. pen og tiltrekkjande jente eller dame
    Døme
    • vi trefte rypene på bensinstasjonen

handskrift 1

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør skrift (1

Tyding og bruk

skrift skriven med handa;
skrift som er særmerkt for ein person
Døme
  • han hadde ei pen handskrift

nydeleg

adjektiv

Opphav

frå lågtysk ‘behageleg’, påverka av nyte

Tyding og bruk

  1. Døme
    • maten var nydeleg;
    • kakene såg nydelege ut
  2. svært pen;
    vakker, skjønn
    Døme
    • for ein nydeleg unge;
    • vêret var nydeleg;
    • eit nydeleg landskap
  3. veldig bra;
    Døme
    • ein nydeleg prestasjon;
    • skåringa hans var nydeleg
  4. brukt ironisk for å uttrykkje skepsis eller mild kritikk
    Døme
    • du er meg ein nydeleg ein;
    • for eit nydeleg vêr!