Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 7 oppslagsord

pønse, pønske

pønsa, pønska

verb

Opphav

gjennom lågtysk; frå fransk penser ‘tenkje’

Tyding og bruk

tenkje for seg sjølv, grunde, spekulere;
sysle med planar om å gjere noko
Døme
  • pønse ut nye lure måtar;
  • pønse på å rive til seg all makt
Artikkelside

omgåast

verb

Tyding og bruk

  1. ha (selskapeleg) samkvem med;
    vere saman med
    Døme
    • omgåast med grannane
  2. sysle med;
    pønske på
    Døme
    • han omgjekst med tankar om å bli diktar
  3. bruke, handsame
    Døme
    • sprengstoff er livsfarleg dersom ein omgåst det uvarleg
Artikkelside

klekkje, klekke 2

klekkja, klekka

verb

Opphav

norrønt klekja

Tyding og bruk

  1. få fram avkom or egg, rogn med varme;
  2. i overført tyding: pønske ut, ha i emning
    Døme
    • klekkje ut ein plan
Artikkelside

konstruere

konstruera

verb

Opphav

frå latin

Tyding og bruk

  1. byggje opp;
    setje saman til ein heilskap;
    lage utkast til
    Døme
    • konstruere ein ny maskin
  2. teikne ein geometrisk figur ved hjelp av passar og linjal
    Døme
    • konstruere ein likesida trekant
  3. dikte opp;
    pønske ut
    Døme
    • konstruere eit problem
    • brukt som adjektiv:
      • ein konstruert fare
Artikkelside

finne på

Tyding og bruk

kome på;
tenkje ut;
pønske ut;
Sjå: finne
Døme
  • vi hadde ikkje trudd at nokon kunne finne på noko slikt
Artikkelside

utpønsking

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å pønske ut
Artikkelside

finne 5

finna

verb

Opphav

norrønt finna

Tyding og bruk

  1. kome over, treffe på, oppdage
    Døme
    • finne ein skatt;
    • finne att noko ein har mista;
    • finne vegen;
    • finne nokon død;
    • finne seg mat;
    • finne fram skrivesaker
  2. Døme
    • finne forma;
    • finne fred
  3. kome fram til, tenkje ut, utleie
    Døme
    • finne utvegar;
    • finne ut kva som er gale;
    • finne heim att;
    • finne fram til folk;
    • finne fram til løysingar;
    • finne ut av vanskane
  4. Døme
    • finne grunn til;
    • finne nokon skyldig

Faste uttrykk

  • finne for godt
    avgjere etter eige skjøn
    • eg kjem dersom eg finn det for godt
  • finne kvarandre
    • bli eit par
    • bli samde;
      ha same syn i ei sak
  • finne opp
    tenkje ut noko nytt eller lage noko for første gong
    • rapartisten likar å finne opp nye ord;
    • Johann Gutenberg fann opp boktrykkjarkunsta
  • finne på
    kome på;
    tenkje ut;
    pønske ut
    • vi hadde ikkje trudd at nokon kunne finne på noko slikt
  • finne seg i
    godta (resignert)
    • dette finn eg meg ikkje i
  • finne seg sjølv
    bli klar over kven ein er og kva ein vil
  • finne seg til rette
    tilpasse seg
    • han strever med å finne seg til rette i Noreg
  • finne stad
    hende
    • hendinga fann stad for to år sidan
  • finne ut
    bli klar over
    • ho fann ut at ho ville skrive bøker
  • ikkje ha funne opp krutet
    vere dum eller godtruen
Artikkelside