Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
34 treff

Nynorskordboka 34 oppslagsord

overfor

preposisjon

Tyding og bruk

  1. andlet til andlet;
    Døme
    • dei stod overfor kvarandre
  2. om tale, utsegn: vend til nokon
    Døme
    • stadfeste overfor media
  3. i overført tyding: rett framfor noko (til dømes ei oppgåve eller utfordring)
    Døme
    • bli stilt overfor eit problem
  4. i tilhøvet til, når det gjeld
    Døme
    • ha blanda kjensler overfor heimstaden
Artikkelside

unåde

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

motvilje, mishag, antipati (overfor underordna person)
Døme
  • truge med evig unåde;
  • den nye regjeringa i landet vil lide av vanære og unåde

Faste uttrykk

  • falle/hamne/kome i unåde
    få nokon mot seg
    • politikaren fall i unåde hos veljarane;
    • eg har hamna i unåde hos arbeidsgjevaren;
    • leigetakarane fryktar å kome i unåde
  • på nåde og unåde
    utan vilkår
    • gje seg over på nåde og unåde
Artikkelside

tvert

adverb

Opphav

n av tverr

Tyding og bruk

  1. Døme
    • tvert over fjorden;
    • tvert igjennom
    • med substantivisk funksjon etter preposisjon:
      • dele seg på tvert;
      • liggje på tvert (i senga)
  2. brått, plutseleg, momentant
    Døme
    • bli tvert slutt;
    • bli tvert borte;
    • bestemme seg tvert;
    • eg kjem tvert
  3. heilt, beint, plent
    Døme
    • svare tvert nei;
    • det er tvert umogleg;
    • er du glad? – Nei, eg er tvert imot lei meg;
    • slik er det ikkje, tvert om er det slik at …

Faste uttrykk

  • bryte over tvert
    slutte heilt
    • ho braut over tvert med all politisk verksemd
  • på tvert
    vrang, uvillig
  • tvert imot
    • heilt motsett;
      omvendt
      • tilhøva har ikkje vorte betre, snarare tvert imot
    • rett overfor (1)
      • ho satt tvert imot han
  • tvert om
    heilt motsett
Artikkelside

takt 2

substantiv hokjønn eller hankjønn

Opphav

frå engelsk; same opphav som takt (1

Tyding og bruk

sans for kva som høver i omgang med andre;
finkjensle
Døme
  • vise takt

Faste uttrykk

  • takt og tone
    framferd overfor andre menneske
    • lære seg reglane for god takt og tone;
    • vise dårleg takt og tone
Artikkelside

skrifte 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

same opphav som skrift (1 opphavleg ‘det å skrive ut ei bot’

Tyding og bruk

vedkjenning overfor ein prest av synder;
Døme
  • gå til skrifte;
  • stå skrifte

Faste uttrykk

  • stå til skrifte for
    bli irettesett
  • ta i skrifte
    ta i forhøyr og irettesetje
Artikkelside

imot

preposisjon

Opphav

norrønt ímót

Tyding og bruk

Døme
  • han kom gåande imot meg;
  • båten har kurs rett imot land;
  • imot kvelden stilna det;
  • han er god imot barna;
  • kjempe imot kriminalitet
  • brukt som adverb
    • gå med vinden rett imot

Faste uttrykk

  • ha imot
    meine at noko er negativt;
    ikkje like, rekne som dårleg
    • eg har ikkje noko imot å hjelpe til;
    • kva har du imot ho?
  • seie imot
    uttrykkje usemje;
    innvende, protestere
    • vere modig nok til å seie imot;
    • ungdomar som seier læraren imot
  • tale nokon midt imot
    ope og uredd seie seg usamd med ein person eller ei gruppe med makt
    • han talte si eiga regjering midt imot
  • tale Roma midt imot
    ope og uredd tale mot autoritetane
  • tvert imot
    • heilt motsett;
      omvendt
      • tilhøva har ikkje vorte betre, snarare tvert imot
    • rett overfor (1)
      • ho satt tvert imot han
Artikkelside

forsnakke

forsnakka

verb

Opphav

av for- (2

Faste uttrykk

  • forsnakke seg
    seie noko anna enn ein meinte å seie;
    seie for mykje;
    røpe, snakke over seg
    • han forsnakka seg overfor veljarane;
    • vere redd for å forsnakke seg
Artikkelside

avstand

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk ‘det å stå langt unna (noko)'

Tyding og bruk

  1. Døme
    • avstanden mellom hjula er to meter;
    • avstanden til gjerdet er fire meter;
    • kjenne nokon att på stor avstand;
    • Noreg er eit land med store avstandar
  2. i overført tyding: stort skilje;
    Døme
    • halde avstand til dei underordna;
    • stor avstand mellom foreldre og barn;
    • få noko på avstand

Faste uttrykk

  • halde avstand til
    vere reservert overfor
  • halde på avstand
    hindre i å kome for nær inn på livet
  • halde seg på avstand frå
    unngå å ha for mykje å gjere med (noko eller nokon)
  • ta avstand frå
    seie seg sterkt usamd med eller i
Artikkelside

vis-à-vis, vis-a-vis

preposisjon

Uttale

visaviˊ

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

  1. andsynes, midt imot;
    Døme
    • sitje vis-à-vis kvarandre i kupeen
    • brukt som adverb:
      • han sit i sofaen vis-à-vis
  2. i overført tyding: i tilhøvet til;
    når det gjeld;
    Døme
    • stå friare vis-à-vis utlandet
Artikkelside

verdival

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

val som byggjer på grunnleggjande verdiar
Døme
  • stå overfor eit verdival;
  • nei til meir vindkraft er eit verdival
Artikkelside
Side 1 av 4