Avansert søk

13 treff

Nynorskordboka 13 oppslagsord

opprette

oppretta

verb

Opphav

av opp og rette (2

Tyding og bruk

  1. setje i gang;
    grunnleggje, skipe
    Døme
    • opprette ei bedrift
  2. få i stand
    Døme
    • opprette ei avtale

opprett

adjektiv

Opphav

norrønt uppréttr; av opp og rette (2

Tyding og bruk

som står eller peikar oppover;
Døme
  • eit dyr med opprette øyre;
  • vere heilt opprett i ryggen

profil 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk

Tyding og bruk

  1. omriss eller silhuett av ein ting, figur eller naturformasjon
    Døme
    • den karakteristiske profilen av den gamle turisthytta
  2. (omriss av eit) andlet sett frå sida
    Døme
    • ho hadde ein flott, gresk profil
  3. samling av karakteristiske eigenskapar hos verksemd, institusjon, person eller liknande;
    hovuddrag, særdrag, særpreg
    Døme
    • gje partiet ein ny profil;
    • lage ein psykologisk profil av den tiltalte
  4. markant person
    Døme
    • han er ein profil i klubben
  5. presentasjon som person eller verksemd gjev av seg sjølv i sosiale medium
    Døme
    • opprette ein profil på Instagram;
    • logge seg inn på profilen sin

Faste uttrykk

  • halde ein høg profil
    sørgje for å vere verksam og synleg;
    markere seg
    • Noreg har halde ein høg profil i debatten
  • halde ein låg profil
    ha ei forsiktig, avventande haldning;
    ikkje markere seg
    • han har halde ein låg profil i media
  • i profil
    frå sida;
    jamfør en profil
    • teikne nokon i profil

etablere

etablera

verb

Opphav

gjennom fransk; frå latin stabilire ‘gjere fast’

Tyding og bruk

starte, setje i gang;
Døme
  • etablere ei bedrift;
  • etablere kontakt;
  • etablere eit nytt tilbod for ungdomane i bygda

Faste uttrykk

  • etablere seg
    • stifte familie, få seg fast jobb, bustad og liknande;
      få ein trygg og stabil posisjon
      • dei etablerte seg seint i livet;
      • etablere seg i eit nytt område
    • starte verksemd

stifte 2

stifta

verb

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

Døme
  • stifte ei foreining;
  • stifte familie;
  • stifte kjennskap med;
  • stifte gjeld

tryggingsråd

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. råd (3, 3) som skal kartleggje, førebyggje og hindre trugsmål mot tryggleiken
    Døme
    • opprette eit nasjonalt tryggingsråd
  2. organ i SN som har plikt til å gripe inn når internasjonal fred og tryggleik er truga
    Døme
    • Tryggingsrådet i SN

kolonialisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

politikk som går ut på å opprette og utnytte koloniar;
jamfør imperialisme

bussrute

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

fast rute (2, 1) for buss
Døme
  • opprette ei bussrute mellom Frafjord og Sandnes

innstifte

innstifta

verb

Tyding og bruk

få i stand ein fast praksis, seremoni eller liknande;
opprette ei ny ordning
Døme
  • kommunen har innstifta ein ny pris;
  • Jesus innstifta nattverden

hestekastanje

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

tre med motsette, kopla blad og tvikjønna blomstrar i store, opprette klasar og med kapselfrukt;
Aesculus hippocastanum