Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
22 treff

Nynorskordboka 22 oppslagsord

lune 2

luna

verb

Opphav

same opphav som logne

Tyding og bruk

  1. skjerme mot vind og vêr
    Døme
    • husveggen lunar mot nordavinden
  2. gjere varmare;
    gjere hyggjeleg
    Døme
    • golvteppa luna godt
Artikkelside

lune 1

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Opphav

gjennom lågtysk ‘månefase, skiftande huglag’; frå latin luna ‘måne’, etter trua på at månen påverkar sinnet

Tyding og bruk

  1. Døme
    • vere i godt lune
  2. Døme
    • få eit lune;
    • det er vel berre eit lune
  3. Døme
    • skildre noko med lune
Artikkelside

lun

adjektiv

Opphav

same opphav som logn (2

Tyding og bruk

  1. skjerma mot vêr og vind;
    i ly;
    Døme
    • ei lun krå;
    • det er lunare her
    • brukt som adverb:
      • staden ligg lunt til
  2. høveleg varm;
    Døme
    • lune vindar;
    • ei lun jakke
  3. stillfarande og morosam;
    Døme
    • eit lunt smil;
    • han har lun humor;
    • ho er ei lun dame
    • brukt som adverb:
      • smile lunt
Artikkelside

lunefengen

adjektiv

Opphav

av lune (1

Tyding og bruk

Artikkelside

hjørne, hyrne 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør norrønt hyrna f og mellomnorsk hyrni n; av horn

Tyding og bruk

  1. stad der to linjer eller flater møtest;
    vinkelparti av figur, hus, gatekvartal eller liknande
    Døme
    • kvadrat med fire hjørne;
    • møtast på hjørnet
  2. krok (i rom), krå
    Døme
    • sitje i eit hjørne
  3. Døme
    • Midtausten er eit uroleg hjørne av verda
  4. vanskeleg situasjon der ein kjenner seg pressa eller fastlåst
    Døme
    • politikaren kjenner seg trengd opp i eit hjørne;
    • han vart tvinga opp i eit hjørne av motdebattanten;
    • eigarane var pressa inn i eit hjørne
  5. Døme
    • vere i det vanskelege hjørnet;
    • vere i det vrange hjørnet

Faste uttrykk

  • like om hjørnet
    nære ved å hende
    • avtale om produksjon er like om hjørnet
  • måle seg inn i eit hjørne
    sjølv vere skuld i at ein hamnar i ein vanskeleg situasjon
Artikkelside

læte

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt læti

Tyding og bruk

  1. det å låte (1);
    lyd, tone;
    skrik
    Døme
    • eg høyrde eit underleg læte frå skogen
  3. lita mengd;
    Døme
    • eit læte mat;
    • det er berre eit lite læte att
  4. noko som berre er gjort for syns skuld;
    falsk framferd;
    fakter, lune
    Døme
    • det er berre læte
Artikkelside

lunefull

adjektiv

Opphav

av lune (1

Tyding og bruk

full av lune (1, 2);
som har ujamt humør;
Døme
  • ein lunefull person;
  • ein lunefull motor;
  • havet er lunefullt
Artikkelside

godlune

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • vere i godlune
Artikkelside

grille 1

substantiv hokjønn

Opphav

frå latin; opphavleg gresk ‘grashoppe’

Tyding og bruk

underleg innfall, fiks idé, nykke, lune
Døme
  • setje griller i hovudet på ein;
  • filmplanen er berre ei grille ho har
Artikkelside

el 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt él

Tyding og bruk

  1. bye med nedbør;
Artikkelside
Side 1 av 3